Fréttatíminn - 28.10.2016, Blaðsíða 40

Sólrún Lilja Ragnarsdóttir
solrunlilja@amk.is
Ég vildi ekki að fólk vissi að ég væri með kvíða því ég hélt að þá myndu all-ir halda að ég væri eitt-hvað klikkuð, að ég fengi
ekki vinnu neins staðar og að vinir
mínir myndu ekki nenna að vera
með mér því ég væri alltaf svo
óstabíl. Svona hugsaði ég, þang-
að til ég ákvað að gera það óþægi-
legasta sem ég gat ímyndað mér;
að segja bæði ókunnugum og
fólki sem þekkir mig, hvað væri
að hrjá mig. Ásamt því að útskýra
af hverju. Þetta kom fyrir og þess
vegna líður mér svona í dag,” seg-
ir bloggarinn Steinunn Edda Stein-
grímsdóttir, sem heldur einnig úti
vinsælum snapchat-reikningi. En
það var einmitt á þeim vettvangi
sem hún opnaði sig um kvíða og
áfallastreituröskun sem hún hefur
glímt við frá því sonur hennar kom
í heiminn fyrir ári síðan í Kaup-
mannahöfn, þar sem fjölskyldan
bjó. Fæðing hans var mjög erfið og
endaði í bráðakeisara þar sem gerð
voru læknamistök sem áttu eftir að
draga dilk á eftir sér. Hún var ekki
bara í bráðri lífshættu fyrstu dag-
ana eftir fæðinguna, heldur var hún
sárkvalin og hvert áfallið rak annað.
Sárkvalin í lífshættu
Eftir að sonur Steinunnar hafði ver-
ið tekinn með bráðakeisara var hún
flutt á sjúkrastofu til að jafna sig, en
um nóttina vaknaði hún upp sár-
kvalin með háan hita. Þá var strax
ljóst að ekki var allt með felldu, þó
læknarnir áttuðu sig ekki á því hvað
var að. „Ég fékk morfín því ég gat
varla andað fyrir sársauka og það
var tékkað á mér á hálftíma fresti
vegna gruns um sýkingu. Morgun-
inn eftir var svo óléttukúlan orðin
stærri en hún var áður en sonur
minn kom í heiminn, og hún var
rosalega stór þá. Það var talið að
loft hefði komist inn í mig í hríðun-
um og í uppskurðinum, en maginn
á mér var orðinn svo strekktur og
glansandi að það var hægt að spegla
sig í honum.“
Ýmsar aðrar leiðir voru reyndar
til að losa allt loft úr þörmunum á
Steinunni í þeirri von um að maginn
drægist saman og kvalirnar hyrfu.
Hún var til að mynda í tvígang sett í
mjög áhættusama meðferð þar sem
ósjálfráða taugakerfið var virkjað
til að ná öllu úr þörmunum. „Það
sat læknir yfir mér tilbúinn með
adrenalínsprautu til að sprauta mig
í hjartað ef ég færi í hjartastopp. Ég
náði að losa helling en það varð
engin breyting á maganum.“
Það var ekki fyrr en á fimmta
degi að það leið yfir Steinunni á
sjúkrahúsganginum að hún var
loksins send í sneiðmyndatöku þar
sem í ljós kom hvað var að. „Ég hélt
bókstaflega að ég væri að deyja, en
í sneiðmyndatökunni kom í ljós að
það var risa gat á þörmunum og fjöl-
mörg önnur göt út frá því. Og þessi
taugameðferð sem ég fór í hefði í
raun geta sprengt í mér þarmana,
af því þetta var svona.“
Syrgði allt sem hún missti af
Steinunn var strax bókuð í að-
gerð en í ljós kom að þarmarnir
voru mun verr farnir en talið var
í fyrstu og fjarlægja þurfti hluta
af þeim ásamt hluta af ristli. „Ég
þurfti svo að fasta í tvær vikur eftir
aðgerðina og var með mænudeyf-
ingu æð, ásamt því að fá morfín svo
ég fyndi ekki sársauka. Ég var því
ekki í neinu standi til að hugsa um
lítið barn,“ segir Steinunn sem gat í
raun ekkert sinnt syni sínum á þess-
um tíma.
„Ég hef alltaf verið mjög, mjög
dramatísk, mjög viðkvæm og stutt
Opnaði sig Steinunn segir það mikilvægt skref í bataferlinu að viðurkenna vandann og hætta í feluleik. Hún er hætt að þykjast vera hress ef
hún er það ekki. Mynd | Hari
„Krassaði“ á eins árs afmæli sonarins
Steinunn Edda hefur glímt við kvíða og áfallastreituröskun frá því að sonur hennar kom í heiminn. Fæðingin var erfið
og endaði í bráðakeisara þar sem gerð voru afdrifarík læknamistök. Hún tók ákvörðun um það á dögunum að opna sig
um kvíðann á snapchat og hætta að vera í feluleik með vanlíðan sína. Fyrir mánuði náði þessi vanlíðan nýjum hæðum,
en nú hefur tekið fyrsta skrefið í átt að bata.
