Dagblaðið Vísir - DV - 02.12.2014, Blaðsíða 14

Vikublað 2.–4. desember 201414 Fréttir Viðskipti
Keypti í fyrirtæki sem
hún átti sjálf að selja
n Sala Fjarðalax hjá Straumi og sala Íslandsbanka á Skeljungi líkjast n Sömu leikendur
H
alla Sigrún Hjartardóttir,
fjárfestir og núverandi
stjórnarformaður Fjár­
málaeftirlitsins, hætti hjá
Fjárfestingarbankanum
Straumi síðla árs í fyrra vegna þess
hvernig fyrirtækjaráðgjöfin sem hún
stýrði stóð að sölunni á eldisfyrir­
tækinu Fjarðalaxi á Tálknafirði. Þetta
herma heimildir DV. Starfslokin bar
meðal annars að í kjölfar afskipta frá
þáverandi stjórn Straums en formað­
ur hennar var Christoper M. Perrin.
Fyrirtækjaráðgjöf Straums, sem
Halla Sigrún stýrði, hafði verið falið
að selja Fjarðalax fyrir þáverandi
meirihlutaeiganda Fjarðalax, Cold
Northern Seafood. Enginn kaupandi
fannst hins vegar að eldisfyritækinu
og á endanum keypti eignarhalds­
félagið Fiskisund ehf., sem er í eigu
eignarhaldsfélaga í eigu Höllu Sig­
rúnar, Einars Arnar Ólafssonar og
Kára Þórs Guðjónssonar, tæplega 59
prósenta hlut í fyrirtækinu. Öll störf­
uðu þau saman í fyrirtækjaráðgjöf Ís­
landsbanka, áður Glitnis, fyrir og eft­
ir hrunið 2008.
Heimildir DV herma að Halla
Sigrún hafi tilkynnt stjórnendum
Straums að hún væri áhugasöm
um að kaupa Fjarðalax ásamt öðr­
um fjárfestum og hafi í kjölfarið
sagt sig frá því að selja fyrirtækið.
Sömu heimildir blaðsins herma að
í kjölfar þessa hafi starfslok hennar
í fjárfestingarbankanum verið
„óumflýjan leg“ þar sem málið hafi
verið erfitt og óþægilegt fyrir bank­
ann.
Vildi gera aðra hluti
Í viðtali við DV í desember í fyrra,
eftir að nýbúið var að skipa Höllu
Sigrúnu sem stjórnarformann Fjár­
málaeftirlitsins, sagðist hún hafa
hætt í Straumi til að einbeita sér að
öðrum verkefnum. „Ég hætti hjá
Straumi af því mig langaði að fara í
önnur verkefni, meðal annars tók ég
að mér stjórnarformennsku í Fjarða­
laxi (…) Ég var búinn að vera í fyrir­
tækjaráðgjöf í tólf ár.“
DV hefur heimildir fyrir því að
sannarlega hafi gengið erfiðlega að
selja Fjarðalax áður en Halla Sigrún
og meðfjárfestar hennar keyptu fyr­
irtækið en reynt hafði verið að koma
því í verð um nokkurt skeið. Út­
gerðarrisanum Samherja var meðal
annars boðið að kaupa fyrirtækið oft­
ar en einu sinni að sögn Þorsteins Más
Baldvinssonar, forstjóra Samherja, en
fyrirtækið hafði ekki áhuga á því.
Halla Sigrún bjó auðvitað hins
vegar yfir greinargóðum upplýsing­
um um Fjarðalax þar sem hún var
framkvæmdastjóri deildarinnar inn­
an Straums sem átti að selja það.
Svipað og Skeljungsviðskiptin
Viðskiptin með Fjarðalax vekja tals­
verða athygli fyrir þær sakir að ný­
lega var greint frá því í fjölmiðlum
að Halla Sigrún, Einar Örn og Kári
Þór hefðu hagnast um ríflega 800
milljónir króna hvert á viðskiptum
með hlutabréf í Eignarhaldsfélaginu
Heddu ehf. sem átti hlutabréf í olíu­
félaginu Skeljungi og færeyska oliú­
félaginu P/F Magni. Hlutabréf þessa
félags voru meðal þeirra sem seld
voru til íslenskra lífeyrissjóða í fyrra
þegar þeir keyptu Skeljung og P/F
Magn fyrir um átta milljarða króna.
