Dagblaðið Vísir - DV - 02.12.2014, Qupperneq 6

Vikublað 2.–4. desember 20146 Fréttir
Hugo Boss söluaðilar:
Reykjavík:
Gilbert úrsmiður Laugavegi 62 s: 551-4100
Gullúrið–úra og skartgripaverslunv Mjódd s: 587-4100
Úra- og skartgripaverslun Heide Glæsibæ s: 581-3665
Meba Kringlunni s: 553-1199
Meba - Rhodium Smáralind s: 555-7711
Hafnarfjörður
Úr & Gull Firði-Miðbæ Hafnarfjarðar s: 565-4666
Keflavík:
Georg V. Hannah, úrsmiður Hafnargötu 49 s: 421-5757
Selfoss:
Karl R. Guðmundsson, úrsmiður Austurvegi 11 s: 482-1433
Akureyri:
Halldór Ólafsson úrsmiður Glerártorgi s: 462-2509
Akranes:
Guðmundur B. Hannah, úrsmiður Suðurgötu 65 s: 431-1458
Egilsstaðir:
Klassík Selási 1 s:471-1886
Úra- o skartgripaversl n
Heide Glæsibæ - s: 581 36 5
Úttekt mælti gegn
byggðasamlögum
Ekki hentugt fyrirkomulag
Úttekt stjórnsýsluhóps á byggða-
samlögum höfuðborgarsvæðisins frá
árinu 2011 mælir gegn því að Strætó
og Sorpa verði áfram byggðasamlög.
B
yggðasamlag er ekki hent-
ugt fyrirkomulag í tilfell-
um Strætó og Sorpu. Þetta
kemur fram í úttekt stjórn-
sýsluhóps á byggðasamlög-
um höfuðborgarsvæðisins frá árinu
2011. Úttektin var unnin að beiðni
Samtaka sveitarfélaga á höfuð-
borgarsvæðinu. Þar kemur fram að
betur henti að nota annað félags-
form í þeim tilvikum þar sem starf-
semin ber einkenni almenns einka-
reksturs á samkeppnis grundvelli,
eins og á til dæmis við um ákveðna
þætti í starfsemi Strætó og Sorpu.
Umboð stjórna sé óskýrt og sam-
skipti milli eigenda og stjórna frem-
ur lítil, óformleg og í óljósum farvegi.
Þá kemur fram að stjórnir byggða-
samlaga hafi ekki sett sér starfs-
reglur til dæmis er varða samskipti
stjórnar, stjórnarformanns og fram-
kvæmdastjóra. Niðurstöður stjórn-
sýsluhópsins vekja athygli í ljósi ný-
afstaðinna atburða hjá Strætó bs. þar
sem eigendum og stjórn fyrirtækis-
ins virðist ekki hafa verið kunnugt um
ýmsar ákvarðanir framkvæmdastjóra
Strætó, meðal annars varðandi bíla-
kaup, ráðningar og kaup á þjónustu.
Hverfa ekki frá fyrirkomulaginu
Páll Guðjónsson, framkvæmdastjóri
SSH, segir í samtali við DV að þrátt
fyrir mat stjórnsýsluhópsins hafi ver-
ið ákveðið að hverfa ekki frá byggða-
samlagsforminu. Þess í stað hafi
byggðasamlögunum verið sett
eigendastefna og eigendavettvang-
ur þeirra skilgreindur. „Þessi eigenda-
stefna er afurð af þessari stjórnsýsluút-
tekt. Hún er viðbragð eigendanna við
þeim ábendingum, athugasemdum og
ályktunum sem voru dregnar í þeirri
stjórnsýsluúttekt og sú leið sem menn
völdu til að bæta úr því sem bent var á
að hægt væri að gera betur,“ segir Páll.
Aðspurður hvernig eftirliti sé
háttað með byggðasamlögunum,
í ljósi þess að framkvæmdastjóri
Strætó hafi að því er virðist getað
tekið stórar ákvarðanir án vitundar
stjórnar, segir Páll: „Allur rekstur
n Óhentugt að Strætó og Sorpa verði áfram byggðasamlög n Umboð óskýrt
Áslaug Karen Jóhannsdóttir
aslaug@dv.is
byggðasamlagsins er settur undir
bæði innri og ytri endurskoðun. Ég
get ekki svarað því öðruvísi. En það
er náttúrlega alveg ljóst að þegar þú
ert kominn með rekstur af þessu um-
fangi þá getur náttúrlega í sjálfu sér
framkvæmdastjóri farið að einhverju
marki áfram. Því hvað svo sem menn
segja þá mætir stjórnin ekki klukkan
átta í vinnu, situr við hliðina á fram-
kvæmdastjóranum og fylgist með
öllu því sem hann er að gera. Það
þarf að ríkja ákveðinn trúnaður og
traust í þeim efnum. En í sjálfu sér
á meðan ytri og innri endurskoðun
er til staðar, og virkar, þá eiga menn
ekki að komast langt í þeim efnum.“
Hentar ekki öllum verkefnum
Í úttekt stjórnsýsluhópsins segir enn
fremur að æskilegt sé að unnin verði
greining sem taki heildstætt á því
hvers konar samrekstrar- eða félags-
form henti hinum mismunandi verk-
efnum. Slík greining hefur hins vegar
ekki verið gerð. Þá er það mat hóps-
ins að byggðasamlagsformið henti
ekki öllum verkefnum Strætó bs. Al-
menningsvagnaþjónusta sé ekki lög-
bundin þjónusta og sé að minnsta
kosti að hluta til á samkeppnismark-
aði. Því þurfi að taka afstöðu til þess
hvort gera skuli greinarmun á milli
stjórnsýsluverkefna og verkefna sem
eigi heima í samkeppnisumhverfi. n
„Það þarf að ríkja
ákveðinn trúnaður
og traust í þeim efnum.