í grátinn, þó ég vilji meina að ég
hafi breyst, en ég hef alltaf verið
þannig týpa. En í öllu þessu ferli þá
fór ég aldrei að gráta. Ég hugsaði
með mér að nú væri ég komin með
lítið barn og þyrfti bara að standa
mig. Ég sannfærði mig um að þetta
væri ekkert mál. Og með hverju
bataskrefinu varð ég þakklátari. Í
fyrsta lagi fyrir að lifa þetta af, svo
fyrir að mér væri að batna, fyrir að
ég þurfti ekki stóma, fyrir að allt
væri að gróa, fyrir það hvað barnið
var dásamlegt og að það ekkert ves-
en á honum, hann var heilbrigður.
Ég fann algjöra alsælu. En mamma,
sem þekkir mig betur en allir, var
alltaf að bíða eftir að ég bakslagið
kæmi.”
Og eftir því sem vikurnar liðu ein
af annarri þá fór hún að átta sig á
því að henni leið ekki nógu vel. „Ég
er vön að vera opin með tilfinningar
mínar og ófeimin við að tjá mig en
ég var frekar mikið til baka á þess-
um tíma. Ég var í mömmuhópum og
fylgdist með öðrum mæðrum með
börnin sín, en sjálf gat ég ekki haf
haft son minn á brjósti því ég missti
alla mjólk eftir aðgerðirnar. Svo gat
ég ekki haldið á syni mínum fyrr
en hann var átta vikna, ég missti af
því að skipta af honum í fyrsta skipt
og allt þetta. Ég pældi samt aldrei í
því á þeim tíma en þegar ég áttaði
mig á þessu þá fór ég að syrgja þetta
ferli sem ég missti af. Svo vatt það
upp á sig.”
Þorði ekki í heimsókn
Þegar fjölskyldan ákvað svo að flytja
heim í sumar þá fylgdi því aukið
álag og stress sem var ekki ábæt-
andi á þá vanlíðan sem Steinunn
hafði verið að upplifa. „Ég kom aft-
ur í mínar gömlu aðstæður sem allt
önnur manneskja og enginn vissi
í raun hvað hafði gengið á, því ég
sagði ekki frá því. Þá fann ég að ég
var komin með rosaleg einkenni
áfallastreituröskunar og ofsakvíða.
Þetta var orðið þannig að ég þorði
ekki með barnið mitt í heimsókn,
til dæmis af ótta við að vita ekki
hvað ég ætti að gera ef það færi að
gráta, sem var algjörlega órökrétt
því það var ekkert mál að tækla það
heima fyrir. En að vera í einhverj-
um aðstæðum með öðru fólki var
orðið óþægilegt. Ég, sem er mikil
félagsvera, vildi allt einu ekki hitta
neinn.“
Þá voru liðnir nokkrir mánuðir
frá því Steinunn fékk hjálp við kvíð-
anum í fyrsta skipti. En þegar hún
var á Íslandi um síðustu jól, þá kom
góður vinur henni í samband við
konu sem hann taldi geta hjálpað
henni að takast á við kvíðann. Hann
þekkti sjálfur einkennin og vissi að
hún þurfti hjálp. „Ég talaði við hana
um jólin og hún sendi mig beint
niður á bráðamóttöku geðdeildar
í viðtal. Þá var sonur minn þriggja
mánaða. Þar fékk ég mjög góð ráð
til að tækla yfirþyrmandi aðstæður
og fannst frábært að fá slík verkfæri
í hendurnar. Það varð mér hvatning
til að reyna að vinna úr þessu sjálf.“
Endurupplifði spítaladvölina
Í kjölfarið fór lífið að ganga mjög vel
og þegar heim til Íslands var komið
fékk Steinunn frábæra vinnu og fjöl-
skyldan flutti inn í draumahúsnæði.
