Bændablaðið - 26.03.2015, Blaðsíða 48

48 Bændablaðið | Fimmtudagur 26. mars 2015
Við kaupum jörðina árið 2001 af
foreldrum Ástu sem höfðu búið
hér og byggt upp öflugt kúabú.
Síðan við keyptum jörðina höfum
við smám saman stækkað búið,
ræktað töluvert land og fjölgað
kúnum, bætt alla vinnuaðstöðu
til muna.
Árið 2004 breyttum við fjósinu
í lausagöngufjós og 2007 tókum
við inn einn Lely mjaltaþjón og
svo núna sumarið 2014 tókum við
inn tvo nýja Lely mjaltaþjóna og
stækkuðum fjósið svo að núna rúmar
það rúmlega 100 kýr.
Býli: Hranastaðir.
Staðsett í sveit: Eyjafjarðarsveit.
Ábúendur: Ásta Arnbjörg
Pétursdóttir og Arnar Árnason.
Fjölskyldustærð (og gæludýra):
Ásta Arnbjörg Pétursdóttir, Arnar
Árnason og börnin okkar þrjú,
Kristjana Líf Arnarsdóttir, 18 ára,
Elmar Blær Arnarsson, 16 ára og
Þórdís Birta Arnarsdóttir, 13 ára.
Tveir hundar, þeir Flassi og
Kútur, fjósakettirnir Mjallhvít og
Mjallhvít og heimiliskötturinn
Sunna.
Stærð jarðar? Túnin á Hranastöðum
eru um 100 ha en jörðin sjálf er guð
má vita hvað stór!
Gerð bús? Kúabúskapur.
Fjöldi búfjár og tegundir? Á
bænum eru um 100 mjólkandi kýr
og kvígur í uppeldi, samtals um 170
stykki.
Hvernig gengur hefðbundinn
vinnudagur fyrir sig á bænum?
Hefðbundinn vinnudagur hefst
á venjulegum gegningum,
alltaf finnur maður svo eitthvað
til dundurs á milli mála en
vinnudeginum telst lokið þegar
kvöldfjósverk eru frá.
Skemmtilegustu/leiðinlegustu
bústörfin? Skemmtilegustu
bústörfin eru góðir heyskapardagar,
þegar mikið næst í plast rétt fyrir
rigningu en leiðinlegustu störfin
felast klárlega í því að handtína
grjót úr flagi í roki.
Hvernig sjáið þið búskapinn
fyrir ykkur á jörðinni eftir fimm
ár? Næstu fimm árin munum við
nota til að lenda þessari nýjustu
stækkun á búinu, innrétta hús
fyrir geldneyti og stunda almennt
viðhald á húsum og ræktun sem
hefur fengið að sitja svolítið á
hakanum undanfarið. Þannig að eftir
fimm ár verður vonandi hér 110 kúa
bú í blómlegum rekstri.
Hvaða skoðun hafið þið á
félagsmálum bænda? Félagsmálin
eru á margan hátt í góðum málum og
gott þegar öflugt fólk vill gefa sér
tíma til að sinna sameiginlegum
málum okkar bænda. En við
verðum að gæta okkar á því að
skammast okkar ekki fyrir að
vera bændur og við eigum ekki að
þurfa að réttlæta tilveru okkar fyrir
neinum, maður á að vera stoltur af
því að vera bóndi og framleiða gæða
matvæli ofan í landann. Við eigum
að standa á því fastar en fótunum að
sækja sjálfsagðar kjarabætur þegar
það á við. Við eigum t.d. ekki að
vera eina stétt landsins sem sættir
sig við kjararýrnun núna þegar aðrar
vinnandi stéttir semja um tugprósenta
launahækkanir!
Hvernig mun íslenskum
landbúnaði vegna í framtíðinni?
