Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.03.2002, Síða 25

Fréttir frá fagdeíld
gjörgæsluhjúkrunarfræðinga
Ársins 2001 verður minnst hjá fagdeild gjörgæsluhjúkrunar-
fræðinga fyrir þær sakir að deildin tók þátt í norrænni ráð-
stefriu, NOKIAS 2001, sem haldin var á Grandhótel 14.-16.
september sl. Tveir úr stjóm deildarinnar bám hitann og þung-
ann af skipulagningu ráðstefnunnar ásamt kollegum sínum úr
fagdeild svæfingarhjúkrunarfræðinga og eiga þessir aðilar
heiður skilinn fyrir framlag sitt. Þetta var stór ráðstefna sem
gjörgæslu- og svæfingarhjúkrunarfræðingar af Norðurlöndun-
um sóttu og var hún mjög vel heppnuð. Fulltrúar okkar deildar
í norrænu samstarfi tóku þátt í að halda tvo fundi fyrir
norrænt samstarf (NOSAM, Nordisk Samarbeidsmote for
intensiv- og anestesisykeplejere) á árinu og þess utan hélt
deildin tvö fræðslukvöld fyrir félagsmenn, í apríl og desem-
ber. í apríl fjallaði Rannveig Einarsdóttir kennslufræðingur
um einelti á vinnustað og Eyþór Eðvarðsson sálfræðingur
fjallaði um starfsánægju og tilfinningagreind. í desember
komu til okkar þeir sr. Sigfinnur Þorleifsson, sem flutti okkur
jólahugvekju, og dr. Aðalbjörn Þorsteinsson svæfingarlæknir
sem fjallaði um öndunarvélameðferð hjá sjúklingum með ALI
og ARDS.
Gefin voru út 5 fréttabréf á árinu og í þeim má fræðast um
hvað fagdeildin er að fást við hverju sinni.
Fram undan eru annasamir tímar. Evrópusamtök gjörgæslu-
hjúkrunarfræðinga, EfCCNa, munu halda sína fyrstu ráðstefhu
og verður hún haldin í París 26.-27. maí 2002 en deildin hefur
átt fulltrúa í stjórn EfCCNa sl. ár. í ffamtíðinni verður þessi
ráðstefha haldin annað til þriðja hvert ár og er mjög spennandi
að sjá hvemig til tekst með þessa fyrstu ráðstefnu. Fagdeild
gjörgæsluhjúkrunarfræðinga stefnir að kynningu á deildinni á
ráðstefnunni og vonandi verður þessi ráðstefna vel sótt af
hjúkrunarfræðingum sem starfa á gjörgæsludeildum á íslandi.
Skráning fer að hefjast og allar upplýsingar um EfCCNa og
ráðstefnuna má finna á www.efccna.org.
CONNECT er nýtt evrópskt tímarit sem kemur út 4 sinn-
um á ári og er sent til allra meðlima EfCCNa, þeim að
kostnaðarlausu. í dag em félagsmenn EfCCNa u.þ.b. 18000
hjúkrunarfræðingar um alla Evrópu. Búið er að gefa út 2 tölu-
blöð af CONNECT og eiga meðlimir deildarinnar að hafa
fengið þau á sl. ári. Þetta tímarit er með mjög góðum greinum
um hjúkrun á nýbura-, barna- og fullorðinsgjörgæsludeildum
og algengt er að greinarnar byggist á rannsóknum sem
evrópskir gjörgæsluhjúkrunarfræðingar hafa unnið að.
Aðalfundur fagdeildar gjörgæsluhjúkrunarfræðinga verður
svo haldinn um miðjan apríl nk.
F.h. fagdeildar gjörgæsluhjúkrunarfræðinga
Sigríður Bína Olgeirsdóttir, formaður
icu@isl.is
Symbicort Turbuhaler
INNÖNDUNARDUFT, R 03 A K (Sérlyfjaskrártexti)
Innihaldslýsing: Hver skammtur inniheldur: Budesonidum INN 160 míkróg og Formoterolum INN, fúmarat tvíhýdrat, samsvarandi Formoterolum INN 4,5 mfkróg og Lactosum. Ábendingar: Til reglulegrar meðferðar á astma þegar samsett
lyfjameðferð (barksteri til innöndunar og langvirkur betaörvi) á við þegar ekki næst full stjóm á sjúkdómnum með barkstera til innöndunar og stuttverkandi beta2-örva til innöndunar eftir þðrfum, eða þegar full stjóm hefur náðst á sjúkdómnum með
bæði barkstera til innðndunar og langverkandi beta2-ðrva. Skammtar og lyfjagjöf: Lyfiö er ekki ætlað til upphafsmeöferöar á astma. Skðmmtun virku efnanna í lyfinu er einstaklingsbundin og henni á að breyta til samræmis við alvarleika sjúkdómsins.