Hún hafði allt til að geta liðið vel - að
henni fannst. „En á sama tíma fór
ég að taka eftir því að ég var farin
að rífast við fólk. Það þurfti lítið til
að gera mig reiða og pirraða. Ég var
þung á mér og fannst allt yfirþyrm-
andi. Stundum svaraði ég jafnvel
ekki símanum því ég meikaði ekki
að tala við fólk. Þá fór ég að átta
mig á því að ég var ekki að ná að
vinna úr þessu sjálf. Svo rann upp
eins árs afmæli sonar míns upp fyr-
ir mánuði síðan og þá „krassaði“ ég
algjörlega. Þrátt fyrir að vera mjög
hamingjusöm þennan dag og svo
ánægð með fullkomna barnið mitt
þá leið mér líka hryllilega illa.“
Steinunn fór í raun að endurupp-
lifa atburðina frá árinu áður, sem
fékk mjög á hana, og henni hafði
aldrei liðið verr. Hún vissi að þetta
gat ekki gengið svona. „Þá var ég
búin að gefa mér ár. Ég gafst ekki
strax upp. En þarna játaði ég mig
sigraða. Ég gat ekki tekist á við þetta
sjálf, eða með þeirri aðstoð sem ég
hafði þegar fengið. Ég varð að fara
skrefinu lengra. Þetta var farið að
bitna á fjölskyldunni minni, heim-
ilislífinu, vinnunni minni, blogginu
og öllu sem mér þótti gaman að
gera. Ég ákvað að ég vildi ekki láta
kvíðann stjórna lífi mínu lengur.
Bæði af því ég vildi vinna í þessu og
ég vildi láta fólk vita að þetta væri í
gangi hjá mér.“
Þykist ekki lengur vera hress
Steinunn hefur fengið gríðarleg
viðbrögð eftir að hún opnaði sig
um kvíðann, enda á hún stóran
fylgjendahóp á snapchat og blogg-
ið hennar á Trendnet.is er mjög
vinsælt. Skilaboðum hefur rignt
yfir hana, bæði frá fólki í svipuð-
um sporum og fólki sem sem ein-
faldlega fagnar umræðunni og vill
hvetja hana áfram.
„Það hefur átt sér stað mjög já-
kvæð þróun. Allt í einu kom hrina
af fólki að opna sig, sem er alveg frá-
bært. Ég er svo ótrúlega glöð yfir
þessu. Þetta er ekkert feiminsmál
og auðvitað á maður að tala um
þetta. Mér finnst svo mikilvægt að
ræða þetta, því þetta getur endað
svo illa. Kvíði og áfallastreiturösk-
un hefur örugglega eyðilagt hjóna-
bönd og vináttusambönd sem hefðu
ekki þurft að enda nema bara af því
manneskjan horfðist ekki í augu við
það sem var að. Svo hefur fólk ef-
laust neitað ákveðnum tækifærum
í vinnu því það miklaði verkefnin
fyrir sér. Kærastinn minn hefur til
dæmis mátt þola ýmislegt og ég var
farin að hugsa hvenær hann myndi
gefast upp á mér. Ég var mjög með-
vituð um það. Ég var alltaf svo reið
og uppstökk.”
Steinunn segir það stórt skref í
bataferli sínu að viðurkenna vanda-
málið og hætta þessum feluleik.
„Nú finnst mér ég ekki lengur
þurfa að þykjast vera hress þegar
ég er það ekki, eða þykjast vera á
fundi þegar ég svara ekki símanum.
Ég segi frekar að ég sé ekki nógu
vel stemmd og fólk sýnir því skiln-
ing. Þannig ég er mjög ánægð með
þessa ákvörðun, þó hún hafi verið
viðbjóðslega erfið,“ segir Steinunn
og brosir.
Flatahraun 5A, Hfj. | Jökla Laugavegi 90 Rvk.
info@blacksand.is | www.blacksand.is | 896 8771
Íslensk hönnun
innblásin af
náttúru Íslands
púðaver, slæður,
fatnaður.
Sendum
frítt út á
land
BLACK SAND
VERÐUR Á HANDVERK
OG HÖNNUN 3.-7.NÓV.
…viðtal 4 | amk… FÖSTUDAGUR 28. OKTÓBER 2016
„Ég þorði ekki með barnið
mitt í heimsókn, til dæmis af
ótta við að vita ekki hvað ég ætti að
gera ef það færi að gráta, sem var
algjörlega órökrétt því það var ekk-
ert mál að tækla það heima fyrir.“
Köllunarklettsvegi 1, 104 Reykjavík • Sími: 531 3300 • ritstjorn@amk.is
Útgefandi: Gunnar Smári Egilsson. Blaðamenn: Katrín Bessadóttir, katrin@amk.is; Kidda Svarfdal, kidda@amk.is og Sólrún Lilja Ragnarsdóttir, solrunlilja@amk.is.
Framkvæmdastjóri og auglýsingastjóri: Valdimar Birgisson. amk… er gefið út af Morgundegi ehf. og er prentað í 83.000 eintökum í Landsprenti.