Dagblaðið Vísir - DV - 22.01.2016, Blaðsíða 16

Helgarblað 22.–25. janúar 201616 Fréttir
Satis.is
Satis ehf | Fákafeni 9 | Sími: 551 5100 | www.satis.is
Sjáðu SKY
með NowTV
netmyndlykli
Ekki lengur þörf að setja upp disk. Kauptu SKY áskrift
af skemmtipakka SKY, Sky Movies eða Sky Sports.
Allir nýjir viðskiptavinir fá Sky Movies frítt
í 3 mánuði og Skemmtipakkann í 2 vikur.
Enginn
binditími
Eitt fullkomnasta VOD kerfi í heimi
Verð frá 3.490 kr. á mán.
6.107 börn á Íslandi líða skort
n Nýjar tölur UNICEF sýna að skortur meðal barna eykst n 9.000 börn upplifa húsnæðisskort
M
estar líkur eru á að barn
líði skort á Íslandi ef um
er að ræða dreng sem á
foreldra sem eru yngri en
30 ára, hafa einungis með
grunnmenntun og sinna hlutastarfi,
eru í lægsta tekjubilinu, búa á leigu­
markaði, fædd á Íslandi og búsett í
stærri bæjarfélögum. Barnið býr lík­
lega á heimili með tveimur fullorðn­
um og á ekki systkini, að minnsta
kosti ekki systkini sem býr með því.
Líða skort
Á Íslandi líða 6.107 börn skort, þar
af líða 1.586 börn verulegan skort.
Þetta kemur fram í tölum og nýrri
skýrslu UNICEF á Íslandi, en skortur
er metinn út frá lífskjararannsókn
Evrópusambandsins, spurningalista
sem Hagstofa Íslands leggur fyrir hér
á landi. Að þessu sinni voru tölurnar
greindar með tilliti til stöðu barna.
Það er gert með sérstökum spurning­
um um aðgengi barna að næringu,
klæðum, upplýsingu, menntun, fé­
lagslífi, afþreyingu og húsnæði.
Tölurnar eru frá árinu 2014, en
greining UNICEF leiðir í ljós að 9,1
prósent allra barna á Íslandi liðu
skort árið 2014, samanborið við
fjögur prósent barna árið 2009. Á
þessu fimm ára tímabili tvöfaldaðist
fjöldi barna sem líða skort og veru­
legur skortur þrefaldaðist. Árið 2009
skorti ekkert barn meira en fjögur
atriði af lista lífskjararannsóknarinn­
ar en árið 2014 var staðan orðin allt
önnur. Þá skorti börn allt að sjö þætti
af listanum. Talað er um að börn búi
við skort ef þau skortir tvennt eða
meira og að þau búi við verulegan
skort ef þau skortir þrennt eða meira.
Fjölgun
Tölurnar segja meira um efnislegan
skort og ekkert um atlæti, umönnun
og stuðning sem börnin fá frá for­
eldrum sínum. Einnig er upplifun
barnanna sjálfra ekki inni í þessum
tölum, heldur eru það foreldr­
ar þeirra sem hafa orð fyrir börn­
unum. Þær sýna þó svart á hvítu að
aðstæður barna á Íslandi hafa far­
ið versnandi. En spyrja má, meðal
annars, hvað það er sem gerir það
að verkum að börn foreldra með
eitt barn og foreldra sem eru yngri
en 30 ára mælast líklegri til þess að
líða skort en önnur börn? UNICEF
bendir einnig á að staðan á hús­
næðismarkaði, sem er mikið til um­
ræðu, hefur mikil áhrif á velferð
barnanna. Þröngbýli er að aukast
og staða leigjenda þykir athugunar­
efni. Tæplega 9.000 börn líða skort á
sviði húsnæðis á Íslandi. „Það á ekki
að skipta máli hvernig barn á Íslandi
býr, hvar á landinu það á heima eða
hverjir eru foreldrar þess. Barnið á að
geta gengið að sömu tækifærum vís­
um og öll önnur börn. Slíkt jafnræði
er tryggt bæði í íslensku stjórnar­
skránni og í Barnasáttmála Sam­
einuðu þjóðanna sem Ísland hefur
lögfest,“ segir í skýrslu UNICEF.
