Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.03.2002, Síða 47

Skólahjúkrunarfrœðingurinn aó störfum.
andlegu og félagslegu þættina. Oftast er það t.d. þannig hér að
um leið og klukkan er orðin 9 þá er byijað að banka og bömin
koma með alls konar vandamál nær stanslaust á meðan ég er
hér.“
Grasrótarhreyfing
„Heilsugæslustöðvunum ber að sjá til þess að skólahjúkrunar-
fræðingur sé að störfum í skólunum en í hratt vaxandi hverfi
eins og Grafarvogi hefur gengið illa að manna alla skóla um
leið og þeir byrja að starfa. Einnig vill það gerast ef mönnun á
heilsugæslustöðinni er léleg einhverra hluta vegna, s.s. vegna
aukins álags eða ekki hefur tekist að manna allar stöður, þá
hefur verið tilhneiging til að draga úr þjónustu við skólana.
Skólaheilsugæslan hefur verið dálítil hornreka í þjónustu
heilsugæslustöðvanna en sem betur fer er þetta að breytast og
það er mikill vilji fyrir því að koma þessu starfi á hærri stall.
Ég held bara að fólk geri sér ekki almennt grein fyrir í hverju
starf okkar er fólgið.
Bergljót Líndal, hjúkrunarforstjóri á Heilsuverndarstöð-
inni, var yfir skólahjúkrun á meðan allir skólamir féllu undir
stöðina og hún hafði það fyrir venju að fara á hverju hausti á
fund með skólastjórnendum til að ræða skólaheilsugæsluna.
Núna eru engir slíkir fundir í gangi og enginn er forsvars-
maður okkar allra.
Komin er Miðstöð mæðraverndar og Miðstöð heilsu-
verndar barna og okkur finnst að skólahjúkrun gæti vel átt
heima í þeirri síðarnefndu. Þar væri okkar manneskja sem sæi
m.a. um skipulagningu, væri með starfandi hóp varðandi
ffæðsluefni - en það vantar mjög mikið í skólana - og sæi um
að samræma störf skólahjúkrunarfræðinga.“
- Hvernig starfar faghópur skólahjúkrunarfræðinga?
„I raun erum við grasrótarhreyfing en við höldum fundi
mánaðarlega, sem hver heilsugæslustöð fyrir sig stendur fyrir.
Við kjósum okkur stjórn sem sér um aðalfundinn í febrúar ár
hvert og sinnir ýmsum málum. Hún lét t.d. gefa út bæklinginn
um stefnu og hlutverk og sá um endurmenntunarnámskeið
fyrir skólahjúkrunarffæðinga. Á mánaðarlegu fundunum fáum
við gjarnan einhvern til að koma og halda ffæðsluerindi um
málefni sem okkur finnst koma okkur til góða í starfinu. Það
er reyndar svo breitt svið að það má næstum segja að við
getum verið með fræðslu um hvað sem er.“
Geðverndarmálin veikasta hliðin
Margir foreldrar starfa í foreldrafélögum og -ráðum í skólum
og regnhlífasamtök þeirra í Reykjavík eru SAMFOK. Blaða-
maður tímaritsins á þar sæti í stjórn en þangað berast miklar
upplýsingar um skólastarfið. Segja má að á undanförnum ár-
um hafi það verið rauði þráðurinn í öllu starfi stjómarinnar að
leggja áherslu á að börnunum líði vel í skólanum. Af reynsl-
unni er ljóst að í því tilliti skiptir afar miklu máli að skóla-
hjúkrunarfræðingur sé að störfum í öllum skólum, allan skóla-
tímann og að hann sé staðsettur þar sem bömin eiga greiðan
aðgang - þannig að þau geta „dottið“ inn þegar þau þurfa,
bæði til að fá aðstoð og svo bara til að tala við einhvern um
vandamál sín. Sigrún er sammála um að þetta sé forgangs-
atriði en jafnframt að skólahjúkmnarffæðingar þurfi allir að
vera í stakk búnir til að taka á ákveðnum vandamálum barna:
„Við finnum margar að okkar veikasta hlið er geðverndar-
málin. Þegar kemur að mikilli vanlíðan hjá börnum, kvíða,
þunglyndi, fælni, áráttu og ofvirkni erum við ekki eins sterkar
á svellinu og þegar um slys er að ræða. Þetta era jafnframt
sömu þættir og verða nokkuð út undan hjá öðrum sem starfa
við skólann. Reyndar er á áætlun hjá okkur að hafa stutt nám-
skeið í samvinnu við Barna- og unglingageðdeildina, BUGL,
en það er ekki komið á dagskrá."
- Eru skólahjúkrunarfræðingar í samstarfi við BUGL?
„Okkur finnst það mætti vera meira og betra. Mörg skóla-
böm þurfa annaðhvort að fara á göngudeild BUGL eða leggj-
ast þar inn. í langflestum tilfellum kemur skólinn að slíkum
málum og yfirleitt er um að ræða böm sem hafa verið til
umijöllunar hjá nemendavemdarráði. Kerfið er þannig að lögð
er inn beiðni um vist og þar getur verið um skólann, heimilis-
lækni, barnalækni eða aðra að ræða. Þegar komið er að því að
barnið útskrifist fara fram skilafundir og þar er kennarinn
kallaður til en mismunandi hvort fleiri fara frá skólanum. Hafi
barnið verið lagt inn á BUGL þá er það þar í skóla á meðan og
skólinn hefur þá verið í sambandi við umsjónarkennara
barnsins og tengsl hafa því komist á. Hafi bamið aftur á móti
verið á göngudeild eða lagst inn að sumri þá em engin tengsl
milli BUGL og skólans. Mér finnst mjög mikilvægt að ef bam
er í meðferð hjá BUGL þá sé skólahjúkrunarffæðingur kall-
aður á skilafund og fái hjúkrunarbréf með barninu. Hjúkrunar-
ifæðingurinn getur þá verið stuðningsaðili innan skólans því
sjaldnast hafa kennarar þekkingu á sjúkdómunum eða hvernig
eigi að taka á þeim. Hjúkrunarfræðingur getur t.d. komið í veg
fyrir misskilning sem getur orðið vegna þess að upplýsingar
um sjúkdóm bamsins, sem kennari eða skólastjóri fær á skila-
fundinum, skiljast ekki fullkomlega. Það er mín reynsla að
slíkt gerist alltof oft. En hjúkmnarfræðingurinn er yfirleitt
ekki kallaður á skilafundina hver svo sem ástæðan er.“
- Hvað þarf til að koma eðlilegum tengslum þarna á?
Tímarit hjúkrunarfræðinga • 1. tbl. 78. árg. 2002
47