Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.12.1993, Blaðsíða 25

Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.12.1993, Blaðsíða 25
Tímarit hjúkrunarfræðinga 1. tbl. 1. árg. 1993 Almennt staðfesta rannsóknir að lyfjanotkun fólks eykst með aldri (Patsdaughter og Peszn- ecker, 1988; Atkinson, Gibson og Andrews, 1977; Ali,1992). Vandamál við lyfjatöku aldraðra í heimahús- um geta verið margs konar. Margar kannanir sýna að algengt er að lyf séu ekki rétt tekin (Skúli Johnsen, Anna M. Ólafsdóttir, Ólafur Ólafsson, Sigurjón Jónsson og Almar Grímsson, 1977; Maclsaac, Rivers og Adamson, 1989; MacGuire, Preston og Pinches, 1987; Elísabet Tómasdóttir, 1991; Chenitz, Salisbury og Stone, 1990). Ástæður geta verið af ýmsum toga. Oft er það vegna gleymsku, einnig vegna þess að læknar þekkja ekki skjólstæðinga sína nógu vel eða af því að margir læknar vísa á lyf fyrir sama sjúkling (Davidson, 1974; Maclsaac o.fl., 1989) og að lyf sjúklinga eru ekki endur- skoðuð í heild (Basics Revisited , 1987). Hjá sumum einstaklingum safnast upp lyf, stundum vegna þess að fólk leitar til margra lækna sem skrifa út lyfseðla til þess (Maclsaac o.fl., 1989), eða vegna þess að þeir gleyma að taka þau, þeir treysta ekki lækninum og ráðgjöf hans eða þeir trúa ekki á lyfið (Hill, 1986). Erfiðara er að fínna rannsóknir um að fólk fari ekki eftir fyrirmælum um lyfjatök vegna líkam- legrar vangetu. Þó eru til rannsóknir sem sýna að fólk getur átt erfitt með að opna lyfjaglös (Hurd og Butkovich, 1986), lesa á lyfjaglös (Meyer og Schuna, 1989; Pogrund og Ibugi, 1982), ná töflum upp úr glasi (Meyer og Schuna, 1989) og að greina í sundur töflur eftir lit (Hurd og Butkovich, 1986; Meyer og Schuna, 1989). Stærð taflna og þurrkur í munni geta líka verið ástæður fyrir þessu. (Chenitz o.fl., 1990). í grein Chenitz o.fl. (1990) kemur fram að sjúklingar fengu ekki æfingu í að sjá um lyf sín sjálfir meðan á sjúkrahúsdvöl stóð og að fyrir- mæli voru ekki einfölduð eins og unnt hefði verið. Ýmsir aðrir hafa síðar bent á atriði sem tengjast þjálfun og minnisgetu við lyfjatöku (Johnston, Clarke, Mundy, Cromarty, Ridout, 1986; Patsdaughter og Pesznecker, 1988; Bezon, 1991). Rannsókniríþáverubendatilað fræðsla ein sér auki vissulega þekkingu á lyfinu en dugi þó ekki alltaf. Fleira kemur til, svo sem líkamleg hæfni, efasemdir um notagildi lyfja og hugsunarháttur. T elja má almennt að sjúklingar á sjúkrahúsum séu fræddir um þau lyf sem þeim er ætlað að taka eftir að þeir útskrifast. Margir hafa hins vegar sýnt fram á að ef fræðslunni fylgir þjálfun í að taka þau, byggð á mati á líkamlegu og andlegu atgervi viðkomandi einstaklings, þá aukast mjög líkur á að hann fylgi fyrirmælum um tökuna (Chenitz o. fl.,1990; Bream, 1985; MacGuire o.fl., 1987; Shannon, 1983). Þykir flest benda til þess að góð þjálfun í meðferð lyfja fyrir útskrift spari tíma í heimahjúkrun og minnki líkur á endurinnlögnum. Markmiðið með þessari könnun er að fá vís- bendingu um hver séu aðalvandamál í sambandi við lyfjanotkun aldraðra og hve alvarleg þau eru. Aöferö í þessari könnun var leitast við að fá svör við eftirfarandi spurningum: 1. Tekur gamalt fólk lyf samkvæmt fyrir- mælum læknis? 2. Safnast upp lyfjabirgðir? 3. Hver er þekking gamals fólks á lyfjum sem það notar? 4. Hver tekur lyfin til? 5. Hver gefur lyfið? 6. Hefur umhverfí, búseta eða húsnæði áhrif á notkun lyfja? 7. Hvaðan fær viðkomandi lyf; frá lækni eða öðrum? 8. Útvegar viðkomandi öðrum lyf; þ. e. lánar öðrum? Þegar spurningalistinn var saminn var ákveðið að hafa spurningarnar sem einfaldastar og jafn- framt að spyrjandi fyllti út spurningalistann sjálfur. Nafnleyndar var gætt og voru þvílistarnir nafnlausir en númeraðir. Af þessum sökum var hvorki skráð kyn né aldur svarenda. Ætlunin var að kanna lyfjanotkun allra sem voru að koma í fyrsta skipti á móttökudeild
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66

x

Tímarit hjúkrunarfræðinga

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit hjúkrunarfræðinga
https://timarit.is/publication/1159

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.