Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.09.2013, Blaðsíða 171
í skefjum".60 Hann bendir á að það sem Biblían boði sé í „hrópandi
mótsögn við ásakanir af þessu tagi“.61 Vitnisburður hennar er að það sé
andhverfa trúarinnar, það er vantrúin, sem tekur á sig mynd afturhalds og
stöðnunar. Máli sínu til stuðnings reifar hann hugmyndir Ritningarinnar
um guðsmynd mannsins, holdtekjuna, endurlausnina á krossi og upprisu
Krists. Þar má fmna gagnrýna sýn á heildarveruleika mannsins þar sem
ekkert er undanskilið og allra síst samfélagslegur og stjórnmálalegur veru-
leiki mannsins. I samræmi við kenninguna um konungsveldi Krists sýnir
Björn fram á að réttlætiskrafa Guðs sé í eðli sínu krafa um félagslegt rétt-
læti.62 Hann segir að tveggja ríkja kenningin virði ekki sem skyldi boðskap
Ritningarinnar, heldur stuðli beint að afstöðuleysi manna gagnvart hinum
félagslega veruleika. Hún rjúfi tengslin á milli þjóðfélagslegs réttlætis og
réttlætis Guðs. Niðurstaða Björns er skýr, boðun presta og kirkjunnar verður
að taka mið af félagslegum áherslum Ritningarinnar og þar með er hlutverk
prestsins og kirkjunnar skýrt í samfélaginu.63 Björn segir hins vegar ekki
hvernig útfæra skuli þetta hlutverk kirkjunnar í ljósi drottinvalds Krists,
hvað þá að hann vísi á leiðir til að forðast „guðfræðilega forræðishyggju“
varðandi samfélagsleg málefni.
Islenskir guðfræðingar og prestar urðu við hvatningu Björns. Menn
leituðust við að gera spámannlega rödd kirkjunnar „heyranlega“ í samfélags-
legri orðræðu. Þannig er tekin upp sú stefna í Kirkjuritinu upp úr 1979
að tileinka hefti ákveðnu málefni og birta efni frá ráðstefnum. Má jafnvel
flokka svonefndan G8-hóp guðfræðinga sem fram kom með ýmsar yfir-
lýsingar um hvernig íslenskt samfélag ætti að bregðast við afleiðingum
hrunsins 2008 sem arftaka þessarar stefnu. I skrifum þeirra er lögð áhersla
á spámannlegt hlutverk kirkjunnar sem þjónar hennar, þ.á.m. guðfræðingar
og prestar verða að sinna. Það gera þeir með greiningum á samfélags-
legum vandamálum og tillögum á leiðum út úr þeim vanda. Þegar kemur
að rökstuðningi fyrir „siðferðilegar ábendingar“ er frekar leitað í kristna
sköpunarguðfræði fremur en kristsfræði eins og Björn Björnsson leitast við
að gera.64
60 Björn Björnsson, „Hlutverk kirkjunnar í íslenzku nútímaþjóðfélagi“, bls. 135-136.
61 Sama heimild, bls. 136.
62 Sama heimild, bls. 140.
63 Sama heimild, bls. 143-144.
64 Sjá t.a.m., Sigurjón Árni Eyjólfsson, „Þjóðkirkja og krísa“, Ritið 2/2012, bls. 33-53 eða sami,
„Pólitískur píetismi“, Kirkjuritið 1/2008, bls. 29-33.