Ráðunautafundur - 11.02.1985, Síða 82
72
aldamótin 1900 haföi tekist aó ná þvi marki í svinaræktinni að gera
afturpartinn helming af fallinu. Um 1960 voru hlutföllin i falli ræktaóra
svinastofna orðin þveröfug vió hlutföllin i falli villisvína, þannig aó
framparturinn, ódýrasti hlutinn, er nú aöeins um 30% af fallinu og dýrari
hlutinn, afturparturinn, 70%.
Á árunum 1911-1912 vógu svinahausar i Danmörku aó meóaltali um 5,0 kg,
en eftir 1960 var þyngd hausanna komin niöur i 3,75 kg. Segja má aó þyngd
svinahausa hinna ýmsu svínastofna gefi visbenaingu um hvernig staóiö hefur
verió aó kynbótura á viókomandi stofnum. Þegar haft er í hugá, að íslensku
sláturgrísirnir eru allt aó þremur mánuöum eldri en danskir sláturgrísir og
aö engar skipulegar kynbætur og skýrsluhald i svinarækt hafa veriö
framkvæmd hér á landi fram aö árinu 1980, er ekkert undarlegt aó þyngd
svinahausa hér á landi sé meiri en erlendis.
Spenar voru taldi á öllum skýrslufæróum grísum þegar þeir voru merktir
og vigtaöir þriggja vikna. 1 Noregi eru ekki skýrslufærðar gyltur, sem
hafa færri en 14 spena.
Af töflu nr. 14 sést aó kjötprósentan er hæst 1980, 75,5% og fer
lækkandi eins og viö var aö búast meö lækkandi aldri viö slátrun. Samkvæmt
niöurstööum frá norsku afkvæmarannsóknastöðvunum 1983 var kjötprósenta hjá
slaturgrisum af landkyninu aö meðaltali 71,4. í Noregi er aldur viö slátrun
á bilinu 170-180 dagar og fallþungi frá 60 til 72 kg.
Tafla nr. 15. Fjöldi grísa úr goti á Hamri
Skýrsla 1980
Skyrsla 1981
Skýrsla 19e2
Skýrsla 1933
Fjöldi
gota
Meðaltal
Fjöldi
gota
Fjöldi grísa £ goti i i 80 i i 11.21 i 169 i i 11.06 i i 216 i i 11.14 i i 203 11.22
Fjöldi^lifandi fæddra grísa í goti i i i 80 i i i 10.51 ! i i 169 i i i 9.98 i i i 216 i i i 10.19 i i i 203 10.49
Fjöldi^dauöfæddra i i i i i i i i i i i i 1.08 i i i 216 i i i 0.94 i i i 203 2^22—
Fjöldi grísa undir gyltu i i i i i i i i i i i i i i i 216 i i 9.43 i i 203
Þyngd grísa undir gyltu i i i i i i i i i i i i 216 i i 5.00 i i 203 4.99
Fjöldi^erísa í goti i i i i i i i i i i i i 9.17 i i i 203 9.30
Fjöldi^grísa úr goti til ^slátrunar i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i 216 i i i i 8.93 i i i i 203 8.95
Lengd neögöngutíma, dagar i i i i 51 i i i 116.4 i i i i 163 i i i L 115.8 i i i 1 216 i i i i 115.6 i i i 1 203 115.0
Fjöldi
gota
Meöaltal
Fjöldi
gota
1980 voru grísir vigtaðir og taldir blautir.
Af töflu nr. 15 sést eftirfarandi:
A) Fjöldi grísa í goti er hin sami áriö 1980 og árió 1983. Tiltölulega
auðvelt heföi verið aó auka fjölda grísa i goti allverulega, en komið hefur
í ljós að hagkvæmasti fjöldi grisa i goti er 12-14 grísir. Skýringin á
þessu er sú, að lifsþróttur grisa úr stórum gotum er oftast mjög litill,
fyrst og fremst vegna þess hvaö fæðingarþungi þeirra er lágur. Á fyrstu
árum skýrsluhaldsins i svinabúinu á Hamri voru all margar gyltur, sem áttu
16-20 grisi i goti og taldar voru meóal þeirra bestu á búinu. Flest öllum
þessura gyltum var fljótlega slátraó, því samkvæmt niöurstööum
skýrsluhaldsins voru þetta meó allra lélegustu gyltunum á búinu, því aö