Í íslenskum landbúnaði eru ótal
tækifæri sem við berum vonandi gæfu
til að nýta okkur í framtíðinni. Margt
er þó í okkar umhverfi afar óljóst um
þessar mundir. Við höfum alltaf verið
og munum sennilega vera áfram
afar háð stjórnvaldsaðgerðum eins
og reyndar landbúnaður um allan
heim. Fyrir íslenska bændur skiptir
það miklu máli að skilningur sé á
mikilvægi eigin matvælaframleiðslu
og að okkur sé á hverjum tíma gert
kleift að keppa á jafnréttisgrunni við
framleiðslu annarra landa, eigum
við þá við t.d. aðbúnaðarreglur,
tollvernd o.þ.h. Gangi þetta eftir
getur íslenskur landbúnaður staðist
alla heilbrigða samkeppni.
Hvar teljið þið að helstu tækifærin
séu í útflutningi íslenskra búvara?
Núna geta kúabændur framleitt eins
mikla mjólk og þeir ráða við, í því
felast vissulega tækifæri! Styrkur
okkar kemur alltaf til með að byggjast
á þeirri sérstöðu sem staðsetning
landsins færir okkur sem og sérstaða
sú sem felst í kúakyninu okkar.
Tækifæri til útflutnings búvara
hafa verið að myndast á síðastliðnum
árum og þar verðum við að stefna
á dýra markaði þar sem við nýtum
okkur áðurnefnda sérstöðu.
Hvað er alltaf til í ísskápnum?
Smjör, ostur, Ab-mjólk, lýsi og
bláberjasulta er alltaf til í ísskápnum.
Hver er vinsælasti maturinn á
heimilinu? Vinsælasti maturinn á
heimilinu er klárlega nautasteik og
franskar.
Eftirminnilegasta atvikið við
bústörfin? Eftirminnilegast atvikið
er án efa þegar við hleyptum kúnum
í lausagöngufjósið eftir langa
vinnutörn þann 12. september 2004.
Líf og lyst
BÆRINN OKKAR
Spennandi kryddblöndur á kjöt og fisk
Það er hægt að nota kryddblöndur
á ýmsan mat, bæði fisk og kjöt.
Við förum í sælkeraferðalag
til suðurríkja Bandaríkjanna
þar sem kryddblöndurnar ráða
ríkjum, hitum pönnuna eða grillið
og njótum íslenska hráefnisins.
En við byrjum á kjarngóðum
morgunverði sem hægt er að eiga
í frystikistunni þegar tíminn er
naumur á morgnana.
Eggjamuffins
Skemmtilegur og auðveldur
morgnuverður sem auðvelt er að
borða á hlaupum, áður en farið er
í fjós eða til annarra morgunverka.
Það er óhætt að frysta bollakökurnar
og stinga í örbylgjuofn þegar á að
borða.
› 2–5 egg. Má nota minna af eggja-
rauðum og fleiri eggjahvítur ef vill.
› Ögn af ferskmöluðum pipar (val
frjálst)
› 1–2 bitar af osti að eigin vali
› Laukbiti
› Hakkað grænmeti eins og spergilkál,
paprika, smjörsteiktur kúrbítur eða
sveppir.
› Skinka eða aðrir litlir kjötbitar
Aðferð
Hitið ofninn í 150 °C. Smyrjið formin
með ögn af smjöri eða ólífuolíu.
Í botn muffinsformsins er bætt kjöti
eða grænmeti. Ostur fer með og
fínsaxaður laukurinn. Muffinsbollinn
má ekki vera nema 2/3 fullur, með
nóg pláss til að hella hrærðu egginu í.
Brjótið egg í skál kryddið með pipar
(ef þú notar) og sláið vel saman.
Hellið eggi í hvert muffinsform þar
til það er 3/4 fullt. Bakið í 25–35
mínútur þar til bollakökurnar hafa
hækkað og eru örlítið brúnar og stífar
viðkomu.
Eggjamuffins geymist í meira en viku
í kæli. Hægt að setja í örbylgjuofn í
um 45 sekúndur til að hita upp og
borða á hlaupum.
Framreitt með steiktu beikoni eða
skinku.
