Þjóðmál - 01.06.2006, Blaðsíða 43
Þjóðmál SUmAr 2006 4
skilningur. er. lagður. í. þær. upplýsingar. sem.
gefnar.eru ..Vegna.samþættrar.sögu.Íslands.og.
Danmerkur.gerðu.íslenskir.fjárfestar.ef.til.vill.
ráð.fyrir.að.lítill.munur.væri.á.hugsunarhætti.
Íslendinga.og.Dana.og.að.þekking.á.íslensku.
efnahagslífi.væri.meiri. í.Danmörku.en.hún.
í.raun.var ..Þó.að.almennt.sé.margt.líkt.með.
ríkjandi.viðhorfum.á.Íslandi.og.í.Danmörku.
þá.er.greinilegur.munur.á.ákveðnum.sviðum ..
Viðhorf.til.mikillar.skuldsetningar.í.tengslum.
við. fyrirtækjafjárfestingar. virðast. til. dæmis.
ólík .. Þegar. íslenskir. fjárfestar. kynntu. kaup.
sín. á. fyrirtækjum. með. allt. upp. í. 100%.
skuldsetningu.hér.í.Danmörku.var.það.eflaust.
til.þess.að.sýna.traust.lánastofnana.á.sér.og.sýna.
fram.á.samkeppnishæfni.til.arðsemi.og.vaxtar ..
Danskir. fjölmiðlar. og. sérfræðingar. virðast.
hins.vegar.oft. á. tíðum. leggja.þann. skilning.
helstan. í.mikla.skuldsetningu.að.áhætta.við.
gjaldþrot.sé.veruleg ..Nauðsynlegt.er.að.hafa.
slíkan.menningarmun.í.huga.þegar.verið.er.
að. byggja. upp. traust. og. þar. þarf. að. leggja.
sérstaka. áherslu. á. framsetningu. upplýsinga.
með.tilliti.til.sértæks.menningarlegs.skilnings.
og.umræðu ..
Menningarmunur. virðist. einnig. að.
einhverju. leyti. hafa. valdið. misskilningi. í.
tengslum.við.viðbrögð.Íslendinga.við.skýrslu.
Danske.Bank ..Helst.virðast.hörð.og.eindregin.
viðbrögð. íslenskra. aðila. vera. túlkuð. á.þann.
veg. í.fjölmiðlum.að.þetta. staðfesti. afneitun.
þjóðar.innan.efnahagsbólu.sem.komin.er.að.
því.að.springa ..Ef.til.vill.má.af.þessari.reynslu.
draga. þá. almennu. ályktun. að. ef. íslenskir.
aðilar. vilja. vera. trúverðugir. þátttakendur. í.
alþjóðlegu. fjármálaumhverfi. verða. þeir. að.
geta.tekið.þátt.í.umræðu.um.framtíðarspár.á.
yfirvegaðan.hátt.þó.að.þær.séu.ekki.algjörlega.
eftir.þeirra.höfði ..
Vöktun.og.viðbrögð
við.neikvæðum.fréttum
Viðbrögð. íslenskra. aðila. við. neikvæðum.greiningarskýrslum.voru.mjög.takmörk-
uð. á. því. mánaðartímabili. sem. þær. birtust ..
Skýrslu. Danske. Bank. var. að. vísu. svarað. af.
miklu.afli.af.öllum.bönkum.með.skýrslum.á.
ensku,.en.svar.íslenskra.banka.barst.ekki.fyrr.
en.tveimur.dögum.eftir.að.skýrslan.var.gefin.
út.og.fimm.dögum.eftir.að.yfirhagfræðingur.
Danske.Bank.reifaði.mikið.af.þeim.viðhorfum.
sem.komu.fram.í.henni.í.viðtali.við.Berlingske
Tidende .. Svörunum. var. þar. að. auki. ekki.
fylgt.eftir.af.talsmönnum.á.staðnum.og.það.
minnkaði.til.muna.áhrif.þeirra ..
Neikvæðar.fréttir.fá.þeim.mun.meira.vægi.
eftir.því.sem.minni.þekking.er.fyrir.á.málinu.
sem.um.ræðir.og.eftir.því.sem.lengri.tími.líður.
án.andsvara ..Á.meðan.gagnrök,.leiðréttingar.
eða. andsvör. við. neikvæðum. fréttum.
berast. ekki,. lifa. þær. góðu. lífi. bæði. meðal.
fjölmiðlamanna. og. lesenda .. Umfjöllun. um.
hagkerfið.og.bankana.leiddi.af.sér.umræðu.um.
væntanlega. erfiðleika. íslenskra. fyrirtækja. og.
fjárfesta ..Mikið.var.um.augljósar.rangfærslur.
og. misskilning. í. þessari. umræðu. sem. hefði.
þurft.að.svara.fyrr.og.leiðrétta.í.meiri.mæli ..
Á. sama. tíma. virtust. Íslendingar. stundum.
leggja.meira.upp.úr.því.að.svara.gagnrýninni.
í. innlendum. fjölmiðlum .. Hefðu. íslenskir.
aðilar.fylgst.betur.með.fjölmiðlaumfjöllun.á.
þessum.tíma.og.getað.brugðist.hratt.við.henni.
með.andsvörum.og.leiðréttingum.á.dönsku,.
af.talsmönnum.á.staðnum,.hefði.án.efa.verið.
hægt. að. takmarka. skaðleg. áhrif. neikvæðrar.
umræðu.umtalsvert ..
Verkefni.næstu.ára
Það. góða. við. núverandi. stöðu. er. að. nú.virðast. flestir. hafa. áttað. sig. á. nauðsyn.
öflugrar. upplýsingagjafar .. Það. er. einnig.
jákvætt. að. erlendir. fjölmiðlar. eru. farnir.
að. hafa. áhuga. á. að. segja. fréttir. af. íslensku.
hagkerfi. og. umsvifum .. Margt. gott. hefur.
auðvitað.einnig.verið.gert.síðastliðin.ár.og.að.
undanförnu.til.þess.að.byggja.upp.þekkingu.
á.íslensku.hagkerfi.og.viðskiptalífi ..Hér.þarf.
þó. enn. að. auka. áhersluna. á. samskipti. og.