Skammti skal breyta að lægsta skammti sem heldur einkennum sjúkdómsins niöri. Skammtastærðir handa tullorðnum: 1-2 innandanir tvisvar sinnum á sólarhring. Venjulega þegar stjóm á einkennum hefur náðst með gjöf lyfsins tvisvar sinnum
á sólarhring, getur skammtaminnkun að lægsta virka skammti leitt til þess að unnt verði að gefa lyfiö einu sinni á sólarhring. Skammtastærðir handa bömum (yngrl en 12 ára): Lyfiö er ekki ráðlagt bðmum yngri en 12 ára. Sórstakir sjúklingahópar:
Ekki þarf að breyta skömmtum hjá öldruðum. Frábendingar: Ofnæmi fyrir búdesóníöi, formóteróli eða innðnduöum mjólkursykri. Varnaðarorð og varúöarreglur: Ráölagt er að minnka skammta smám saman þegar meðferð er hætt. Ef sjúklingur
telur að meöferö skili ekki viöunandi árangri eða að hann þurfi meira en núverandi skömmtun samsetts lyfs, verður hann að leita læknis. Aukin notkun berkjuvíkkandi lyfs í bráðatilvikum (rescue bronichodilatores) bendir til versnunar á undirtiggjandi
ástandi og krefst endurmats á astmameðferðinni. Skyndileg og áframhaldandi versnun á stjóm astma getur verið lífshættuleg og brýnt er að endurmeta meðferöina. í slíkum tilvikum skal hafa í huga þörf á aukinni meöferö með barksterum eða
hvort gefa þurfi að auki bólgueyðandi lyf til inntöku, eins og kúr með barksterum eða sýklalyfjameðferð ef sýking er til staðar. Almenn einkenni geta komið fram við notkun hvaða barkstera til innöndunar sem er, sérstaklega við stóra skammta sem
eru gefnir til langs tíma. Þessar verkanir koma miklu síður fram við meðferö til innöndunar heldur en þegar barksterar eru teknir inn. Hugsanlegar almennar verkanir eru m.a. bæling nýmahettna, seinkun á vexti hjá bömum og unglingum, minnkun
á beinþéttni, vagl á auga og gláka. Það er þess vegna mikilvægt að skammtur af innönduðum barksterum sé sá minnsti sem heldur einkennum niðri. Lyfið á að gefa með varúð sjúklingum með ofstarfsemi skjaldkirtils, krómfíklaæxli (phaeochromocytoma),
sykursýki, ómeðhöndlaðan kalíumskort, hjartavöðvakvilla með þrengingum og hjartavöðvastækkun (hypertrophic obstructive cardiomyopathy), sjálfvakin neöanósæðarþrengsli (idiopathic subvalvular aortic stenosis), alvarlegan háþrýsting, slagæðagúlp
eða aðra alvarlega hjarta- og æöasjúkdóma, eins og blóðþurrðarhjartasjúkdóm, hraösláttartruflanir eða alvarlega hjartabilun. Hætta á alvarlegum kaliumskorti er hugsanleg eftir stóra skammta af beta2-ön/um. Samtímis meðferð með lyfjum sem
geta valdið kalíumskorti getur aukið möguleikann á blóðkalíumlækkandi verkun við stórra skammta af beta2-örvum. Sérstök varúð er ráðlögð við bráöan alvarlegan astma þar sem vefildisskortur getur aukið hættuna. Blóðkalíumlækkandi áhrif
geta aukist við samtimis gjöf xantín-afleiöa, stera og þvagræsilyfja. Ráðlagt er að fylgjast með þéttni kalíums í sermi við meðferð á bráðum alvarlegum astma. Eins og við á um alla beta2-örva, ætti að hafa í huga aö auka tlðni blóðsykursmælinga
hjá sykursjúkum. Lyfið inniheldur mjólkursykur (<1 mg/innöndun). Þetta magn hefur venjulega ekki vandamál í för með sér hjá einstaklingum með mjólkursykuróþol. Milliverkanir við lyf og annað: Milliverkanir vegna lyfjahvarla: Ketókónazól
200 mg einu sinni á dag sexfaldaöi að meðaltali plasmagildi búdesóníös (einn 3 mg skammtur) sem gefið var samtímis. Milliverkanir vegna lyfhrifa: Betablokkar geta dregið úr eða hamlað verkun formóteróls. Lyfiö skal því ekki gefa samtímis
