Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.12.1993, Blaðsíða 10

Tímarit hjúkrunarfræðinga 1. tbl. 1. árg. 1993
og starfsfólki með frumþarfir sínar, svo sem
öndun, stjórnun líkamshita, útfall hjarta og blóð-
þrýsting, næringu og vökvajafnvægi.
Meðferðin krafðist þess að sjúklingi væri
haldið í svo djúpu dái að hann gæti ekki sýnt
viðbrögð (engar hreyfingar, glæruviðbragð,
táramyndun, né breytingar á hjartslætti eða
blóðþrýstingi við áreiti). Að auki var hann
kældur niður í 34-35 gráður á Celcíus.
Við þannig aðstæður er hætta á að litið sé á
sjúklinginn sem hluta af vélunum og umhverf-
inu. Vélarnar og tækin kröfðust athygli, þau létu
vita og minntu á sig ef eitthvað fór úrskeiðis,
en sjúklingurinn ekki. Við slíkar kringum-
stæður sem og ávallt í allri hátæknimeðferð þarf
stöðugt að minna á að tækin eru eingöngu til
aðstoðar og öryggis við hjúkrun og meðferð
sjúklingsins. Það er einstaklingurinn sjálfur, í
hvaða ástandi sem hann er, sem þarfnast athygli,
umönnunar og kærleika.
Sjúklingur var í varnareinangrun. Sveppalyf
í munn og magaslöngu svo og breiðvirkt sýklalyf
í æð voru gefin sem fyrirbyggjandi meðferð
gegn sýkingum. Enn fremur var lögð mikil
áhersla á að mæta hitaeininga- og próteinþörf
á öllum stigum meðferðar til þess m.a. að styrkja
og viðhalda eðlilegri virkni ónæmiskerfisins.
Skert loftskipti tengd ARDS í hœgra lunga
og brottnámi vinstra lunga.
ARDS einkennist m.a. af auknu gegndræpi
háræða í lungum en það leiðir til söfnunar á
próteinríkum vökva milli lungnablaðra og í
lungnablöðrur. Enn fremur á sér stað bólgusvör-
un og aukin slímmyndun. Afleiðingin er veruleg
minnkun á FRC (functional residual capacity)
og skert þangeta lungna (lung compliance). Eftir
að ECLA meðferð var hafin var sjúklingur alger-
lega háður henni um loftskipti þar sem lítil sem
engin súrefnisupptaka eða koltvíoxíðsútskiln-
aður áttu sér stað ílunganu. Sjúklingur var áfram
tengdur við hátíðniöndunarvél í þeim tilgangi
að Iosa um og hreyfa slím frá lunganu.
Enn fremur var sjúklingur tengdur af og til við
Servo 900 C öndunarvél til þess að meta og fylgj-
ast með hvort og þá hversu mikið koltvíoxíð
væri skilið út (end-tidal C02), svo og til þess að
mæla þangetu lungans.
Á röntgenmynd var lungað nánast hvítt og
yfirfullt af vökva. Sjúklingur var berkjuspegl-
aður daglega í fyrstu og síðar annan hvern dag
meðan á meðferð stóð íþeim tilgangi að fylgjast
með bólgubreytingum, hreinsa upp slím og taka
sýni til ræktunar. Ekki kom að sök þó að sjúkl-
ingur væri tengdur frá öndunarvél af og til (t.d.
meðan á berkjuspeglun og sogun stóð) þar sem
hann var háður ECLA kerfinu.
Útfall hjarta (cardiac output); breytilegur
líkamshiti, áhrif lungnavélar og áhrif
svæfinga og vöðvaslakandi lyfja.
Það sem fyrst og fremst hafði áhrif á útfall
hjarta og súrefnisþörf sjúklings var stig með-
vitundar, líkamshiti og vöðvavirkni.
Til þess að halda súrefnisþörf og útfalli hjarta
innan æskilegra marka var sjúklingi haldið í
djúpu dái, líkamshita var haldið á bilinu 34-35
gráður á Celcíus svo og var algerri vöðvaslökun
náð með svæfinga- og vöðvaslakandi lyfjum í
stöðugu dreypi. Til þess að halda jafnvægi á milli
útfalls hjarta og flæðisins í kerfinu var sjúklingi
enn fremur gefinn beta-blokki í sídreypi.
Að auki var sjúklingur á prostacyclin
(Flolan®) í sídreypi til þess að minnka viðnám
í lungnaæðum (pulmonary vascular resistance)
og með því létta álagi af hægri slegli (afterload)
og til þess að minnka samloðun blóðflaga.
Utanáliggjandi hjartagangráður var tengdur
við sjúkling vegna hættu á hjartastoppi eða
alvarlegri hægingu á hjartslætti einkum í tengsl-
um við skipti á gervilunga (hvert lunga dugði
í 3-8 daga). Mikið álag var á pumpuslöngu og
tærðist hún smátt og smátt upp og var ávallt
hætta á að hún rifnaði. Slangan rifnaði tvisvar
sinnum en með skjótum viðbrögðum var komið
í veg fyrir alvarlegan skaða.
Breyting á nœringarpörf tengd kœlingu,
meðvitundarleysi og ARDS.
Sjúklingur með ARDS er í ofbrunaástandi
(hypermetabolic) en hins vegar dregur kæling