Þjóðmál - 01.06.2006, Blaðsíða 53
Þjóðmál SUmAr 2006 5
yfirstjórnar. öryggismála. yrði. að. fara.
með. skipulega. samstjórn. lögreglumála,.
landhelgisgæslu.og.mála.er.varða.tollgæslu,.
almannavarnir.og.aðra.öryggisgæslu ..Vildu.
þingmennirnir,.að.alþingi.kysi.nefnd.til.að.
undirbúa.löggjöf.um.málið .
Í.greinargerð.með.tillögunni.sagði.meðal.
annars,. að. þær. ástæður. sem. væru. fyrir.
samhæfingu. öryggis-. og. löggæslustarfa.
undir. einni. stjórn,. ættu. eins. við. þau.
verkefni. á. þessu. sviði. sem. ríkið. kynni. í.
framtíðinni.að. láta.til. sín.taka.og.væru.þá.
landvarnir.fyrst.og.fremst.hafðar.í.huga ..Öll.
ríki.yrðu.að.láta.landvarnir.til.sín.taka.með.
einum.eða.öðrum.hætti ..Ísland.væri.engin.
undantekning. í. þessu. efni .. . Íslendingar.
hefðu. leyst. þetta. viðfangsefni,. að. tryggja.
öryggi. landsins. út. á. við,. með. þátttöku. í.
Atlantshafsbandalaginu. og. samningi. við.
Bandaríkin. um. varnarlið. hér. á. landi .. Ís-
lendingar. ættu. að. geta. tekið. við. störfum.
af.varnarliðinu.og.mætti.nefna.rekstur.rat-
sjárstöðvanna. og. þyrluþjónustu. sem. rekin.
væri.af.björgunarsveit.varnarliðsins.á.Kefla-
víkurflugvelli .. Öll. áþekk. verkefni. þyrfti.
þá. að. samhæfa. öðrum. öryggis-. og. gæslu-
störfum.sem.ríkið.hefði.með.höndum.undir.
einni.stjórn ..Töldu.flutningsmenn,.að.aðrar.
þjóðir. ættu. að. standa. straum. af. kostnaði.
við. þessa. öryggisgæslu,. sem. rekin. yrði.
héðan.af.Íslendingum.á.sama.hátt.og.staðið.
væri. að. greiðslu. kostnaðar. . við. umsýslu.
Íslendinga.á.hinu.víðáttumikla.svæði.flug-
umferðarstjórnar. á. Norður-Atlantshafi,. en.
þar. stæði. Alþjóðaflugmálastofnunin. undir.
kostnaði .. Í. greinargerðinni. er. sérstaklega.
áréttað,. að. . þingsályktunartillagan. kvæði.
ekki. á. um. veru. varnarliðsins. hér. á. landi ..
Hins. vegar. fjallaði. hún. um. að. komið.
yrði. á. fót. sameiginlegri. eða. einni. stjórn.
sem. samhæfði. þá. stjórnsýslu. sem. lýtur. að.
öryggis-.og. löggæslu.ríkis.og.almennings. í.
landinu ..
Nú. eru. rúm. tíu. ár. liðin. frá. því,. að. ég.
hreyfði. því. sjónarmiði. á. alþjóðlegri. ráð-
stefnu. um. öryggismál,. að. við. Íslendingar.
þyrftum. að. búa. okkur. undir. aukna. hlut-
deild.í.að.tryggja.eigið.öryggi.og.landvarnir,.
við.gætum.ekki.vænst.þess.við.gjörbreyttar.
aðstæður.á.alþjóðavettvangi,.að.framkvæmd.
varnarsamnings.okkar.og.Bandaríkjanna.yrði.
óbreytt ..Auk.þess.gætum.við.að.sjálfsögðu.
ekki. litið. fram. hjá. þeirri. staðreynd,. að.
hermennska. og. vopnaburður. væri. hluti.
öryggisgæslu. hvarvetna. í. veröldinni .. Ég.
færði. rök. að. því,. að. Íslendingar. hefðu.
efnahagslega. burði. til. þess. að. koma. á. fót.
liðsafla,.sem.gæti.sinnt.landvörnum .
Í. sjálfu. sér. væri. fróðlegt. að. sjá. á. einum.
stað,.hve.þetta.viðhorf.hefur.komið.miklu.
róti.á.hugi.margra.og.hvað.það.hefur.orðið.
kveikjan. að. mörgum. sleggjudómum. og.
rugli.í.fjölmiðlum.og.á.stjórnmálavettvangi ..
Þótt. annað. yrði. ekki. rannsakað. en.
uppnámið,.mætti.draga.af.því.lærdómsríka.
ályktun ..Hitt.er.ekki.síður.nauðsynlegt,.að.
fræðilegar.umræður.fari.fram.um.þessi.mál.
hér. á. landi ..Þegar.öryggismálanefnd.hvarf.
úr.sögunni,.bundum.við.ýmsir.vonir.við,.að.
Alþjóðamálastofnun. Háskóla. Íslands. yrði.
vettvangur.slíkra.rannsókna.og.umræðna .
Á. tímum. kalda. stríðsins. var. á. alþjóða-
vettvangi. rætt. um. inntak. og. framkvæmd.
stefnu. í.öryggis-.og.varnarmálum.á.viður-
kenndum. grundvelli,. meðal. annars. fræði-
legum .. Nú. er. staðan. miklu. flóknari. og.
breytingar. á. sviði. öryggismála. kalla. á,. að.
vel. sé. fylgst. með. framvindu. þeirra. bæði.
af. stjórnmálamönnum. og. fræðimönnum ..
Af.atburðum.síðustu.ára,.sem.hafa.leitt.til.
þáttaskila,. ber. hryðjuverkaárásina. á. New.
York. . og. Washington. 11 .. september. árið.
2001.hæst ..Árásin.hefur.gjörbylt.hugmynd-
um. ríkja. um. eigið. öryggi. og. hvernig. það.
verði.best.tryggt.og.kallað.á.nýjan.viðbúnað.
um.heim.allan ..Enn.hefur.ekki.náðst.neinn.
einhugur. um. grundvallarviðhorf,. hvorki.
meðal. stjórnmálamanna. né. fræðimanna,.