Morgunblaðið - 10.09.2016, Blaðsíða 24

24 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 10. SEPTEMBER 2016
Fullkominn skurður með
Hypertherm málmskurðarvél
Plasmaskurðarvélar
Öruggur og nákvæmur skurður
Dalshrauni 14 • 220 Hafnarfjörður • Sími 555 2035 • jak.is
BAKSVIÐ
Sigtryggur Sigtryggsson
sisi@mbl.is
Umhverfisstofnun hefur sent til-
lögur sínar um fyrirkomulag rjúpna-
veiða til umhverfis- og auðlindaráðu-
neytisins. Umhverfisráðherra,
Sigrún Magnúsdóttur, á lokaorðið
um fyrirkomulag veiðanna. Í fyrra
tilkynnti hún ákvörðun sína 19. októ-
ber og veiðarnar máttu hefjast 23.
október.
Tillögurnar eru unnar með stofn-
mat Náttúrufræðistofnunar Íslands
(NÍ) til hliðsjónar en samkvæmt því
er metinn varpstofn 131.563 fuglar
og metinn veiðistofn 453.716 fuglar.
Í ljósi þess er veiðþol rjúpu árið 2016
metið 40.000 fuglar. Veiðikvótinn í
fyrra var 54.000 fuglar.
Lagt til að veiðidögum verði
fjölgað úr 12 í 18
Tillögur Umhverfisstofnunar gera
ráð fyrir 18 veiðidögum, sex þriggja
daga helgum, og gildi ótímabundið.
Er þessi tillaga frábrugðin því
sem Náttúrufræðistofnun Íslands
hafði lagt til í tillögum til umhverfis-
ráðherra og skýrt var frá í Morgun-
blaðinu í gær. Stofnunin lagði til
sama fyrirkomulag og gilt hefur sl.
þrjú ár, þ.e. að veiða mætti fjórar
helgar, alls 12 daga.
Í greinargerð Umhverfisstofn-
unar kemur fram að samkvæmt fyr-
irliggjandi gögnum virðist ekki vera
samband milli fjölda veiðidaga og
beinna veiðiaffalla. Einnig gefi gögn
úr veiðiskýrslum frá rjúpna-
veiðimönnum til kynna að engin
tengsl séu á milli sóknardaga og
fjölda veiðidaga.
„Þegar leyfilegir veiðidagar eru
orðnir fáir telur stofnunin hættu á
að öryggi veiðimanna verði stefnt í
hættu á veiðislóð þar sem miklar lík-
ur eru á að veiðimenn haldi til veiða
óháð veðri og aðstæðum. Dæmi eru
um að þéttleiki veiðimanna á
ákveðnum veiðisvæðum hafi skapað
hættu, sérstaklega þegar nokkrir
veiðidagar verða ónothæfir sökum
veðurs,“ segir í greinargerðinni.
Umhverfistofnun bendir á að um
70-80% veiðimanna veiði á innan við
fjórum dögum, óháð því hvort veiði-
dagar eru 9 eða 47.
Umhverfisstofnun leggur jafn-
framt til í tillögum til ráðuneytisins
að sett verði sjálfbærniviðmið og að
metinn varpstofn fari ekki undir
90.000 fugla. Ef stofninn verði hins
vegar metinn undir þeim mörkum
verði fyrirkomulagið endurskoðað
og veiðar hugsanlega bannaðar
þangað til varpstofninn er metinn
100.000 fuglar eða stærri.
„Fyrirkomulagið sem lagt er
fram, unnið í samnráði við SKOTV-
ÍS, Fuglavernd og NÍ, er ný nálgun
til bættrar veiðistjórnunar og í raun
mun varfærnara en tillögur sem
lagðar hafa verið fram hingað til,“
segir í tillögunum.
Dúi J. Landmark, formaður
Skotvís, hefur sent stjórnvöldum
umhverfismála bréf í framhaldi af
tillögum um fyrirkomulag rjúpna-
veiða í haust, sem hann segir vera
misvísandi. Þar er lagt til að tillögur
Umhverfisstofnunar um fjölda veiði-
daga verði látnar ráða ferðinni enda
sé þar um að ræða faglegar og vel
rökstuddar tillögur sem hafa sjálf-
bærni, og fyrirsjáanleika að mark-
miði.
Gagnrýna Náttúrufræðistofnun
Dúi gagnrýnir jafnframt tillögur
Náttúrufræðistofnunar og segir að
„stofnunin seilist þar með eitt árið til
inn á starfssvið UST, þ.e. veiði-
stjórnun“. Segir hann að stjórn-
endur NÍ virðist telja stofnunina
nokkurs konar eyland sem þurfi
ekki að hafa nokkurt samráð né
samvinnu þegar kemur að gerð til-
lagna fyrir veiðistjórnun og telji sig
hafa óskorað vald í þeim málaflokki.
Segir Dúi í béfinu að stjórn
SKOTVIS harmi þau vinnubrögð
sem NÍ hafi sýnt í þessu tilfelli og
mótmælir þeim harðlega
Veiðidögum fjölgað
til að auka öryggi
 Dæmi eru um að þéttleiki veiðimanna hafi skapað hættu
Morgunblaðið/Golli
Rjúpnaveiði Umhverfisstofnun leggur til að heimilt verði að veiða rjúpur í
18 daga samtals á þessu hausti. Í fyrra mátti veiða rjúpur í 12 daga alls.