Í kjölfar þessara upplýsinga greindi
Halla Sigrún frá því í yfirlýsingu að
hún ætlaði ekki að sækjast eftir að
vera stjórnarformaður Fjármála­
eftirlitsins áfram á næsta ári en skip­
unartíma hennar lýkur um áramótin.
Viðskiptin með Fjarðalax líkjast
Skeljungsviðskiptunum vegna þess
að þau Halla Sigrún, Einar Örn og
Kári Þór voru öll starfsmenn fyrir­
tækjaráðgjafar Glitnis, síðar Ís­
landsbanka, sem seldi meirihlutann
í Skeljungi til þeirra Svanhildar
Nönnu Vigfúsdóttur og Guðmundar
Arnar Þórðarsonar í aðdraganda falls
Glitnis haustið 2008. Einn af heim­
ildarmönnum DV segir um þetta:
„Þau taka raunuverulega bara annan
svona snúning inni í Straumi.“
Fyrirtækjaráðgjöfin hafði einnig
verið með P/F Magn til sölumeð­
ferðar en þar sem ekki gekk að
selja fyrirtækið seldi eigandi þess,
eignarhaldsfélagið Fons, það sjálft
í apríl 2009. Glitnir hafði sölutryggt
bæði Skeljung og P/F Magn en seldi
aðeins annað fyrirtækið. Fyrrverandi
starfsmenn fyrirtækjaráðgjafarinnar
eignuðust svo hlutabréf í P/F Magni
árið 2011.
Rétt eins og í tilfelli starfsloka
Höllu Sigrúnar hjá Straumi í fyrra
mátti rekja starfslok Einars Arnar
Ólafssonar í Íslandsbanka um vor­
ið 2009 til sölu Skeljungs. Starfslok
Einars Arnar voru vegna „trúnaðar­
brests“ líkt og DV hefur fjallað um.
Nokkrum vikum eftir starfslok sín í
Íslandsbanka var Einar Örn ráðinn
framkvæmdastjóri Skeljungs.
„Greitt með haustslátruninni“
Heimildarmaður DV segir að kaup­
verðið á Fjarðalaxi hafi verið „greitt
með haustslátruninni á laxinum“
sem fyrirtækið framleiðir. Með þessu
orðalagi er sjáfsagt fært nokkuð í stíl­
inn en í ársreikningi Fjarðalax kemur
hins vegar fram að í fyrra hafi hagn­
aður eldisfyrirtækisins numið rúm­
lega 326 milljónum króna.
Í ársreikningi Fiskisunds ehf., fé­
lags þeirra Höllu Sigrúnar, Einars
Arnar og Kára Þórs, segir að í fyrra
hafi það keypt eignarhluti í fyrir­
tækjum fyrir rúmlega 246 milljónir
króna. Þá tók félagið lán í fyrra upp á
712,5 milljónir króna.
Fiskisund ehf. virðist því hafa
keypt meirihlutann í Fjarða­
laxi á góðu verði þar sem keypt­
ir eignarhlutir í fyrra nema 80 millj­
ónum króna minna en hagnaður
eldisfyrirtækisins sem það keypti
meirihluta í í fyrra. Í árslok í fyrra
námu eignir Fjarðalax tæplega 3,4
milljörðum króna en skuldirnar voru
rúmlega 3,1 milljarður.
Sömu spurningar
Sömu spurningar koma upp varð­
andi aðkomu Höllu Sigrúnar Hjart­
ardóttur að sölu Fjarðalax og í til­
felli þeirra Einars Arnar Ólafssonar,
Höllu og Kára Þórs Guðjónssonar
þegar Skeljungs­ og P/F Magns­við­
skiptin eru skoðuð. Reyndu starfs­
mennirnir sannarlega að selja fyr­
irtækin til hæstbjóðanda eða töldu
þau sig hafa persónulega hagsmuni
af því að gera það ekki? Hvaða áhrif
höfðu þessir persónulegu hagsmun­
ir svo á söluferli fyrirtækjanna.
DV hefur greint frá því að erlendir
aðilar í olíubransanum hafi til dæm­
is haft áhuga á að kaupa Skeljung.
DV hefur traustar heimildir fyrir því
að sannarlega hafi gengið erfiðlega
að selja Fjarðalax og er því hugsan­
legt að ekki hafi verið maðkur í mys­
unni að því leyti. Viðskiptin líta samt
illa út fyrir Straum, rétt eins og Skelj­
ungsviðskiptin líta illa út fyrir Ís­
landsbanka.