„Vísir að þriðja
stjórnsýslustiginu“
Þóroddur Bjarnason, prófessor á sviði byggðamála, segir mikil-
vægt að setja skýran ramma utan um samstarf sveitarfélaga
Á allra síðustu árum hefur aukin áhersla verið
lögð á aukið samstarf sveitarfélaga um mikil-
væg verkefni, og sumir talið að slíkt samstarf geti
komið í stað sameiningar. Þarna er sérstaklega
um að ræða landshlutasamtök sveitarfélaga og
stofnanir á þeirra vegum, en einnig byggða-
samlög af ýmsu tagi,“ segir Þóroddur Bjarna-
son, prófessor á sviði byggðamála, um málið.
Hann segir þetta fyrirkomulag hafa skilað um-
talsverðum árangri en útfærslan hafi jafnframt
verið gagnrýnd. „Sumir telja að með þessu hafi
orðið til vísir að þriðja stjórnsýslustiginu sem
ekki sé nógu vel skilgreindur í sveitarstjórnarlögum. Þær raddir hafa
einnig heyrst að fulltrúar sveitarfélaganna í slíku samstarfi hafi ekki jafn
ótvírætt lýðræðislegt umboð frá kjósendum og sveitarstjórnirnar sjálfar,
auk þess sem gríðarlegur munur getur verið á fjölda kjósenda á bak við
hvern fulltrúa milli stórra og lítilla sveitarfélaga.“
Þóroddur segir þetta geta orðið nokkuð snúið þegar kemur að samstarfi
milli byggðasamlags á borð við Strætó bs. annars vegar og landshlutasam-
taka sveitarfélaga hins vegar, samanborið við til dæmis stofnun á vegum
tiltekins sveitarfélags. „Það er augljóslega mikilvægt að settur sé skýr rammi
utan um samstarf milli margra aðila sem hver um sig er síðan sjálfstætt
samstarfsverkefni sveitarfélaga. Það á ekki síst við um hlutverk þeirra aðila
sem bera ábyrgð á opinberri starfsemi í umboði kjósenda,“ segir Þóroddur.
Stjórn RÚV
skorar á Alþingi
Stjórn RÚV hefur sent áskorun
á alþingismenn um að standa
vörð um Ríkisútvarpið með því
að falla frá fyrirhugaðri lækkun
á útvarpsgjaldi.
Í áskoruninni segir að ríkið
hafi á undanförnum árum tek-
ið hluta útvarpsgjaldsins og
nýtt í ótengd verkefni. Þá seg-
ir að útvarpsgjaldið á Íslandi
sé með því lægsta sem þekkist
meðal nágrannaþjóða, þrátt fyr-
ir að þær þjóðir séu allar mun
fjölmennari. Íslendingar greiði
til dæmis lægra gjald en þegn-
ar Noregs og Bretlands. Sam-
ræmi verði að vera milli þeirrar
þjónustu sem félaginu ber að
veita og þeirra
tekna sem fé-
lagið fær til að
standa undir
þjónustunni.
Uppi séu
áform um
að lækka út-
varpsgjaldið
úr 19.400
krónum niður
í 17.800 næst-
komandi ára-
mót, og svo aftur að ári liðnu,
niður í 16.400 krónur. Gangi
þetta eftir hafi það í för með sér
stórfelldar breytingar á þjón-
ustu og starfsemi RÚV, og krefj-
ist stórtækari niðurskurðar-
aðgerða en áður hafa sést hjá
félaginu. Þá er sagt að eðlilegt
sé að umræða fari fram áður en
ákvörðun er tekin um að lækka
útvarpsgjald á þennan hátt.
Morgunblaðið greindi frá
því á mánudag að 182 millj-
óna króna aukaframlag til RÚV
sem á tímabundið að vega á
móti skerðingu útvarpsgjalds
sé háð ýmsum skilyrðum fjár-
laganefndar. Fyrirtækið verði
annaðhvort að fara í róttæka
sölu eigna eða stokka upp
reksturinn.
Magnús Geir
Þórðarson
útvarpsstjóri