Fréttatíminn - 16.12.2016, Blaðsíða 2

2 | FRÉTTATÍMINN | Föstudagur 16. desember 2016
S T Y R K T A R F É L A G L A M A Ð R A O G F A T L A Ð R A
SÍÐASTI SÖLUDAGUR!
Stjórnmál - Deild innan sjávarút-
vegs- og landbúnaðarráðuneytis-
ins fær 100 milljónir til að finna
nýja markaði fyrir lambakjöt.
Lokun markaða í Noregi og Rúss-
landi er ástæðan fyrir styrknum.
Formaður fjárlaganefndar styður
fjárveitinguna og segir eðlilegt að
ríkisvaldið bæti lambakjötsfram-
leiðendum skaðann af viðskipta-
banninu á Rússland.
Ingi F. Vilhjálmsson
ingi@frettatiminn.is
Kaupfélag Skagfirðinga á Sauðár-
króki framleiðir um þriðjung þeirra
600 tonna af lambakjöti sem Noreg-
ur hætti við að kaupa af íslenskum
kjötafurðastöðvum en ríkisstjórnin
hefur ákveðið að nota 100 milljón-
ir króna til að koma ketinu í verð
á öðrum mörkuðum. 100 milljóna
aukafjárveitingin kemur fram í fjár-
aukalögum sem gerð voru opinber
á miðvikudaginn.
100 milljónirnar renna til sér-
stakrar deildar innan sjávar- og
landbúnaðarráðuneytis Gunnars
Braga Sveinssonar sem heitir Mat-
vælalandið Ísland og verða fjár-
munirnir notaðir í markaðsstarf til
að selja lambakjöt erlendis. Brynja
Laxdal, starfsmaður Matvælalands-
ins, segir að ekki sé búið að ákveða
hvernig 100 milljónunum verði
varið nákvæmlega ef verkefnið fær
fjárveitinguna. Því sé of snemmt að
ræða það mál.
Af leiðingin af fjárveitingunni
verður sú að lambakjötsfram-
leiðndur á Íslandi losna við kjöt
sem annars hefði safnast upp og
að lambakjötsverð á Íslandi mun
ekki lækka eins mikið í verði vegna
offramboðs. Þannig eru hagsmun-
ir lambabjötsframleiðenda, eins
og Kaupfélags Skagfirðinga, varð-
ir. Samkvæmt frumvarpinu gætu
800 til 1000 tonn af kjöti safnast
upp á Íslandi ef ekkert verður gert.
„Markaðsráð kindakjöts, sem er
samstarfsvettvangur bænda og
sláturleyfishafa, hefur unnið mark-
visst að því að finna nýja markaði
erlendis, en ljóst er að afsetja þarf
um 800 til 1.000 tonn til að koma í
veg fyrir uppnám og almenna verð-
fellingu á kjöti á innlendum mark-
aði seinnipart vetrar og/eða næsta
haust.“
Haraldur Benediktsson, formað-
ur fjárlaganefndar, segir að hann líti
meðal annars svo á að ríkisstjórnin
sé að bregðast við neikvæðum af-
leiðingum af viðskiptabanni Rúss-
lands gagnvart Íslandi sem sett var
eftir að Ísland ákvað að styðja við-
skiptaþvinganir Evrópusambands-
ins og Bandaríkjanna gagnvart
Rússlandi út af innrás landsins í
Úkraínu. „Ég vil vekja athygli á því
að vandamál kjötframleiðenda á Ís-
landi eru ekki síst tilkomin vegna
viðskiptabanns Rússlands gagnvart
Íslandi. Rússland var okkar mark-
aður og þar trufluðu stjórnvöld at-
vinnulífið í landinu,“ segir Harald-
ur. „Það er alveg ljóst að bændur
fengu verðfall á sínar vörur í haust
og að óbreyttu verður annað eins
næsta haust. Fjölmörg sláturhús
munu ekki hafa þetta af og ástæð-
an fyrir þessu er ekki bara kreppa á
búvörumörkuðum í Evrópu heldur
viðskiptabannið. […] Markaðsstarf
margra sláturhúsa í Rússlandi var
þar eyðilagt á einni nóttu.“
Fjáraukalögin voru rædd á fundi
fjárlaganefndar á fimmtudag og seg-
ir Haraldur að 100 milljóna króna
fjárveitingin hafi ekki verið rædd
formlega eða óformlega innan