Eðlilega þarf að spyrja spurninga
þegar bankastarfsmenn sem eiga
að selja fyrirtæki enda á því að eign­
ast hlutabréf í þeim eða einfaldlega
eru hluti af kaupendahópnum sem
kaupir fyrirtækið. Þegar málavextir
eru með þessum hætti er erfitt annað
en að líta á slík viðskipti með öðrum
hætti en tortryggnum þar sem þau
virðast vera á gráu svæði. n
A
f gefnu tilefni vil ég taka
fram að í öllum mínum fjár­
festingum hef ég ávallt far­
ið eftir gildandi lögum og
reglum. Ég hef gætt þess að upp­
lýsa alla hlutaðeigandi aðila um
þátttöku mína í íslensku atvinnulífi
þegar það hefur átt við. Mér þykir
miður þegar reynt er að gera þessi
persónulegu viðskipti mín tor­
tryggileg, ekki síst þegar gefið er í
skyn að ég hafi ekki gætt að hugs­
anlegum hagsmunaárekstrum í
störfum mínum eða jafnvel sagt
ósatt. Slíkar ásakanir tek ég alvar­
lega.
Í umfjöllun fjölmiðla hefur því
verið haldið fram að ég hafi ver­
ið hluthafi í Skeljungi og hagn­
ast á sölu félagsins seint á síðasta
ári. Þetta er ekki rétt. Ég keypti
hlut í færeyska olíufélaginu P/F
Magn í gegnum eignarhaldsfélagið
Hedda ehf. sumarið 2011. Íslands­
banki, þar sem ég starfaði áður,
hafði ekkert með þessi viðskipti að
gera enda var P/F Magn keypt af
þrotabúi Fons eignarhaldsfélagi.
Hlut minn í Heddu ehf. keypti ég
af eigendum Skeljungs. Eigendur
Skeljungs tóku síðar þá ákvörðun
að Skeljungur eignaðist hlut þeirra
í Heddu ehf., og greiddi með bréf­
um í félaginu. Þótt bréf í Skeljungi
væru í eigu Heddu ehf. voru þau
séreign eigenda Skeljungs. Ég átti
aldrei hlut í Skeljungi, né hafði ég
nokkurn tíma fjárhagslegan ávinn­
ing af því félagi.
Ég hef kosið að ræða ekki
persónuleg fjármál við fjölmiðla.
Hins vegar hef ég ávallt upplýst
alla sem eiga hagsmuna að gæta
um aðkomu mína að þessum við­
skiptum og öðrum. Á það við um
fyrrum vinnuveitendur og þegar
ég settist í stjórn Fjármálaeftirlits­
ins í desember 2013, þegar farið
var ítarlega yfir öll mín umsvif og
engu haldið eftir.
Ég geri mér grein fyrir því
að gerð er rík krafa til einstak­
linga sem taka að sér störf á veg­
um hins opinbera. Á það ekki síst
við um formennsku í stjórn Fjár­
málaeftirlitsins. Þeir sem taka
að sér slík störf þurfa að þola að
um þá sé fjallað og geri ég engar
athugasemdir við það. Hins vegar
finnst mér langt til seilst þegar við­
skipti mín eru gerð tortryggileg og
fræjum efasemda sáð um heilindi
mín. Þegar við bætist að fjölskylda
mín er áreitt af fréttamönnum get
ég ekki annað en brugðist við. Ég
hef því tilkynnt fjármálaráðherra
að ég muni ekki óska eftir því að
skipun mín sem stjórnarformanns
Fjármálaeftirlitsins verði framlengd
þegar hún rennur út í lok árs.“
Ætlar að hætta
Yfirlýsing Höllu Sigrúnar Hjartardóttur um starfslok sín hjá FME
Ingi Freyr Vilhjálmsson
ingi@dv.is
„Ég hætti hjá
Straumi af því mig
langaði að fara í önnur
verkefni, meðal annars
tók ég að mér stjórnar-
formennsku í Fjarðalaxi.
Halla Sigrún Hjartardóttir
Boðið fyrirtækið Þorsteini Má Baldvins-
syni, eiganda Samherja, var boðið að kaupa
Fjarðalax en hann segist ekki hafa haft áhuga.
Framkvæmdastjórinn
Einar Örn Ólafsson er nú
orðinn framkvæmdastjóri
Fjarðalax eftir að hafa
eignast meirihluta í
eldisfyrirtækinu í fyrra
ásamt Höllu Sigrúnu
Hjartardóttur og Kára Þór
Guðjónssyni.