Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.12.2005, Qupperneq 57

ÞANKASTRIK
ÞANKASTRIK
Sjaldan launar kálfurinn ofeldið
Þaö styttist í dimmasta dag ársins. Á þessum
árstíma veit ég fátt betra en aö setjast niöur
meö góöa bók. Eg hef sérstaklega gaman af
sögulegum skáldsögum og ævisögum, sögum
sem segja frá gömlum tíma og örlögum fólks.
Mér finnst alveg ótrúlegt hversu sterkt fólk
getur veriö og duglegt aö lifa af í höröum
upjmj Lilja Björk Kristinsdóttir
Stundum, þegar ég vorkenni sjálfri mér voðalega
að þurfa að setja í þvottavélina, verður mér hugsað
til þess hvernig það hafi verið að ganga með
þvottinn alla leið í Laugardalinn, þvo allan daginn
og rogast svo með blautan þvottinn á bakinu
heim. Og ég skammast mín fyrir að finnast það
mikið mál að setja í þvottavélina. Við sem lifum í
velmegun getum varla sett okkur í spor þess fólks
sem stritaði fyrir hverjum brauðmola.
Forverar okkar eiga stóran þátt í því hversu gott
við höfum það í dag. Það er því alveg merkilegt
að þeir sem hafa það einna verst í þjóðfélaginu
eru aldraðir. Margir hafa einungis ellistyrkinn
sinn til að lifa af og hann er ekki hár. Samt
heyrist sjaldan kvartað, þessi kynslóð kann að
nýta og vill ekki Iáta hafa of mikið fyrir sér.
Eg hef unnið í tíu ár við hjúkrun og komið víða
við. Ég hef meðal annars unnið á almennri
lyfjadeild á spítala, á sérhæfðri deild fyrir aldraða
og við heimahjúkrun. Þrátt fyrir að á öllum
þessum stöðum hafi ég unnið með góðum hópi
metnaðarfullra hjúkrunarfræðinga þá finnst mér
eins og aldraðir séu annars flokks þegnar þegar
kemur að heilbrigðisþjónustunni. Það sem mér
finnst aðallega vanta upp á er að flæðið innan
þjónustunnar sé eðlilegt. Tregðan í kerfinu er
slík að hún brýtur niður og eyðileggur oft það
góða starf sem verið er að vinna.
Á almennu lyfjadeildinni, sem ég vann á, var
mikið af mjög alvarlega veiku fólki. Þegar aldraður
einstaklingur kom inn alvarlega veikur var honum
vel sinnt og hjúkrað til heilsu af fagmennsku og
alúð. Oft tóku veikindin þó sinn toll og hinn
aldraði var ekki í stakk búinn til að fara heim eftir að þeim
lauk. Stundum var þörf á endurhæfingu á öldrunardeild
fyrir heimferð eða nauðsynlegt að hinn aldraði kæmist að á
hjúkrunarheimili. En það gerðist ekki. Dag eftir dag, viku eftir
viku og mánuð eftir mánuð lá hinn aldraði í sjúkrarúminu
því engin önnur pláss voru til staðar. Hjúkrunarfræðingar og
sjúkraliðar voru á þönum að hugsa um hið bráðveika fólk og
enginn tími til að sinna öðrum verkefnum. Og hinum aldraða
hrakaði, bæði líkamlega og andlega. Að mínu mati er þetta
ekki boðlegt, að vera kyrrsettur á spítala mánuðum saman af
því að önnur úrræði eru ekki í boði.
Það vantar einnig upp á að öll hjúkrunarheimili bjóði
heimilismönnum sínum mannsæmandi aðstöðu. Getið þið sett
ykkur í þau spor að flytja á morgun frá heimili ykkar og jafnvel
maka til að búa í herbergi með ókunnugum? Hafa aldrei næði
og engan stað til að hafa sína persónulegu muni? Þrátt fyrir að
starfsfólk hjúkrunarheimila hugsi vel um heimiiismenn hljóta
allir að sjá að svona staður er ekki heimili. Það er því sorglegt
að margir þurfi að eyða síðustu ævidögum sínum á þennan
hátt.
Þrátt fyrir fögur orð á hátíðastundum vantar talsvert upp á
að aðstoð við aldraða í heimahúsum sé nægileg til þess að
þeir geti verið á eigin heimili sem lengst. Það vantar meiri
samvinnu milli heilbrigðis- og félagsþjónustu til að samfella
verði í umönnun aldraðra. Það vantar einnig fleira starfsfólk.
Það er kominn tími til að umönnunarstörf verði metin til jafns
við önnur, mannslíf eru mikils virði.
Hjúkrunarfræðingar eru í lykilaðstöðu til að beina sjónum
almennings og ráðamanna að því sem mætti betur fara í
málefnum aldraðra. Við þekkjum vel alla fleti þessa málaflokks
og eigum að láta í okkur heyra.
Ég skora á Stefaníu Arnardóttur að skrifa næsta þankastrik.
Tímarit hjúkrunarfræöinga 4. tbl. 81. árg. 2005