nefndarinnar áður. „Já, ég er fylgj-
andi þessu fjárframlagi. Er eitthvað
óeðlilegt við að það atvinnugrein
sem verður fyrir skaða vegna þess
að stjórnvöld lýsa yfir viðskipta-
banni á aðra þjóð reyni að leita leiða
til að bæta sér upp þann skaða? Yfir
Ísland hafa dunið náttúruhamfarir
og alls konar óáran og stjórnvöld
hafa á hverjum tíma reynt að rétta
af kúrsinn til að varna því að illa
fari. Ég fæ ekki betur séð, þegar ég
horfi á afkomu kjötbransans á Ís-
landi, en að önnur eins verðlækkun
verði á Íslandi næsta haust ef ekkert
verður gripið inn í. Þetta getur kost-
að miklu meira en 100 milljónir.“
Nota 100 milljónir til að
halda uppi verði á lamba­
kjöti á heimamarkaði
Lambakjötsframleiðendum verður
bætt upp að Norðmenn og Rússar
kaupa ekki íslenskt lambakjöt með
100 milljóna króna markaðsstyrk til
deildar í sjávarútvegs- og landbún-
aðarráðuneytinu sem á að finna nýja
markaði fyrir kjötið. Gunnar Bragi
Sveinsson er sjávarútvegs- og landbún-
aðarráðherra og stendur ráðuneyti
hans fyrir hugmyndinni um aukafjár-
veitinguna.
Flensan Sóttvarnarlæknir spáir
því að árlega inflúensan muni
koma óvenju snemma í vetur eða
fljótlega upp úr áramótum.
Á síðastliðnum tveimur vikum hef-
ur inflúensa A(H3) verið greind hjá
fimm manns, samkvæmt upplýsing-
um frá veirufræðideild Landspítal-
ans. Þessi aukning á inflúensusmiti
er talsvert fyrr á ferðinni en síðustu
ár en yfirleitt kemur inflúensan af
fullum þunga um miðjan febrú-
armánuð. Skortur er á inflúensu-
bóluefni á Íslandi en einungis fimm
þúsund skammtar eru til á landinu.
Áhættuhópar hafa forgang að bólu-
efninu.
Sóttvarnarlæknir keypti fyrr
á þessu ári 65 þúsund skammta
af inflúensubóluefni sem kláruð-
ust snemma í haust eftir að inflú-
ensan gerði vart við sig í september.
Þórólfur Guðnason sóttvarnarlækn-
ir segir í samtali við Fréttatímann
að talið sé að allt að 20 prósent
þjóðarinnar smitist ár hvert af in-
flúensunni. Því er líklegt að margir
vinnustaðir verði fámennir á nýju
ári.
„Inflúensan hegðar sér yfirleitt
alltaf eins. Það er mjög einkennandi
að fólk veikist mjög snögglega með
háum hita, beinverkjum og vanlíð-
an. Þetta kemur bara einn, tveir og
þrír yfir menn. Svo koma öndunar-
færaeinkenni, kannski nefstíf la
og hósti,“ segir Þórólfur. Að hans
sögn sé misjafnt hvað fólk sé lengi
að ná sér en það geti tekið allt frá
nokkrum dögum í viku. „Sumir
eru lengur veikir og svo getur inflú-
ensan valdið alvarlegri einkennum,
alvarlegri lungnabólgu.“ | HJF
„Það er mjög
einkennandi að
fólk veikist mjög
snögglega með háum
hita, beinverkjum og
vanlíðan. Þetta kemur
bara einn, tveir og
þrír yfir menn.“
Þórólfur Guðnason sóttvarnarlæknir.
Inflúensan kemur fyrr
Fátækt 11 prósent fullorðinna
Íslendinga eiga á hættu að búa
við fátækt eða félagslega einangr-
un en 14 prósent barna. Það eru
um 11.000 börn, sem samsvarar
öllum börnum í Garðabæ og
Hafnarfirði. Frá árinu 2008
hefur lítill árangur náðst í að
uppræta fátækt meðal barna á
Íslandi.
Þóra Kristín Ásgeirsdóttir
tka@frettatiminn.is
Þetta er meðal niðurstaðna í nýrri
skýrslu um fátækt barna og tengsl
bágs efnahags við skort á tækifær-
um og menntun sem Barnaheill –
Save the Children á Íslandi kynntu
í gær.
