Dagblaðið Vísir - DV - 18.11.2014, Blaðsíða 31

Vikublað 18.–20. nóvember 2014 31
Íslenskt
sem ekki
má missa af
Ekkert lát er á nýju og spennandi
innlendu efni. Við höldum því að
sjálfsögðu áfram að gera því skil.
Rapphljómsveitin I:B:M: gefur
út sína fyrstu plötu í desember-
mánuði og verð-
ur hún í formi
jóladagatals.
I:B:M: er reist
upp úr molum
rokkhljómsveitar-
innar Sudden We-
ather Change. Sveitin hefur gefið
frá sér tvö myndbönd við lög af
plötunni. Þá er von á útvarpsleik-
riti frá hljómsveitinni og verður
það í fyrsta sinn sem íslensk rapp-
hljómsveit gefur út útvarpsleikrit.
Tónlistarmaðurinn Oddur Ingi
Þórsson, sem gengur einfaldlega
undir listamannsnafninu Oddur,
býr til indípoppmúsík með frekar
melankólísku yfirbragði. Text-
ar Odds eru smellnir og margir
bráðfyndnir. Oddur, sem áður var
í hljómsveitinni Lokbrá, sendi
frá sér plötuna „Hæ!“ nú í sumar.
Á henni má finna lög á borð við
Geim Geim og Flöskuást.
Raftónlistarmaðurinn
Futuregrapher gefur út plötuna
Skynvera næstkomandi fimmtu-
dag og blæs jafnframt til út-
gáfuhófs í Lucky Records við
Hlemm. Maðurinn á bak við
Futuregrapher heitir Árni Grét-
ar og fjármagnaði hann plötuna í
gegnum hópfjármögnun á Karol-
ina Fund. Allir þeir sem forkeyptu
geisladiskinn á Karolina Fund
geta því komið við á fimmtudag og
nælt sér í sitt eintak.
Söngkonan Sigga Eyrún er ný og
fersk rödd í poppflóruna á Íslandi.
Á fimmtudaginn
næstkomandi
kemur út plata
frá henni, „Vaki
eða sef“, og hyggst
hún fagna útgáf-
unni með tónleikum
á Rósenberg sama kvöld. Platan
er að sögn Siggu Eyrúnar að stór-
um hluta íslensk lög frá áttunda og
níunda áratugnum í frumlegum,
órafmögnuðum útsetningum.
É
g elska femínisma, fyrir mér
er hann opinberun og algjör
frelsun. En hann er sömuleið-
is flókinn. Því meira sem ég les
og kynni mér því fleiri spurningar
vakna.
Árið 2013 birtist viðtal og mynda-
syrpa af Beyoncé í GQ magazine. Í
blaðinu er 8 mynda sería þar sem
Beyoncé liggur uppií rúmi, dansar
klædd eingöngu karlmannsskyrtu
og stendur léttklædd inni í eldhúsi
að sturta yfir sig hveiti. Í viðtalinu
í blaðinu heldur Beyoncé á lofti
femínskri orðræðu, bendir á ójöfn-
uð kynjanna og gagnrýnir það að
karlmenn skilgreini hvað telst vera
kynþokkafullt og kvenlegt. Mynd-
irnar tekur Terry Richardsson.
Skilaboðin eru vissulega þver-
stæð og eflaust væri hægt að
gagnrýna hana fyrir að viðhalda
skilgreiningarvaldi karla yfir kven-
leikanum og kynþokkanum. En
stöldrum aðeins við. Hvað er það í
okkar daglegu iðkun sem viðheld-
ur ekki þessu valdamisræmi kynj-
anna? Hvar drögum við mörkin
milli kynjakerfisins og menningar-
innar og hvernig mundi okkur
ganga að afmá allar þær athafn-
ir sem viðhalda þessu valdakerfi?
Það er eflaust skiljanlegt að konur
taki ekki við vopnum femínsmans
ef að femínsminn býr þeim þröngar
skorður, jafnvel þrengri og erfiðari
heldur en valdakerfið sjálft.
Getur verið að það séu gerðar
of miklar kröfur til femínismans og
femínistans: að hver einasta athöfn
eigi að vera valdeflandi fyrir all-
ar konur, alltaf, sama hvaðan þær
koma og hver þeirra menningarlegi
bakgrunnur er? Er kannski nóg að
hann sé valdeflandi fyrir manneskj-
una sem finnur sig í honum?