Í meiri hættu á
félagslegri einangrun
Þegar rýnt er í tölurnar sjást margar
niðurstöður. Þar á meðal kemur fram
að skortur meðal barna af erlendum
uppruna hefur minnkað um helming
og mælist nú minni en hjá börnum
sem eiga foreldra fædda á Íslandi.
Skortur mælist meiri hjá drengjum
en stúlkum og má því spyrja hvort
drengir séu í meiri hættu hvað félags­
lega einangrun áhrærir og þá einnig
hvers vegna. Einnig er ljóst að staða
ungra barnafjölskyldna er slæm og
bendir UNICEF á að þar þurfi fleiri
rannsóknir sem fari ofan í saumana
á því hvað valdi þessari þróun.
Hér má sjá tölulegar upplýs­
ingar úr könnuninni. Börn sem
skortir tvennt eða fleira af lista lífs­
kjararannsóknarinnar eru sögð
„líða skort“, það er skort, til dæmis,
í flokkunum félagslíf og menntun.
Börn sem skortir þrennt eða fleira
af lista lífskjararannsóknarinn­
ar eru sögð „líða verulegan skort“,
það er skort, til dæmis, í flokkun­
um klæði, húsnæði og næring. Til
að teljast líða skort á ákveðnu sviði
(til dæmis húsnæðis) þarf að skorta
að minnsta kosti eitt af þeim atrið­
um sem spurt var um varðandi við­
komandi svið. n
Ásta Sigrún Magnúsdóttir
astasigrun@dv.is
Næring
3,2% barna á Íslandi líða
skort. Spurt var hvort börn
fengju daglega grænmeti eða
ávexti og hvort þau fengju a.m.k. eina
kjöt- eða fiskmáltíð eða sambærilega
grænmetismáltíð daglega.
Húsnæði
13,4% barna á Íslandi
líða skort. Spurt var hvort
barnið byggi við þröngbýli, hvort
aðgengi að baðkeri eða sturtu væri í
húsnæðinu, hvort þar væri salerni og
hvort næg dagsbirta kæmi inn um
gluggana.
Tæplega 9.000 börn líða skort á
sviði húsnæðis á Íslandi.
Upplýsingar
1,3% barna á Íslandi líða
skort. Spurt var hvort börn
hefðu aðgang að tölvu eða
sjónvarpi á heimili sínu.
Menntun
3% barna á Íslandi líða
skort *Þau hafa þá ekki
aðstöðu til heimanáms á
heimili sínu og/eða geta ekki tekið þátt í
ferðum eða viðburðum á vegum skólans
sem kosta peninga. *
Klæðnaður
4,9% barna á Íslandi líða
skort. Spurt var hvort barnið
ætti a.m.k. tvö pör af skóm sem
passa og hvort það ætti föt sem það hefði
fengið ný, þ.e. sem enginn annar hefði átt.
Nærri 5% barna eiga ekki a.m.k.
tvö pör af skóm sem passa og/eða föt
sem þau hafa fengið ný.
Að líða skort
í félagslífi
5,1% barna á Íslandi líður
skort. Spurt var hvort þau gætu haldið
upp á afmæli eða önnur tímamót í lífi
sínu og gætu boðið vinum sínum heim til
að borða eða leika við.
Afþreying
4,9% barna á Íslandi líða
skort. Börnin skortir eitt eða
fleira af því sem spurt var um:
Bækur sem henta aldri; leiktæki, leikföng
eða íþróttabúnað til að vera með ut-
andyra; eða leikföng, spil, tölvuleiki eða
aðra hluti til að leika sér með innandyra.
Nærri 5% barna á Íslandi eiga
ekki bækur sem henta aldri og/eða
innileikföng, íþróttabúnað og leik-
tæki til að vera með úti.