Morgunblaðið - 10.09.2016, Blaðsíða 22

22 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 10. SEPTEMBER 2016
Hluti Vífilsjökuls, sem er skál-
arjökull á Tröllaskaga, hefur hlaup-
ið fram um 50-100 metra og átti
það sér líklega stað á árunum 2011-
2013. Það rennir stoðum undir þá
kenningu að sveiflur framhlaups-
jökla tengist ekki beint veðurfari
eða afkomu jökla. Þekktir fram-
hlaupsjöklar á þessu svæði eru nú
fjórir en athuganir Náttúru-
fræðistofnunar Íslands benda til að
þeir séu fleiri, samkvæmt því sem
fram kemur í pistli Skafta Brynj-
ólfssonar, jarðfræðings á Nátt-
úrufræðistofnun, á vef stofnunar-
innar.
Vífilsjökull liggur í botni Vífils-
dals er liggur til suðurs úr fram-
hluta Svarfaðardals. Jökullinn er
um 0,6 ferkílómetrar að flatarmáli
og er einn af minni smájöklum
Tröllaskaga, sem eru um 150 tals-
ins. Vífilsjökull og nágranni hans
Teigarjökull eru sennilega minnstu
framhlaupsjöklar sem lýst hefur
verið í heiminum, skrifar Skafti á
vef ni.is
Vífilsjökull meðal fram-
hlaupsjökla á Tröllaskaga
Ljósmynd/Skafti Brynjólfsson
Framhlaup Vífilsjökull er í botni Vífilsdals í Svarfaðardal. Sprunginn og
fremur úfinn hluti jökulsins til hægri á myndinni hefur hlaupið fram.
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Makrílpottur smábáta hefur verið
stækkaður um tvö þúsund tonn, en
samkvæmt lögum hefur ráðherra til
ráðstöfunar tvö þúsund tonn í norsk-
íslenskri síld, íslenskri sumargots-
síld og makríl. Samkvæmt reglugerð
sem ráðherra hefur sett hefur Fiski-
stofa nú heimild til að úthluta makríl
úr þessum tvö þúsund tonna potti.
Heildarheimildir smábáta í makríl
eru þannig komnar yfir 10 þúsund
tonn á vertíðinni.
Þá hefur atvinnuveganefnd lagt
fram frumvarp á Alþingi, þar sem
lagt er til lækkað gjald fyrir þessar
heimildir, en veiðigjöld í makríl hafa
lækkað frá síðasta fiskveiðiári. Í stað
þess að greiða átta krónur og svip-
aða upphæð í veiðigjald fyrir hvert
kíló eins og var á síðasta fiskveiðiári
þarf samkvæmt frumvarpinu að
greiða 2,78 krónur í veiðigjald á
þessu fiskveiðiári.
Leigugjald svipað veiðigjaldi
Örn Pálsson, framkvæmdastjóri
Landssambands smábátaeigenda,
segist reikna með að gjald fyrir leigu
á makrílheimildum verði svipað og
veiðigjaldið Sambandið fór í lok síð-
asta mánaðar fram á það við sjávar-
útvegsráðherra að leigugjaldið yrði
lækkað til samræmis við lækkun á
veiðigjaldi.
Þá verður hámarksmagn sem
mögulegt er að fá úthlutað í einu
hækkað. Samkvæmt frumvarpinu
geta útgerðir fengið 35 tonn á hvert
skip í stað 20 tonna áður.
Mokveiði hefur verið hjá smábát-
unum að undanförnu, einkum við
Keflavík, Snæfellsnes og þessa vik-
una í Steingrímsfirði. Alls hafa þeir
landað tæplega 6.300 tonnum og
hafa 48 bátar landað afla af þeim 188
sem hafa aflaheimildir í makríl.
Allt fullt í vinnslunni
Már Ólafsson á Straumi ST 65
hefur ekki þurft að sækja langt eftir
að makríll gekk inn á Steingríms-
fjörð í vikunni. Á miðvikudag tók
það hann tvær mínútur að sigla frá
bryggju þar til hann var byrjaður að
veiða fyrir utan hafnarkjaftinn. Þá
tvíhlóð hann bát sinn og á fimmtu-
dag fyllti hann einu sinni áður en
helgarfríið hófst.
Hann er kom-
inn með 18 tonn
og reiknar ekki
með að róa aftur
fyrr en á morgun,
sunnudag, því allt
er fullt í vinnsl-
unni á Drangs-
nesi þar sem
makríllinn er
heilfrystur. Um 60 krónur fást fyrir
kílóið og segir Már verðið alltof lágt,
en sleppi til ef hægt sé að moka
makrílnum upp.
Félagsskapur af hnúfubak
Már segir að hann hafi verið að
svipast um eftir makríl frá því í byrj-
un ágúst, minnugur makrílævintýr-
isins 2013 þegar bátar af öllu landinu
veiddu makríl grimmt inni á Stein-
grímsfirði. Makríllinn hafi síðan
birst í vikunni, um mánuði seinna en
í ævintýrinu fyrir þremur árum, en
magnið virðist þó ekki vera eins mik-
ið og þá.
