Tíðindi um stjórnarmálefni Íslands - 01.01.1870, Blaðsíða 134
128
um fjákiiagsaðskilnAð.
1865. Leyfum vér oss nú ab fara nokkrurh orbum um þabj sem
18. janúar. fjál'hagsstjórnin hefir sagt um |)etta mál.
Um hinn íslenzka styrktarsjóö (kollektuféb) leyfum vér oss ab
scm Jón Sigurðsson liefir sagt um, að ísland eptir því sem hann hefir
rúð fyrir gjört, þurfi cngan slyrk, skýrskotað til þess, sem hér á
eptir mun verða sagt þaraðlútandi. Um sta'rð tillagsins hafa nefnd-
armenn ckki getað komið sér saman um ncina sameiginlega uppá-
stungu, hcldur hafa tvœr ólíkar skoðanir komið fram. Tveirnefnd-
armenn (Tscherning og Stephcnscn), sem vér hér á eptir lil mála-
slyttingar munum kalla hinn fyrsta minui hluta, hafa sumsé stungið
uppá, að Islaudi sé greidt úr sjóði konungsrikisins a'J.óOO rdl.,
sem a-varandi árgjald, og 12,000 rdl. sem bráðabirgðarlillag, er að
10 arum liðnum cigi að fara minkandi um 500 rdl. á ári, þannig
að það að 35 árum liðnum hætti að fullu og öllu. Aðrir tveir
nefndarmenn (Itjerring og Nutzhorn) — hinn annar ininni hluti —
hafa slungið uppá, að konungsríkið grciði Islandi fast árgjald 12000
rdl. að upphæð og 30,000 rdl. scm bráðabirgíartillag, er að G
árum liðuum fari mínkandi um 2000 rdl. á ári, og hælti þá alvcg
að 21 ári liðnu.
Viðvikjandi ástæðum þcim, sem hafa verið tilfærðar fyrir uppá-
stungumim, skal visað í hin sérstaklegu álitsskjöl, sem eru meðal
fylgiskjalanna, og cru auðkennd unr. I”, unr. 2 a og b” og unr. 3
a og b”, og skal þess gclið, að uppástunga sú, sem Jón Sigurðsson
— Iiinn þriði minni hluti — hefir komið fram með, er byggð á
svo einslrengingslegum og röngum skilningi á öllu þvi, sem snertir
stöðu Islands, og yíir höfuð að lala svo löguð, að það gelur ekki
verið umlalsmál að lcggja haua lil grundvallar, þegar málefni þelta
cr leidt til lykta. Vér skulum því einasta skýrskota lil þess, sem
hinir ncfndarmennirnir, einkum hirui annar minni hluti, hafa komið
fram með þar að lúlandi, og iná þarvið bæta, að uppáslunga þessi
að mestu leyti er byggð á ímynduðum grundvelli, það er að segja á
því, hvað Island hefði átt, ef vissar stjórnarráðstafanir (jarðasalan)
ckki liefðu verið gjörðar, þar sem heiinlað er, að bæturnar fyrir
hinar seldu kóngsjarðir og stólsjarðir skuli ákveðnar eptir afgjaldinu
afjörðunum, m eða n þær v oru en n óseldar, þó svo, að afgjöldin
séu metin eptir því vcrðlagi, sem nú er 'fiaraðauki er farið
fram á, að bæturnar fyrir kóngsjarðirnar séu reiknaðar ckki cptir þeim
tekjum, sem fengust af jörðunum, þegar þær voru scldar, heldur
þegar þær voru teknar undir krónuna eptir íslenzkri jarðabók
frá I5<9(sjáreikningþann, scin fylgir meðalhugasemdum JónsSigurðs-
sonar, dags. 23. oktbrinán 1861), en fyrir stólsjarðirnar erapturámóti