Fréttatíminn - 24.03.2016, Blaðsíða 20

Mynd | NordicPhotos/GettyImages
Það þarf ekki að grúska lengi í
ævisögu forsetaframbjóðandans
og auðmannsins Donalds Trumps
til að komast að því að margt sem
hann heldur fram um sjálfan sig
stenst ekki skoðun.
Hið endanlega egóflipp Trumps
Enda ætlaði Donald Trump sér alltaf meira en að byggja fátækrablokkir, eins og faðirinn.
Hann vildi setja mark sitt á borgarmynd New York til frambúðar og verða ódauðlegur.
Trump viðurkennir sjálfur
fúslega fyrir aðdáendum
sínum að hann eigi til að ýkja,
enda goðsögnin um sjálfan
sig líklega besta söluvara
hans fyrr og síðar.
Vera Illugadóttir
ritstjorn@frettatiminn.is
Donald Trump hefur unnið hvern
sigurinn á fætur öðrum í forvali
Repúblikanaflokksins í Bandaríkj-
unum fyrir forsetakosningarnar í
nóvember. Forsetaframbjóðandi
er nýjasta hlutverkið sem Trump
bregður sér í á sínum sérlega
skrautlega ferli. Lengst af var hann
auðvitað aðallega þekktur sem fast-
eignajöfur, og vissulega hefur hann
byggt margar tilkomumiklar bygg-
ingar í New York og víðar.
Meðal þess sem Trump heldur
gjarnan fram í kosningabaráttunni
er að hann hafi hafist af sjálfum sér,
og auð sinn og velgengni eigi hann
algjörlega sjálfum sér að þakka. Hið
rétta er að hann fékk verulegt for-
skot í fasteignabransanum vegna
föður síns. Afi Trumps hafði flust
til Bandaríkjanna frá Þýskalandi og
auðgast á rekstri hóruhúsa. Faðir-
inn, Fred Trump, ávaxtaði sitt pund
vel og varð stórtækur fasteignajöfur
á kreppu- og stríðsárunum, og
byggði, í samstarfi við bandarísk
stjórnvöld, stórar íbúðablokkir
víðsvegar um New York – að miklu
leyti leiguhúsnæði fyrir efnalitla.
Frá unga aldri fylgdi Donald föður
sínum eftir í vinnunni, lærði allt um
bókhald, umhirðu eigna og hvernig
sinna skal leigjendum, og var líka
látinn taka til og tína upp nagla á
stangli á byggingarsvæðunum.
En á slíkum skítverkum hafði Do-
nald alltaf takmarkaðan áhuga. Um
26 ára gamall tók hann við rekstri
fjölskyldufyrirtækisins að hluta til,
og vílaði þá ekki fyrir sér að nota
peningana hans pabba gamla til
að fjármagna lúxuslífsstíl – eins
og þakíbúð á Manhattan, blæjubíl
og tíðar heimsóknir á nafntogaða
skemmtistaði og einkaklúbba.
Vildi verða ódauðlegur
Donald flutti til Manhattan þrátt
fyrir að faðir hans maldaði í móinn.
Fred Trump hafði byggt sínar
blokkir í alþýðlegum hverfum
Queens og Brooklyn. Manhattan
var annar handleggur. Þar, innan
um skýjakljúfana og glæsiverslan-
irnar, var miklu dýrara og flóknara
að athafna sig – en, eins og Donald
áttaði sig fljótt á, tækifærin til að
græða stórar fjárhæðir voru svo
miklu meiri.
Enda ætlaði Donald Trump sér
alltaf meira en að byggja fátækra-
blokkir, eins og faðirinn. Hann
vildi setja mark sitt á borgarmynd
New York til frambúðar og verða
ódauðlegur.
Eitt af fyrstu stórvirkjum Trumps
var skýjakljúfur sem reis við Fifth
Avenue á árunum 1979 til 1983.
Fyrirmyndin var annar nokkuð ný-
legur skýjakljúfur við sömu breið-
götu: Olympic Tower, sem skipa-
konungurinn Aristóteles Onassis
lét byggja.
Fyrirkomulagið í Olympic Tower
var nýstárlegt, og eftir því apaði
Trump nákvæmlega: blanda af
lúxusíbúðum og skrifstofuhúsnæði,
með verslunarhúsnæði á neðstu
hæðunum. Nema hvað Trump
vildi hafa allt enn nýstárlegra, og
enn glæsilegra en Onassis. Hann
lét því eiginkonu sína, tékknesku
skíðakonuna og fyrirsætuna Ivönu
Trump, um að sjá um innrétting-
arnar og hún lét leggja allt innvols
byggingarinnar marmara og glans-
andi látúni.
Olympic Tower, Ólympíuturninn,
nefndi Onassis til heiðurs menn-
ingararfs heimalands síns, Grikk-
lands. En Donald Trump fór alla
leið og nefndi skýjakljúfinn bara
eftir sjálfum sér: Trump Tower.
Alþýðan gleypti við honum
Þetta þótti mjög óvenjulega á
þessum tíma. Fasteignajöfrar New
York-borgar höfðu hingað til ekki
sóst sérstaklega eftir persónulegri
frægð, vildu helst frekar fela sig
bak við fyrirtæki, félög og lögfræði-
stofur.
„Þetta var nafnlaus hópur,“ segir
lögmaður Trumps, Jerry Schrager,
við blaðamanninn Gwendu Blair
í bókinni The Candidate, um aðra
fasteignabubba í stórborginni um
það leyti sem Trump Tower reis.
„Maður vissi aldrei hver byggði
bygginguna þar sem maður bjó,
eða jafnvel hver átti hana. Svo allt
í einu var maður farinn að búa í
Trump Tower og Trump Plaza.
Þetta var alveg einstakt.“
Og það sem meira var, segir
Schrager, að þó að leigusalar og
byggingaverktakar væru almennt
ekki dáðir meðal bandarískrar
alþýðu virtist fólkið ekki fá nóg af
Donald Trump. Það var eitthvað
við hann.
„Það kom mér sífellt á óvart
hvernig fólk tók á móti honum og
hans verkefnum,“ segir hann. „Ég
sat þarna með honum, stundum
með mjög gáfað, veraldarvant fólk
hinumegin við borðið, og meiri-
hlutinn gleypti við honum. Alþýðan
gleypti við honum. Maðurinn á
götunni, leigubílstjórar, allir vildu
snerta hann og taka í höndina á
honum.“
Enda sló Trump Tower í gegn.
Engu var til sparað og jafnvel áður
en byggingu turnsins lauk voru
íbúðir þar orðnar þær dýrustu í
New York. Auðmenn og frægðar-
menni kepptust um að komast
að í marmarasleginni dýrðinni.
Donald Trump skaust snarlega upp
á stjörnuhimin og kunni því, af öllu
að dæma, afar vel.
Turninn var svo auðvitað bara
byrjunin á glæstum ferli. Fleiri
stórar, glæsilegar, og síðast en ekki
„Hann
vildi verða
ódauðlegur“
20 | fréttatíminn | páskaHelgin 24. Mars–28. Mars 2016