Þjóðmál - 01.03.2009, Síða 89

Þjóðmál VOR 2009 87
láta óviðkomandi lesa bréfin sín, hvað þá
birta þau opinberlega í bók! Það brýnir fyrir
manni sjálfum að brenna allt sem maður vill
ekki láta koma fyrir sjónir annarra . Þorvald­
ur kýs heldur ekki miklar „sviðsetningar“ og
skáldskap í texta sínum . Eins og ég nefndi
hér áðan, virðing fyrir viðfangsefninu er að
mínu mati hans leiðarljós . Það er kannski
bara smekksatriði hvort hann ber aðeins of
mikla virðingu fyrir því .
Bók Þorvaldar Kristinssonar um Lárus
Pálsson leikara er frábært framlag til ís­
lenskrar sögu og sögu leiklistarinnar . Takk
fyrir Þorvaldur!
Eins og í lygasögu
Óli Björn Kárason: Stoðir FL bresta,
Bókafélagið Ugla, Reykjavík 2008, 121 bls .
Eftir Stefán Einar Stefánsson
Haustið 2008 verður lengi í minnum haft og þá ekki síst vegna þess gjörn­
inga veðurs sem geisaði í fjár málaheimin um
þá daga . Þar varð Ísland illa úti, svo ekki sé
meira sagt og margt bendir til þess að hér
hafi málum verið svo fyrir komið að fátt
hafi getað komið í veg fyrir fall bankanna
þriggja sem féllu mitt í storminum stóra .
En það voru ekki aðeins bankarnir sem
urðu fyrir miklum búsifjum, því mörg önn­
ur fyrirtæki á fjármálamarkaði urðu mjög
illa úti . Nú síðast var Baugur Group tekið
til gjald þrotaskipta en fyrr í haust hafði fall
Glitnis orðið fjárfestingafyrirtækinu Stoðum
að fjörtjóni . Síðastnefnda fyrirtækið hefur
verið á milli tannanna á mönnum allt frá
árinu 2005 þegar nafni Flugleiða var breytt
í FL Group, en það hétu Stoðir allt til miðs
árs 2008 . Saga félagsins er áhugaverð fyrir
margra hluta sakir, ekki einasta vegna þess
hversu stutt hún varð heldur miklu fremur
vegna þess er olli skammlífi þess .
Það kom skemmtilega á óvart þegar
Bókafélagið Ugla kynnti til sögunnar bók
eftir Óla Björn Kárason blaðamann, sem
bar heitið Stoðir FL bresta . Þar er á ferðinni
bók sem rekur sögu FL Group, allt frá því að
fyrirtækið Oddaflug ehf . komst yfir ráð andi
hlut í Flugleiðum og til þess dags er Glitnir,
stærsta eign félagsins, hrundi til grunna á
einni nóttu . Má segja að þar hafi Óli Björn
gengið hreint til verks, enda rykið ekki
fallið eftir hamfarirnar þegar bókin kom úr
prentsmiðju .
Margt af því sem bókin varpar ljósi á
kemur mjög á óvart en skýrir eflaust vel
þann hugsunarhátt og þau vinnubrögð
sem viðgengust í viðskiptaheiminum á
síðustu árum . Hin flóknu eignatengsl og
þeir samtvinnuðu hagsmunir sem hér voru
ofnir inn í fámennar klíkur auðmanna, voru
lykillinn að mörgum þeim viðskiptum sem
gíruðu upp efnahagsreikninga og skulda­
stöðu manna . Í bókinni segir Óli Björn um
þessa aðferðafræði:
„Þegar litið er til vinnubragða helstu hlut­
hafa FL Group virðist sem helsti styrkur
þeirra hafi verið hversu vel þeir héldu hóp­
inn . Einn fyrir alla og allir fyrir einn, var ekki
innantómt slagorð heldur hugmyndafræði
sem unnið var eftir með skipulögðum hætti .
Og til að tryggja samstöðuna voru fjárhags­
legir hagsmunir samtvinnaðir eins vel og hægt
var.“ (Leturbreytingar eru mínar .)
Þetta hagsmunanet virtist fleyta mönn­
um langt en í kerfi sem byggist á slíkri
„hug myndafræði“ er alltaf hætt við því að
annað en heilbrigðir viðskiptahagsmunir
taki völdin . Það kom berlega í ljós þegar
gengi FL Group hafði fallið skarpt á
árinu 2007 og fjárfestingarfélög Hannesar
Smárasonar og Þorsteins M . Jónssonar
voru komin í nokkurskonar gjörgæslu
hjá Landsbankanum . Það gæti vart talist