Már hefur verið einn á makrílveið-
um við Hólmavík og helst að hann
hafi haft félagsskap af hnúfubak,
sem hann segir mikið hafa verið af
undanfarið. „Einn daginn taldi ég 16
hnúfubaka, sem voru að andskotast í
makrílnum með manni. Það var mik-
ið líf í þeim og mér sýndist hvalur
vera inn allan fjörð,“ segir Már.
Makrílpottur
smábáta
stækkaður
 Gjald fyrir leiguheimildir lækkað
 Tvær mínútur á miðin frá Hólmavík
Morgunblaðið/Þórður
Löndun Makrílnum hefur verið
mokað upp í grennd við Keflavík .
Már Ólafsson
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Mikil umsvif hafa verið á Eskifirði í
sumar, en þar hefur risið nýtt upp-
sjávarfrystihús á um hálfu ári.
Fyrirhugað er að taka það í notkun
um miðjan
nóvember og
frysta þá norsk-
íslenska síld. Af-
kastagetan í hús-
inu verður um
800 tonn á sólar-
hring. Áætlað er
að um 50 manns
starfi í nýja fisk-
iðjuverinu. Páll
Snorrason, framkvæmdastjóri
Eskju, segir að til þessa hafi gengið
ágætlega að ráða fólk og búið sé að
ráða í flestar lykilstöður.
Þessa daga er unnið að því að loka
frystihúsinu og á því verki að ljúka í
byrjun október. Mikið af tækjum í
húsið er komið austur en þegar kem-
ur fram í október taka rafvirkjar og
tæknifólk til við uppsetningu.
Vinnslan verður mjög tæknivædd og
sjálfvirkni mikil. Þegar samningar
um þessa framkvæmd voru undirrit-
aðir í byrjun mars í vetur kom fram
að áætlaður kostnaður yrði um fimm
milljarðar króna.
Nýtt skip í nóvember
Samið var um kaup á búnaði frá
Skaganum hf. á Akranesi, Kæli-
smiðjunni Frost og Rafeyri á Akur-
eyri, en mörg fyrirtæki koma að
verkefninu. Stýribúnaður í vinnsl-
unni kemur frá Marel. Þá var samið
við VHE á Austurlandi um byggingu
stálgrindarhússins, sem er 7.000 fer-
metrar, hannað af verkfræðistofunni
Eflu á Austurlandi. Húsið stendur á
uppfyllingu við höfnina innst í Eski-
firði, þar sem fyrir eru fjölmörg
fyrirtæki. Nefna má fiskimjölsverk-
smiðju fyrirtækisins, nótastöð Eger-
sund, olíubirgðastöð Skeljungs og
Vélsmiðju Hamars.
Í byrjun nóvember er nýtt skip
væntanlegt til Eskifjarðar, Libas frá
Noregi. Það var byggt 2004, er eitt
stærsta uppsjávarskip í NA-Atlants-
hafi og er búið fullkomnum kælibún-
aði, sem á að tryggja gæði hráefnis-
ins. Frystiskipið Aðalsteinn Jónsson
SU er í söluferli, en þangað til það
verður selt aflar það hráefnis fyrir
Eskju og getur hvort sem er flutt
aflann kældan eða frystan í land.
Þriðja uppsjávarskip Eskju er Jón
Kjartansson SU.
Vonandi góð loðnuvertíð
Eskja á eftir að veiða talsvert af
makrílkvóta fyrirtækisins, en heim-
ilt er að geyma 20% heimilda í makríl
á milli ára. Að makrílvertíð lokinni
taka veiðar á norsk íslenskri síld við
og svo „vonandi góð loðnuvertíð eftir
áramót,“ eins og Páll Snorrason
orðar það.
Ljósmynd/Benedikt Jóhannsson
Uppbygging Mörg fyrirtæki koma að byggingu frystihúss Eskju á Eskifirði og framleiðslu og uppsetningu á tækni-
búnaði. Húsið stendur á uppfyllingu innst í firðinum og var m.a. notað grjót í hana úr nýjum Norðfjarðargöngum.
Nýtt frystihús á Eski-
firði reist á hálfu ári
 Um 50 manns í fiskiðjuverinu  Vel gengur að ráða fólk
Breyting Þorsteinn Kristjánsson,
forstjóri Eskju, við byggingarstað-
inn í byrjun mars síðasta vetur.
Páll Snorrason
Thealoz inniheldur trehalósa sem er náttúrulegt efni
sem finnst í mörgum jurtum og dýrum sem lifa í mjög
þurru umhverfi.
Trehalósi eykur viðnám þekjufrumna
hornhimnunnar gegn þurrki.
Droparnir eru án rotvarnarefna
og má nota með linsum.
Ég fór í laseraðgerð hjá Sjónlagi í lok maí 2015. Keypti mér
Thealoz dropana eftir aðgerðina og var mjög ánægð, ákvað
samt að prufa að kaupa mér ódýrari dropa og fann rosalega
mikinn mun á gæðum. Þessir ódýrari voru bara ekki að
gera neitt fyrir mig og þurfti ég að nota mikið meira magn.
Mælti með dropunum við tengdamömmu og er hún alsæl
með Thealoz dropana.
Elín Björk Ragnarsdóttir
Þurrkur í augum?
Thealozaugndropar
Fæst í öllum helstu apótekum.