Félagsbréf - 01.10.1964, Síða 44

öll kurl til grafar komin, og vissulega
er enn mikils aS vænta. Sú leið listar,
sem framundan er, verSur aS vísu
mótuS af skapandi tjáningarmætti, en
vakandi krítískur andi og skerpt list-
ræn samvizka undirbúa jarSveginn.
Ó L A F U R .1 Ó N S S 0 N
ÞaS er heimilt aS spyrja til hvers
gagnrýni sé, hvort hún sé gagnleg. En
sá sem freistar aS svara þessari spurn-
ingu hlýtur áSur aS hafa gert upp viS
sig svör um gagnsemi bókmennta og
lista.
Líklega er rétt aS gera greinarmun
dægurgagnrýni og fræSilegrar. En
ekki má mikla liann fyrir sér. Engin
skáldskaparfræSi, sem nokkurs séu
nýt, verSa nokkru sinni afdráttarlaus;
undirstaSa fræSanna er ævinlega
gildismat sem aS sínu leyti er öldung-
is ófræSilegt. FræSimaSurinn er al-
veg umkomulaus án smekkvísi og
áhuga á viSfangsefni sínu; fræSin
geta hjálpaS til aS móta smekk lians
og áhugamál; en þau skapa honum
hvorki smekk né áhuga úr engu efni.
Gagnrýnanda nægir ekki tómur áhugi,
íþó svo hann sé næmur og smekkvís;
'hann kemst ekki af án nokkurrar
þekkingar á handverki og sögu skáld-
skapar, eSa hverrar þeirrar greinar
sem hann fjallar um; hann hlýtur
jafnan aS leitast viS hlutlægt, vírnu-
laust mat á vi&fangsefni sínu. BæSi
[ræSimenn um skáldskap og gagnrýn-
endur skáldskapar liljóta fyrst og
fremst aS vera góSir lesendur eig1
þeim aS verSa nokkuS ágengt- En
góður lesandi verSur enginn sem ekki
hefur gaman af skáldskap.
Þetta eru sjálfsagSir hlutir, uuð
vitaS; en engu aS síSur virSast þeir
mjög misjafnlega ljósir iþeim sem 1£e^a
eSa rita um þessi efni.
Oft er lagt mikiS ujrp úr þeim skoS
anamun sem sé um einstök skáldskap
ar- eSa listaverk. Það er gamalkveSi
aS ekki sé deilandi um smekk. ^n
það má alveg eins leggja áherzlu a
hitt: hversu margt í skáldska]), °d
listum, nýlur samdóma álits okka
þrátt fyrir allt. Það er sannarlega
óhætt að tala um sameiginlegan 10
mennlaarf alls lesandi fólks, h'° ^
heldur er á íslandi, lil dæmis,
eða 1
Evrópu, þólt hugmyndin um sanielr'
inlegar heimsbókmennlir kunm
40 FÉLAGSBRÉF