betablokka (þ.m.t. augndropum) nema brýna nauðsyn beri til. Meðganga og brjóstagjöf: Engar klínískar upplýsingar liggja fyrir um notkun lyfsins eða samtímis meðferðar með formóteróli og búdesónlöi á meðgöngu. Fullnægjandi upplýsingar
um notkun formóteróls hjá þunguöum konum liggja ekki fyrir. Upplýsingar benda ekki til aukinnar hættu á vansköpun vegna notkunar búdesóníös til innöndunar. Á meðgöngu ætti einungis að nota lyfið þegar væntanlegur ávinningur vegur þyngra
en hugsanleg hætta. Nota ætti lægsta skammt af búdesóníöi sem gefur viðunandi stjóm á astma. Ekki er vitaö hvort formóteról og búdesónlð berast I brjóstamjólk. Eingöngu ætti að gefa konum með bam á brjósti lyfiö ef væntanlegur ávinningur
móður er talinn meiri en hugsanleg hætta fyrir bamið. Aukaverkanir: Algengar (>1/100): Miðtaugakerfi: Höfuðverkur. Hjarta- og æðakerfi: Hjartsláttarköst. Stoðkerfi: Skjálfti. öndunarvegur: Sveppasýkingar I munni og koki, væg erting I hálsi,
hósti, hæsi. SJaldgæfar (0,1-1%): Hjarta- og æðakerfi: Hraður hjartsláttur. Stoðkerfi: Vöðvakrampar. Miðtaugakerfi: Æsingur, eirðarleysi, taugaveiklun, ógleöi, sundl, svefntruflanir. Mjög sjaldgæfar (<1/1.000): Húð: Útbrot, ofsakláöi, kláði.
Öndunarvegur: Berkjukrampi. Afar sjaldgæfar aukaverkanir, þar af geta sumar verið alvarlegar eru m.a.: Búdesóníð: Geðræn einkenni eins og depurö, hegðunartruflanir (aðallega hjá bömum), merki og einkenni um almenna barkstera verkun
(þ.m.t. vanstarfsemi nýrnahettna), snemm- eða síðkomið ofnæmi (þ.m.t. húöbólga, ofsabjúgur og berkjukrampi), marblettir. Formóteról: Hjartaöng, blóðsykurshækkun, truflanir á bragöskyni, breytingar á blóðþrýstingi. Ofskömmtun: Ofskömmtun
formóteróls myndi líklega valda verkunum sem eru einkennandi fyrir beta2-adrenvirka örva: skjálfti, höfuðverkur, hjartsláttarköst og hraður hjartsláttur. Lágþrýstingur, efnaskiptablóðsýring, kalíumskortur og blóðsykurshækkun geta einnig komið
fram. Bráð ofskömmtun með búdesóníði, jafnvel í stórum skömmtum, er ekki taliö klínískt vandamál. Lyfhrif: Lyfið inniheldur formóteról og búdesóníö. Verkunarmáti þessara efna er mismunandi, en þau hafa samleggjandi verkun við að draga úr
versnun astma. Upplýsingar um verkunarhátt hvors lyfjaefnis um sig eru hér á eftir. Búdesóníð: Búdesóníð gefið til innöndunar í ráðlögðum skömmtum hefur barkstera bólgueyðandi verkun í lungum sem dregur úr einkennum og versnun astma
og hefur minni aukaverkanir í för með sér en þegar barksterar eru gefnir óstaöbundið. Nákvæmur verkunarháttur þessara bólgueyðandi áhrifa er óþekktur. Formóteról: Formóteról er sértækur beta2-adrenvirkur örvi sem veldur slökun á slóttum
vöðvum í berkjum hjá sjúklingum með tímabundna teppu í öndunarvegum. Berkjuvíkkun hefst fljótt, innan 1-3 mín. eftir innöndun og verkunarlengd er 12 klst. eftir einn skammt. Pakkningar: Symblcort Turbuhaler: Innöndunarduft 160/4,5
míkróg/innðndun: 120 skammtar, 360 skammtar (3 x 120). Verð: sjá lyfjaverðskrá. Afgreiöslumátl: R. Greiðsluþátttaka: B. Desember2001.
Markaösleyfishafi: AstraZeneca A/S, Albertslund, Danmark. Umboð á íslandi: Pharmaco hf., Hörgatúni2, Garðabæ. Nánari upplýsingar er að finna í Sérlyfjaskrá
Tímarit hjúkrunarfræðinga • 1. tbl. 78. árg. 2002
25