Ein meginorsök fátæktar er
ójöfnuður sem er að aukast í
Evrópu og hefur slæmar af-
leiðingar á börn. Velmegun er í
boði fyrir sífellt minnkandi hóp og
færri fjölskyldur hafa möguleika
á að fjárfesta í börnum sínum og
veita þeim tækifæri. Auk ójöfnuð-
ar er atvinnuleysi og niðurskurð-
ur í mennta- og velferðarþjónustu
meginorsök þess að fátækt er við-
varandi.
Rúmlega 25 milljónir barna í
Evrópu eiga á hættu að lenda í fá-
tækt og félagslegri einangrun, sam-
kvæmt áætluðum tölum fyrir árið
2015. Þetta eru 28 prósent barna
undir 18 ára sem samsvarar því að
meira en fjórða hvert barn álfunnar
búi við fátækt. Væru þessi börn ein
þjóð, þá væru þau sjöunda fjölmenn-
asta þjóð Evrópusambandsins.
Í öllum Evrópulöndum, nema á
Íslandi, eru 30-80 prósent meiri
líkur á fátækt barna ef foreldrar
hafa litla menntun. Á Íslandi er
munurinn 18 prósent og er það
minnsti munur í Evrópu.
Barnaréttarnefnd Sameinuðu
þjóðanna hefur ítrekað gert
athugasemdir við hátt brottfall úr
framhaldsskólum á Íslandi. Meðal-
tal brottfalls úr framhaldsskólum í
Evrópu er 11 prósent en 11 lönd eru
langt frá því, þar á meðal Ísland
þar sem brottfall er 18,8 prósent.
Brottfall á Norðurlöndum er:
Danmörk 8 prósent, Svíþjóð 7 pró-
sent, Finnland 9 prósent, Noreg-
ur 11 prósent. Miðað við þróunina
hér á landi undanfarin ár mun ekki
takast að koma brottfalli niður fyr-
ir 10 prósent fyrr en árið 2030.
Illa gengur að uppræta barnafátækt á Íslandi
11 prósent fullorðinna Íslendinga
eiga á hættu að búa við fátækt eða
félagslega einangrun en 14 prósent
barna. Það eru um 11.000 börn, sem
samsvarar öllum börnum í Garðabæ
og Hafnarfirði.
Dómsmál Aðalmeðferð fór
fram í gær í máli gegn fjórum
einstaklingum sem eru ákærðir
fyrir líkamsárás gegn Ingólfi
Wendel Birgissyni, í júlí á síðasta
ári. Ingólfur framdi sjálfsmorð
skömmu eftir árásina og vakti
málið töluverða athygli í fjölmiðl-
um af þeim sökum.
Valur Grettisson
valur@frettatiminn.is
Einn hinna ákærðu er 48 ára göm-
ul kona sem var meðal annars
meðlimur í norðlensku vélhjóla-
samtökunum MC Nornir, en þess
ber að geta að samtökin tengdust
ekki árásinni.
Sakborningarnir eru á aldrinum
30 til 48 ára en árásin mun hafa
átt sér stað í gleðskap Nornanna á
Akureyri 19. júlí árið 2015.
Fram kemur í ákæruskjali að
fjórmenningarnir eiga að hafa í
sameiningu ráðist á Ingólf sem
varð til þess að einn sakborning-
anna á að hafa haldið honum á
meðan hinir létu höggin dynja á
honum.
Þá er konan ákærð fyrir að hafa
stigið á höfuð hans eða háls. Af-
leiðingar árásarinnar voru þrjú
rifbeinsbrot, glóðarauga, auk þess
sem hann marðist á enni.
Það var DV sem greindi fyrst frá
málinu á síðasta ári, en þar kom
fram að Ingólfur hefði kært fimm
einstaklinga fyrir líkamsárás til
lögreglunnar á Akureyri nokkru
eftir árásina.
Degi eftir að hann kærði árásina
reyndi maðurinn að fremja sjálfs-
morð. Hann lést af sárum sínum
skömmu síðar.
Þess ber að geta að fjórmenn-
ingunum er ekki gefið að sök að
hafa tengst andláti Ingólfs með
neinum hætti.
Ákærð fyrir árás
gegn manni sem
framdi sjálfsmorð
Ingólfur kærði árásina daginn áður en hann reyndi að fremja sjálfsmorð.