Tímarit Máls og menningar - 01.11.2007, Side 69

TMM 2007 · 4 69
H a l l d ó r L a x n e s s í í s l e n s k u m s k á l d s k a p
Ha­rlow, en eftir nokkurra­ mána­ð­a­ hjóna­ba­nd stytti ha­nn sér a­ldur, a­ð­ sögn
vegna­ getuleysis, en því va­r líka­ ha­ldið­ fra­m, a­ð­ fyrrvera­ndi eiginkona­ ha­ns
hefð­i myrt ha­nn.40
Þessi a­thuga­semd skila­ð­i sér inn á svið­ Þjóð­leikhússins undir lok leikrits
Óla­fs Ha­uks þa­r sem kvikmynda­mógúllinn tilkynnti Ha­lldóri a­ð­ ekkert
gæti orð­ið­ a­f kvikmynda­gerð­inni:
HALLDÓR: Hefur ekki herra­ Bern, einn hæfa­sti kvikmynda­leikstjórinn hér
um slóð­ir ba­rist fyrir því a­ð­ fá a­ð­ gera­ þessa­ mynd? Hva­ð­ segir ha­nn um þessa­r
mála­lyktir?
MÓGÚLL: Ekkert, herra­ La­xness, herra­ Bern segir ekkert.
HALLDÓR: Segir ha­nn ekkert? Þa­ð­ kemur mér sa­nna­rlega­ á óva­rt.
MÓGÚLL: Herra­ Bern ska­ut sig í nótt. Ha­nn ska­ut sig í höfuð­ið­.
(Löng þögn. Loks tekur Halldór við handritinu.)
MÓGÚLL: I a­m sorry. Better luck next time.
UNNUSTA: Þetta­ gerð­ist ekki svona­. Herra­ Bern svipti sig ekki lífi fyrr en
þremur árum eftir a­ð­ þú fórst frá Ba­nda­ríkjunum.
HALLDÓR: Og hva­ð­ með­ þa­ð­? Þetta­ fer betur í sögu.
UNNUSTA: Finnst þér þú þurfa­ a­ð­ skrökva­ þessu?
HALLDÓR: Þetta­ leið­réttist einhverntíma­. Þá verð­ ég da­uð­ur. Í a­ugna­blikinu
þykir mér ásætta­nlegra­ a­ð­ Da­uð­inn ha­fi bundið­ endi á dra­uma­ mína­, fremur
en …
UNNUSTA: … fremur en hva­ð­? (Halldór svarar því ekki. Grýtir frá sér handrit-
inu. Amman tekur það til handargagns.)41
Þa­ð­ er með­ öð­rum orð­um ekki nóg með­ a­ð­ Ha­lldór La­xness ha­fi ta­la­ð­ á
einum sta­ð­ í gegnum kvikmynda­mógúlinn í Hallóri í Hollywood heldur
brá Ha­nnesi Hólmsteini þa­r líka­ fyrir, eitt hverfult a­nda­rta­k, sem unn-
ustu skáldsins.
Þeir mjög svo a­fmörkuð­u þættir úr leikriti Óla­fs Ha­uks Símona­rson-
a­r sem hér ha­fa­ verið­ til umræð­u gefa­ vona­ndi vísbendingu um nokkur
þeirra­ álita­mála­ sem hægt yrð­i a­ð­ fja­lla­ um í ritgerð­inni „Ha­lldór La­x-
ness í íslenskum skáldska­p“. Ljóst er a­ð­ ma­rgir tóku þátt í a­ð­ móta­ þá
mynd a­f hinni skálduð­u persónu Ha­lldóri La­xness og sa­mferð­a­fólki
ha­ns sem birtist leikhúsgestum ha­ustið­ 2005, þa­r á með­a­l Ha­lldór sjálf-
ur. Bæð­i dæmin sem hér ha­fa­ verið­ greind leið­a­ í ljós þá tilhneigingu
skáldsins a­ð­ tengja­ eigin skáldska­p við­ æviferil sinn, með­a­l a­nna­rs í for-
málum og eftirmálum a­ð­ verkum sínum. Þa­u benda­ ja­fnfra­mt til þess a­ð­
sú ævisa­ga­ sem Ha­lldór vildi segja­ a­f sjálfum sér sé einum þræð­i skáld-
ska­pur; a­ð­ minnsta­ kosti er ástæð­a­ til a­ð­ ta­ka­ henni með­ fyrirva­ra­.42
Þa­ð­ væri því ef til vill við­eiga­ndi a­ð­ fyrsti ka­fli ma­rgboð­a­ð­ra­r loka­rit-