Beyoncé finnur sig þar, hún skil-
ur ranglætið og samsamar sig kenn-
ingum hans. Hún hvetur stúlkur til
þess að vera sjálfstæðar og kynna
sér femínisma. Hún er sinn eigin
umboðsmaður, framkvæmdastjóri
og höfundur. Ætti það ekki að vera
nóg?
Eins og flestir femínistar tekur
hún eitt skref í einu, hún velur hvar
hún vill beita sér og myndar þannig
sprungur í kerfi
sem eiga sér ræt-
ur djúpt í jörðinni.
Ein sprunga í einu,
eitt skref í einu. Og
ekki má gleyma að
hún er alin upp
í poppmenn-
ingunni og
hún er ein
farsælasta
tónlist-
arkona
allra tíma.
Hún er fyrst
og fremst
tónlistar-
kona, ekki
femíniskur
aktivisti. n
Er kona í eggjandi stellingum femínisti?
Hvert er hlutverk Beyoncé og femínista í poppmenningunni?
Lára Rúnarsdóttir
söngkona skrifar
Pistill
Reykjavík!
komu óvænt
saman
Hljómsvetin Reykjavík! kom
óvænt saman um helgina og ráku
margir aðdáendur upp stór augu
þegar myndband af flutningnum,
sem virtist hafa farið fram hjá
flestum, gekk á Facebook í gær.
Það var þó kannski ekki
nema von þar sem sveitin kom
ekki fram opinberlega, eða að
minnsta kosti ekki alveg.
Tilefnið var sextugsafmæli
meistarakokksins Magnúsar
Haukssonar, sem rekur Tjöru-
húsið á Ísafirði. Þess má geta að
Magnús er faðir Hauks S. Magn-
ússonar, gítarleikara sveitarinnar.
Þar sem Kristján Freyr Hall-
dórsson, trommari sveitarinnar,
var fjarri góðu gamni var enginn
annar en Hrafn Björgvinsson,
Krummi í Mínus, fenginn í hans
stað. „Það var mjög gaman að fá að
spila með Krumma,“ segir Haukur
í samtali við DV. „Það var eiginlega
bara ótrúlega gaman að fá að spila
aftur og ég hygg að við munum
gera meira af því bráðlega,“ bæt-
ir Haukur við og boðar þar með
hugsanlega endurkomu sveitar-
innar sem lagði upp laupana fyrir
rúmum tveimur árum.
S
amninganefnd sveitarfé-
laganna lagði fram tilboð á
samningafundi með tónlist-
arkennurum í gær. Boðað var
nokkuð óvænt til fundarins í
gær en vika var frá síðasta fundi deilu-
aðila. Þegar þetta er skrifað hafði þó
ekki verið samið.
DV heyrði í Sigrúnu Grendal í
liðinni viku og tók saman um hvað
deilan stendur og niður á hvaða hóp-
um verkfallið kemur verst.
Krafa kennaranna virðist ekki
mjög flókin en svo virðist sem laun
tónlistarkennara hafi dregist verulega
aftur úr launum annarra sambæri-
legra hópa síðustu ár.
Sem dæmi má nefna að í janú-
ar árið 2008 voru laun 45 ára tónlist-
arkennara með 15 ára starfsreynslu
um fimm prósentum hærri en laun
grunnskólakennara tvö, með sam-
bærilega menntun og reynslu. Síð-
an 2008 hefur kjarabarátta almennra
kennara svo skilað þeim skör hærra í
launaflokk en kollegar þeirra við tón-
listarkennslu.
Óaðgengilegir afarkostir
„Ef við tækjum svo þeirri 7,5 pró-
senta hækkun sem að okkur er rétt
værum við, þrátt fyrir það, að horfa
fram á að laun tónlistarkennara yrðu
um sextán prósentum lægri en al-
mennra kennara í byrjun næsta árs
og ef vinnumat verður samþykkt
verða þetta um tuttugu og sjö pró-
sent. Við þetta boð verður ekki unað,“
segir Sigrún Grendal, formaður Fé-
lags tónlistarkennara, og segir það
ekki ósanngjarna kröfu að fara fram
á sambærileg laun og aðrar kennara-
stéttir. Þá séu tónlistarskólakennur-
um enn settir óaðgengilegir afarkostir
í kjaraviðræðunum og slíkt ógni fag-
legri getu þeirra til að uppfylla skilyrði
að starfa samkvæmt aðalnámskrá
tónlistarskóla.
