Læknablaðið - 01.05.2016, Blaðsíða 19

LÆKNAblaðið 2016/102 227
ígræðslu, það er hjarta- og lungu, eitt lunga eða bæði lungu, en
flestir fengu ígrædd bæði lungu.
Ónæmisbæling með lyfjum hefst strax eftir aðgerðina og er
ævilöng. Fyrri hluta rannsóknartímans var algengast að nota
prednisólon, cyclosporín og azathioprín saman en síðastliðin ár
hefur azathioprin horfið en mykófenolat mofetil komið í staðinn.
Þá er azithromycin mikið notað nú við langvinnri höfnun. Tafla II
sýnir hvaða ónæmisbælandi lyf hafa verið notuð hjá þessum sjúk-
lingum.
Helstu fylgikvillar lungnaígræðslna eru sýndir í töflum III og
IV. Bráðahöfnun, staðfest með vefjasýni, greindist hjá 8 sjúklingum
og langvinn höfnun hjá 10 sjúklingum. Sjö sjúklingar með bráða-
höfnun greindust í kjölfarið með langvinna höfnun og af þeim eru
þrír látnir. Sjúklingar með ígrædd lungu þarfnast mikillar ónæm-
isbælingar (samanborið við önnur ígrædd líffæri) og eins og sjá
má í töflu IV eru veiru-, bakteríu- og sveppasýkingar algengar hjá
þessum sjúklingahópi. Aðrir algengir fylgikvillar voru nýrnabilun
og húðkrabbamein sem kom fram hjá þeim sem voru með lengri
lifun. Einn sjúklingur fór í nýrnaígræðslu.
Alls eru 6 af 20 sjúklingum látnir. Einn sjúklingur lést
vegna frumgræðlingsbilunar þremur dögum eftir aðgerð, þrír
létust vegna langvinnrar höfnunar á ígræddu líffæri og einn úr
kransæðasjúkdómi. Einn sjúklingur lést vegna herslismeins sem
var undirliggjandi sjúkdómur sjúklings. Lifun er sýnd á mynd 5.
Lifun eftir eitt ár var 95,2%, eftir 5 ár 74% og eftir 10 ár 42,3%. Mið-
gildi lifunar allra sjúklinga er 8,5 ár. Tveir sjúklingar sem fengu
hjarta- og lungnaígræðslu hafa lifað í yfir 20 ár og einn sjúklingur
sem fékk ígrætt eitt lunga er á lífi eftir 19 ár.
Umræða
Lungnaígræðsla er meðferðarúrræði fyrir takmarkaðan hóp
lungnasjúklinga með alvarlegan sjúkdóm á lokastigi að þraut-
reyndum öðrum meðferðarmöguleikum. Alls fengu 20 íslenskir
sjúklingar lungnaígræðslu á árunum 1988 til ársbyrjunar 2015.
Alþjóðlegu hjarta- og lungnaígræðslusamtökin (International
Society for Heart and Lung Transplantation, ISHLT) halda úti
nákvæmum gagnagrunni með upplýsingum um alla sjúklinga
í heiminum sem fara í lungnaígræðslu eða hjarta- og lungna-
ígræðslu.5,11 Við berum hér okkar þýði saman við skýrslu ISHLT
frá 2014.5,11 Samanburðurinn er gerður með þeim fyrirvara að okk-
ar sjúklingahópur er fámennur og að flestar ígræðslur fóru fram
árið 2012. Hlutfallslega fleiri íslenskir karlmenn (55%) en konur
fóru í lungnaígræðslu og er það í samræmi við tölur frá ISHLT.5,11
Tafla II. Ónæmisbælandi lyfjameðferð.
Ónæmisbælandi lyf Fjöldi sjúklinga
Prednisólon 20
Cyclosporín 15
Tacrolimus 5
Sirolímus 1
Everolimus 4
Azathioprín 5
Mycofenolat mofetil 9
Azitromycín* 9*
*Sýklalyf með áhrif á ónæmiskerfið
Mynd 5. Lífshorfur (Kaplan-Meier-kúrfa) 20 íslenskra sjúklinga sem fóru í lungna-
ígræðslu á árunum 1988-2014. Lifun eftir eitt, 5 og 10 ár var 95,2%, 74% og 42,3%,
miðgildi lifunar var 8,5 ár.
Y F I R L I T
Mynd 4. Tegund ígræðslna.Mynd 3. Fjöldi ígræðslna eftir árum.