Er íslenski rjúpnastofninn í raun
jafn viðkvæmur fyrir truflunum sem
veiðum fylgja og gögnin benda til?
Þetta er spurning sem Ólafur K.
Nielsen, fuglafræðingur hjá Nátt-
úrufræðistofnun, varpar fram í
greinargerð stofnunarinnar um mat
á veiðiþoli rjúpnastofnsins.
Þessi spurning verður áleitin þeg-
ar litið er til lýsingar Umhverfis-
stofnunar hér að ofan um þéttleika
veiðimanna á ákveðnum svæðum.
Hvert getur rjúpan leitað þegar hún
hrekst undan skothvellum veiði-
manna?
Ólafur segir að möguleg líf-
fræðileg skýring á viðbótarafföllum
rjúpnastofnsins sé að truflun vegna
veiða hafi áhrif á steitustig fuglanna.
Hærra streitustig hefði þá bein áhrif
á afföll eða óbein með víxlverkun við
hversu berskjaldaðir fuglarnir eru
fyrir rándýrum eða sóttkveikjum.
Markmiðið með stjórnun veiða úr
rjúpnastofninum er að minnka af-
föllin. Ólafur segir að viðbrögð
rjúpnastofnsins friðunarárin styrki
þá skoðun að veiðarnar skipti veru-
legu máli varðandi heildarafföll
rjúpna. Fyrirliggjandi gögn frá og
með árinu 2005 bendi til þess að
heildaráhrif veiðanna séu meiri en
það sem skotið er hverju sinni. Þetta
þýði með öðrum orðum að veiðar
hafi áhrif á lífslíkur þeirra fugla sem
ekki falla fyrir hendi veiðimanna.
Sveiflur í stærð íslenska rjúpna-
stofnsins eru þekktar eftir áratuga
rannsóknir. Stofnlíkan sýnir að með
auknum afföllum dragi úr sveiflunni
og topparnir verða æ lægri.
„Ef afföllin aukast enn meira mun
stofnsveiflan hverfa og stofninn
haldast í viðvarandi lágmarki,“ segir
Ólafur. sisi@mbl.is
Hafa veiðar áhrif
á streitustigið?
 Veiðarnar skipta
miklu máli varðandi
heildarafföll rjúpna
Morgunblaðið/Sverrir
Sumarbústaður sem byggður er á lóð
trésmíðaverkstæðis telst ekki byggð-
ur „á verkstæði“ og fær eigandi hans
endurgreiddan virðisaukaskatt af
vinnu við byggingu hans. Yf-
irskattanefnd sneri við úrskurði Rík-
isskattstjóra, sem hafði hafnað end-
urgreiðslu.
Maðurinn fékk húsasmíðameistara
á Suðurlandi til að byggja fyrir sig
sumarhús. Húsið var byggt að veru-
legu leyti á lóð trésmíðaverkstæðisins
og því komið fyrir á lóð mannsins og
lokið við smíðina á byggingarstað.
Reglur um endurgreiðslu virðis-
aukaskatts vegna vinnu við byggingu
og endurbætur á íbúðarhúsnæði á
byggingarstað taka til frístundahúsa.
Á umræddu tímabili, árunum 2013 til
2014, fékkst allur skatturinn end-
urgreiddur.
Ríkisskattstjóri hafnaði beiðni eig-
anda sumarhússins um endurgreiðslu
samkvæmt reikningum fyrir bygg-
ingu hússins. Aðeins var heimiluð
endurgreiðsla vegna smíði sólpalls.
Rökin voru þau að húsið hefði verið
byggt við trésmíðaverkstæðið og ekki
væri heimilt að endurgreiða skatt af
vinnu sem fram færi á verkstæði.
Forsendur stóðust ekki
Yfirskattanefnd komst að annarri
niðurstöðu. Benti hún á að sú til-
högun sem þarna hefði verið viðhöfð
væri í samræmi við það sem algengt
væri við smíði slíkra húsa. Yf-
irskattanefnd taldi engin efni til að
álykta að vinnan hefði farið fram „á
verkstæði“, heldur þvert á móti hefði
hún farið fram utan verkstæðis. For-
sendur Ríkisskattstjóra stæðust því
ekki.
Yfirskattanefnd felldi því úr gildi
úrskurð Ríkisskattstjóra og lagði fyr-
ir embættið að taka endurgreiðslu-
beiðni eiganda sumarhússins til af-
greiðslu að nýju, í samræmi við þau
sjónarmið sem rakin voru í úrskurði
nefndarinnar.
helgi@mbl.is
Morgunblaðið/Ómar
Meðalfellsvatn Sumarbústaðir eru gjarnan smíðaðir að stórum hluta hjá
trésmíðaverkstæðum og síðan fullkláraðir á byggingastað. Það má.
Byggt innan eða
utan verkstæðis?
Úrskurður
» Virðisaukaskattur fæst
endurgreiddur af vinnu við
sumarhús sem smíðað er á lóð
trésmíðaverkstæðis og sett
upp á lóð eigandans.
» Yfirskattanefnd sneri við úr-
skurði Ríkisskattstjóra, sem
setti samasemmerki á milli
vinnu á verkstæði og á lóð
verkstæðisins.