Sigrún segir jafnframt með öllu óá-
sættanlegt að félagsmönnum innan
Kennarasambandsins sé mismunað í
launum eftir skólagerð. „Slíkt stríðir í
raun gegn megin samningsmarkmið-
um Sambands íslenskra sveitarfélaga
sem ber að tryggja sambærileg laun
fyrir sambærileg störf,“ segir Sigrún.
Fórnfús stétt
Árið 2011 var undirritað samkomu-
lag milli ríkis og sveitarfélaga þar sem
sveitarfélögin voru gerð að ábyrgðar-
aðila tónlistarkennslunnar og ber
þannig, samkvæmt áðurgreindum
samningi, að standa straum af öllum
kennslukostnaði tónlistarskóla. Sig-
rún segir að þetta samkomulag hafi
verið virt að vettugi.
„Ég hef löngum sagt það að við
erum fórnfúsasta og gjafmildasta
stétt landsins. Tónlistarfólk gefur
oft á tíðum vinnu sína og framlag til
hvers kyns góðgerðarmála, en það
er valkvætt. Við stöndum hins vegar
frammi fyrir því nú að innan sveitar-
félaganna standi hreinlega til að
kosta, að hluta til, rekstur tónlistar-
skólanna með okkar vinnuframlagi,“
segir Sigrún.
Er þetta þess virði?
Hún segir það sveitarfélaganna að
ákveða hvort tónlist sé í raun eitthvað
sem þau kjósi að hafa aðgengilegt öll-
um. „Þarna verða sveitarfélögin bara
að verða heiðarleg. Það að reka skól-
ana er ekki skylda. Sveitarfélögin
verða því að axla ábyrgð á því hvort
þeim finnist tónlistarnám rekstursins
virði. Þangað til er ekki stórmannlegt
að leggja það á herðar einnar stétt-
ar að halda niðri kostnaði við námið
með kjaraskerðingum.“
Í lok október náðust samnigar við
hluta tónlistarkennara sem eru í Fé-
lagi hljómlistamanna. Spurð hvers
vegna FT vilji ekki við sömu samn-
inga una segir Sigrún það margþætt.
„Okkar hluti er innan kennara-
sambandsins. Okkar viðfangsefni
er kennsla auk faglegra málefna
kennara. Flestir hér hafa kennsl-
una að sínu aðalstarfi. Ég skil það
mjög vel að fyrir tónlistarmenn sem
hafa kennsluna að aukastarfi skipti
kennaralaunin ekki öllu upp á lífs-
afkomuna að gera.“ n
Verkfalli tónlistar-
kennara að ljúka?
Komnir að samningaborðinu á nýjan leik en hægt hefur þokast í viðræðum hingað til
Áhrifanna gætir víða
Það dylst engum að Íslendingar eru stoltir af
mikilli grósku í tónlistarlífi landans. Sköpun
og iðkun tónlistar er sögð auðga menningu
þjóðarinnar auk þess sem hún skapar tekjur í
ríkissjóð. Nærtækt dæmi er Airwaves-hátíð-
in og opinber kynningarför hljómsveitanna
Retro Stefson og Young Karin til Toronto í
Kanada á vegum utanríkisráðuneytisins.
Þrátt fyrir almenna ánægju með tónlist
virðist þó lítið þokast í deilum tónlistar-
kennara við sveitarfélögin. Verkfall kennaranna hefur nú staðið yfir í fjórar vikur og hefur
slíkt alvarlegar afleiðingar fyrir þúsundir tónlistarnema.
„Fyrir mörgum er árið ónýtt og óvíst hversu margir koma til með að heltast úr
lestinni,“ segir Sigrún Grendal.
María Lilja Þrastardóttir
maria@dv.is
Lýstu yfir stuðningi
Fjölmargir hafa lýst yfir stuðningi með
tónlistarkennurum. Send hafa verið út
myndbönd þar sem sjá má listamenn á borð
við Ásgeir Trausta, Guðrúnu Evu Mínervu-
dóttur, Jakob Frímann Magnússon, Brynhildi
Guðjónsdóttur, Steinunni Birnu Ragnars-
dóttur, Harald Ólafsson, Ágúst Einarsson
og Bjarka Karlsson lýsa yfir eindregnum
stuðningi við kjarabaráttuna.
„Þeim ber að tryggja
sambærileg laun
fyrir sambærileg störf
Sigrún Grendal