Tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.07.1972, Blaðsíða 16

Ólafur Þ. Jónsson
Ólafur Þ. Jónsson svæfinga-
læknir, við Borgarspítalann.
Fyrir nokkru var fengin Eng-
ström öndunarvél að gjörgæzlu-
deild Borgarspítalans. Hef ég
verið beðinn að skýra lesendum
nokkuð frá vél þessari.
Engström öndunarvélar eru
framleiddar í Svíþjóð, og gerð
þeirra hófst upp úr 1950.
Fékkst mikil reynsla þeirra
í mænuveikifaraldrinum, sem
gekk um 1952. Þær hafa lítið
breytzt á þessum tuttugu árum
ENGSTRÖM
ÖNDUNAR VÉLAR
nema útlitið. Grundvallarbygg-
ingin er hin sama. Þessar vélar
hafa alltaf þótt einhverjar þær
beztu og vönduðustu, sem völ
er á.
Vélarnar má nota á tvennan
hátt: annars vegar á sjúkra-
deildum til að anda fyrir sjúk-
linga með öndunarbilun og hins
vegar á skurðstofu og koma þá
í stað svæfingavéla. Má þá
tengja þær súrefni, glaðlofti og
úðurum fyrir svæfingalyf.
Skal nú skýrt stuttlega frá
því, hvernig vélin vinnur.
Loftmagn það, sem blása skal
í sjúklinginn, sogast inn í
gúmmíblöðru, sem er innan í
þéttu hólfi. Rafmagnsmótor
knýr síðan bullu í strokk, og
loftið, sem þannig þjappast sam-
an, fer inn í hólfið og þrýstir
gúmmíblöðrunni saman, og fer
þá loftskammturinn, sem í
blöðrunni var, niður í lungu
sjúklingsins. Þegar bullan í
strokknum gengur til baka,
myndast neikvæður þrýstingur
í hólfinu, blaðran þenst út og
loft dregst á ný inn í hana og
síðan áfram koll af kolli. Hægt
er að blanda loft það, sem í
blöðruna fer, með súrefni og
svæfingaefnum eftir þörfum.
Vélin gengur fyrir rafmagni,
eins og áður er sagt, og þarf
eru ekki eins góðar og skyldi. Þó
er mikil hjálp í litlu röntgen-
tæki og lítilli rannsóknarstofu,
sem getur gefið okkur svolitla
hugmynd um sjúkdóm sjúklings.
Helztu sjúkdómar eru hitabelt-
issjúkdómar, svo sem malaría,
meltingartruflanir og næringar-
skortur hjá unglingum, berklar,
sár og húðsjúkdómar, og þannig
mætti lengi telja. Fólk gætir
ekki hreinlætis, og ef til vill á
vatnsskorturinn drjúgan þátt í
því.
Oft þarf að grípa til skurð-
aðgerða. Talsvert hefur verið
um móðurlífsæxli. Man ég þá
sérstaklega eftir einni konu, sem
sagðist hafa haldið, að hún væri
barnshafandi, var hún farin að
ganga nokkuð lengi með, svo að
eitthvað var að. Þegar hún kom
á sjúkrahúsið, hafði hún fyrst
fundið fyrir stækkun í kviðar-
holi fyrir 6 árum. Þegar hún
kom, leit hún út fyrir að ganga
með þríbura. Hún var síðan
skorin, og æxlið reyndist vera
11,7 kg. Henni heilsaðist vel á
eftir og fór frísk heim. Einnig
hefur verið dálítið um plastísk-
ar aðgerðir. Er það þá helzt
þegar um brunasár er að ræða.
Oft er komið með sjúklinga, sem
orðið hafa fyrir spjótstungum,
slöngubiti og öðrum slysum.
Man ég þar eftir einni konu.
Maður hennar hafði stungið
hana með spjóti á undarlegan
stað eða í mjöðmina, farið fram
hjá mjaðmargrindinni, og þeg-
ar hún kom, lágu þarmarnir út
á mjöðminni. Hún var skorin
upp í skyndi, og tókst að bjarga
lífi hennar. Þannig mætti lengi
telja. Það er ekki sjaldan staðið
frammi fyrir atvikum, þar sem
líf sjúklings er í hættu, en
kraftaverk gerast, það fáum við
að sjá, því að það, sem er
ómögulegt fyrir mönnum, er
mögulegt fyrir Guði. Það er beð-
ið í trú til hans, sem allt vald
hefur, og hann heyrir.
Reynt er að hafa svolítið eft-
irlit með ungbörnum. Mæðurn-
ar fá þá kort, og eiga þær að
koma mánaðarlega í eftirlit.
Felst það þá í að vikta barnið,
bólusetja og reyna að tala við
mæðurnar um mataræði og
hreinlæti. En oft vill þetta far-
ast fyrir vegna vanþekkingar
þeirra á slíkum hlutum.
Það mætti nefna fleira frá
hjúkrunarstarfinu, en það yrði
of langt mál að tína allt tii. Það
er von mín, að þessi fáu orð gefi
einhverja hugmynd um það
starf, sem unnið er úti á kristni-
boðsakrinum.
□
50 TÍMARIT HJÚKRUNARFÉLAGS ÍSLANDS