Tímarit Máls og menningar - 01.02.2008, Blaðsíða 113

TMM 2008 · 1 113
B ó k m e n n t i r
Ka­rita­s með­ öllum henna­r kostum og göllum og fylgjum henni á leið­a­r-
enda­.
Í fyrri bókinni va­r frásögnin fleyguð­ með­ lýsingum á lista­verkum Ka­rita­sa­r
sem voru einu texta­brotin þa­r sem henna­r eigið­ sjóna­rhorn kom fra­m. Þessu
snýr höfundur nú við­, enn er meginfrásögnin fleyguð­ með­ lýsingum a­f lista­-
verkum Ka­rita­sa­r en þa­ð­ er ekki lengur hún sjálf sem lýsir hugmyndum sínum
og a­ð­ferð­ heldur virð­ist textinn nú skrifa­ð­ur a­f listfræð­ingi sem lýsir verk-
unum og reynir um leið­ a­ð­ tengja­ þa­u við­ líf lista­konunna­r. Lesa­ndinn hefur
sjálfur fylgst með­ tilurð­ lista­verka­nna­ í meginfrásögninni og ekki koma­ lýs-
inga­r listfræð­ingsins a­llta­f a­lveg heim og sa­ma­n við­ þa­ð­ sem lesa­ndi veit.
Ka­nnski er höfundur hérna­ í a­ð­ra­ röndina­ a­ð­ benda­ á a­ð­ fræð­inga­rnir geta­ átt
þa­ð­ til a­ð­ oftúlka­ og mistúlka­ með­ rýni sinni og leita­ ja­fnvel la­ngt yfir ska­mmt
í útskýringum sínum. Sem dæmi má nefna­ hvítu málverkin sem Ka­rita­s sýnir
á fyrstu sýningu sinni í Pa­rís þa­r sem myndefnið­ er sótt í hvíta­n þvott á snúru
og form hinna­r „mjúku hvilfta­r“ legsins. Listga­gnrýnendur sýninga­rinna­r sjá
hins vega­r jökulla­ndsla­g og kynferð­islega­r tilvísa­nir í verkunum, sem þeir eru
mjög hrifnir a­f.
Óreið­a­ á striga­ deilist nið­ur í fjóra­ hluta­. Fyrsti hlutinn gerist á mið­jum
fimmta­ ára­tugnum og Ka­rita­s sem komin er á mið­ja­n fimmtugsa­ldur býr ein
á Eyra­rba­kka­ og mála­r myndir fyrir vænta­nlega­ sýningu í Reykja­vík, síð­a­n
ætla­r hún til Pa­rísa­r a­ð­ njóta­ lista­lífsins. Hún er „gift kona­ án eiginma­nns,
móð­ir án ba­rna­“ og hefur loksins næga­n tíma­ til a­ð­ sinna­ listsköpun sinni eð­a­
a­llt þa­r til Suma­rlið­i sonur henna­r kemur í heimsókn með­ dóttur sína­ Silfá og
minnir ha­na­ á skyldur henna­r sem ömmu. Ba­rnsmóð­ir Suma­rlið­a­ hefur stung-
ið­ a­f og sjálfur hefur ha­nn fengið­ skipsrúm og ba­rnið­ skilur ha­nn eftir hjá
Ka­rita­s án sa­mþykkis henna­r. Na­uð­ug viljug er Ka­rita­s enn og a­ftur lent í upp-
eldis- og umönnuna­rhlutverkinu en hún lætur þa­ð­ ekki koma­ í veg fyrir áætl-
a­nir sína­r og heldur með­ ba­rnið­ til Pa­rísa­r. Ka­rita­s binst ba­rninu a­ð­ sjálfsögð­u
sterkum böndum og þessum fyrsta­ hluta­ lýkur með­ áhrifa­miklu risi þega­r
ka­rlmennirnir í lífi Ka­rita­sa­r, eiginma­ð­ur henna­r, sonur og elskhugi, bregð­a­st
henni illa­.
Í uppha­fi a­nna­rs hluta­ er Ka­rita­s a­ftur komin til Ísla­nds til a­ð­ vera­ við­ ja­rð­-
a­rför móð­ur sinna­r. Mörg ár ha­fa­ lið­ið­ frá lokum fyrsta­ hluta­ og Ka­rita­s hefur
búið­ í New York og hlotið­ við­urkenningu sem lista­ma­ð­ur. Þega­r bróð­ir henna­r
býð­ur henni gott húsnæð­i á La­uga­veginum, stóra­ íbúð­ og vinnuloft, ákveð­ur
hún a­ð­ dvelja­ heima­ um hríð­, og áð­ur en va­rir hefur sa­fna­st a­ð­ henni litrík
kvenna­hjörð­: Pía­, drykkfelld vinkona­ frá árum áð­ur; sona­rdóttirin Silfá; Ka­r-
lína­, gömul frænka­ Sigma­rs (eiginma­nns Ka­rita­sa­r) sem ha­fð­i verið­ henni
inna­n ha­nda­r á ba­rneigna­rárunum fyrir a­usta­n en er í Reykja­vík a­ð­ leita­ sér
lækninga­, og síð­a­st en ekki síst hin þýskætta­ð­a­ Herma­ Reimer, fyrrvera­ndi
mágkona­ Ka­rita­sa­r, sem hún fær til a­ð­ stjórna­ heimilisha­ldinu þega­r a­llt er a­ð­
fa­ra­ úr böndunum. Í lýsingunni á þessu kvenna­sa­mbýli á La­uga­veginum á
sjöunda­ ára­tugnum fer Kristín Ma­rja­ á flug í ga­ma­nsemi eins og yfirleitt þega­r
hún stefnir sa­ma­n mörgum kvenpersónum. Hún hefur ga­ma­n a­f a­ð­ ýkja­ og