Fiskur með Rub-rub kryddblöndu
› 4 stk. x 200 g hvít fiskflök, (u.þ.b. 2
cm þykk) roð eða roðlaus, skorin í bita
og beinhreinsuð
› 1 sítróna
Fyrir nudd-kryddblöndu (rub):
› 4 greinar af ferskum tímían
› 4 greinar af ferskum oregano, má nota
þurrkuð krydd
› 2 hvítlauksgeirar, skrældir
› 2 tsk. af reyktu paprikudufti
› 1 tsk. cayenne pipar
› 1 tsk. salt
› 1 stig teskeið af svörtum pipar
› 2 matskeiðar ólífuolía
› 1 sítróna
Í grundvallaratriðum er það djarft að
nudda sterku kryddi á bragðlítinn fisk
og kjöt. Kryddið jafnvel hálfbrennur,
þegar það eldast, þökk sé paprikunni
og hvítlauknum. En kryddin mildast
og verða skemmtilega bragðgóð með
smá tilfæringum.
Til að gera nudd-blönduna
(rub): Merjið ferskar kryddjurtir
og hvítlauk í morteli eða í
matvinnsluvél. Blandið í kryddi,
salti, pipar og ólífuolíu. Kreistið út
í safa af hálfri sítrónu og gætið þess
að hræra vel.
Notið fingurna og smyrjið nudd-
kryddblöndunni á báðar hliðar
fisksins. Setið pönnu yfir á
miðlungsháan hita og látið hitna
vel. Setjið fiskinn á heita pönnuna
og steikið í 3 til 4 mínútur. Lækkið
hitann og snúið fisknum við. Eldið í
aðrar 2 til 3 mínútur á hinni hliðinni.
Skerið hinn sítrónuhelminginn í báta
til að kreista yfir. Framreiðið með
fallegu salati og soðnum kartöflum.
Grænmeti má velta upp úr ólífuolíu
og bæta í ristaðri papriku. Þarna
kemur íslenska sætpaprikan sterk
inn.
Nudduð steik með avokadó og
spergilkáli
› 4 stk. steikur að eigin vali, t.d. ribeye
eða sirloin.
Steikar-Rub (kryddblanda)
› 2 msk. reykt paprika
› 3 matskeiðar broddkúmen (cumin)
› 1/4 tsk. chili
› 2 matskeiðar Mexican oregano
› 1 tsk. ferskmalaður pipar
› salt að smekk
› Ólífuolía til penslunar
Aðferð
Blandið öllu þurrkryddi saman í
stóra skál. Setjið hverja steik beint
í þurrkryddblönduna og gangið
úr skugga um að hver hlið sé vel
hjúpuð af kryddi. Nuddið kryddið
inn í kjötið. Látið steikurnar hvíla í
að minnsta kosti 30 mínútur. Penslið
hverrja hlið með smá ólífuolíu áður
en steikin er sett á heita pönnu eða
jafnvel á grillið.
Eldið eftir smekk um 2-4 mínútur á
hvorri hlið og látið hvíla fyrir skurð
í um 10 mín.
Avokadó-salsa
› 2 avokadó
› 3 tómatar
› 1/2 rauðlaukur, hakkaður
› 2 matskeiðar sítrónusafi
› Salt og svartur pipar eftir smekk
Aðferð
Blandið öllu hráefni saman. Salsað er
gott með ýmsum mat. Ef þið merjið
saman við smjör þá er komið frábært
kryddsmjör.
Spergilkálssalat
› 1 stk. spergilkál (gróft skorið)
› ½ haus brokkólí
› 1 epli, saxað
› Ögn af stökku beikoni eða hnetum
› 3 stk. vorlaukur laukur
› 3 matskeiðar ólífuolía
› 2 matskeiðar balsamic edik
› 1 msk. kryddað brúnt sinnep
› 1 grein ferskt dill ( eða þurrkað)
› Svartur pipar eftir smekk
Aðferð
Steikið brokkólí og blómkál, það á
að vera hálfhrátt til að halda öllum
næringarefnum og fá stökka áferð
með kjötinu. Blandið öllu hráefni
saman og framreiðið með steikinni
eða sem grænmetisrétt.
MATARKRÓKURINN – BJARNI GUNNAR KRISTINSSON MATREIÐSLUMEISTARI
Hranastaðir
Þórdís Birta Arnarsdóttir.
Fiskur með Rub-rub kryddblöndu.