Dagblaðið Vísir - DV - 19.04.2016, Blaðsíða 23

Vikublað 19.–21. apríl 2016 Umræða 23
S
kattaskjól eru þau ríki köll­
uð sem gera litlar eða engar
kröfur um að eignarhald
fyrirtækja sé þekkt og inn­
heimta litla eða enga skatta
af fyrirtækjum. Með þessu skapa
skattaskjólin fyrirtækjum og fjárfest­
um aðstöðu til að komast hjá skatt­
lagningu. Skattheimta er forsenda
þess að stjórnvöld geti byggt upp
nauðsynlega innviði og veitt mikil­
væga þjónustu. Skattaskjólin veikja
því velferðarsamfélagið um leið
og þau auka á ójöfnuð þar sem
skattaundanskot leiða til þyngri
skatta á þá sem standa í skilum.
Umfangið gríðarlegt
Í bókinni The Hidden Wealth of
Nations eftir G. Zucman er fjallað um
eignir í skattaskjólum og þær metn­
ar á 7,6 þúsundir milljarða USD. Í
Mið­Austurlöndum
og Rússlandi er
ríflega helm­
ingur eigna
falinn í
skattaskjól­
um, í Evrópu
er hlutfall­
ið 10% en 4% í
Bandaríkjunum
og Asíu. Zucman áætl­
ar að 80% af eignum félaga í skatta­
skjólum séu ekki talin fram til skatts.
Skattaskjól eru víða
OECD telur upp 38 ríki sem upp­
fylla ekki lágmarkskröfur um upp­
lýsingaskipti. Á lista OECD má finna
Bresku Jómfrúaeyjarnar, Panama,
Möltu og Kýpur. Tvö síðasttöldu rík­
in eru aðilar að ESB en á listanum er
einnig Liechtenstein sem er aðili að
EES­svæðinu. En vandinn er víðar ef
marka má óháð samtök sem kalla sig
„Tax Justice Network“. Samtökin hafa
birt athyglisverðan lista yfir skatta­
skjól en þar tróna Sviss, Hong Kong
og Bandaríkin í efstu sætum. Luxem­
borg og Þýskaland eru einnig ofar­
lega á listanum en samkvæmt sam­
tökunum geta erlendir aðilar í vissum
tilvikum notið nafnleyndar eða mjög
lágra skatta í þessum ESB­ríkjum.
Hvað er til ráða?
Ísland er þátttakandi í átaki á veg­
um OECD sem meðal annars felst í
því að skiptast á gögnum um fyrir­
tæki og skattgreiðslur þeirra. Á næst­
unni mun Ísland staðfesta reglur
OECD sem skylda fjölþjóðleg fyrir­
tæki til að sundurliða ársreikninga
sína niður á einstök ríki. Með því að
upplýsa hvernig hagnaður mynd­
ast í hverju ríki fyrir sig verður erfitt
fyrir fjölþjóðleg fyrirtæki að flytja
hagnað sinn til skattaskjóla. Einnig
hafa verið innleiddar hér reglur
um milliverðlagningu sem draga úr
möguleikum fjölþjóðlegra fyrirtækja
til að færa hagnað milli dótturfélaga
sinna í ólíkum löndum.
Auk þess að taka þátt í alþjóð­
legri samvinnu gegn skattaskjólum
er mikilvægt
að kanna
hvaða laga­
breytingar
hér á landi
gætu mið­
að að sama
marki. Til
að kynna
sér það nán­
ar hefur Efna­
hags­ og viðskiptanefnd
Alþingis boðað til sín fulltrúa frá fjár­
mála­ og efnahagsráðuneyti, ríkis­
skattstjóra, skattrannsóknarstjóra,
Fjármálaeftirliti og Seðlabanka.
Ljóst er að það verður ekki einfalt
að ná til þeirra sem vilja leyna eign­
um sínum. Þótt sett yrði bann við því
að íslenskir aðilar ættu félög í skatta­
skjólum, væri mögulegt að komast
hjá banninu með því að setja upp
erlent skúffufélag utan skattaskjóla.
Erlenda félagið gæti þá stofnað félag
í skattaskjóli og haft milligöngu um
viðskipti við það.
Það yrði til bóta ef upplýst væri
hverjir séu raunverulegir eigend­
ur að ráðandi eignarhlutum í
íslenskum félögum. Slík upplýs­
ingaskylda er í ýmsum löndum.
Raunverulegur eigandi er sá einstak­
lingur sem nýtur ávinnings af hluta­
fjáreigninni þótt það kunni að vera
í gegnum skúffufélag. Hugsanlega
mætti setja hliðstæða kröfu um
raunverulega eigendur annarra fjár­
málagerninga svo sem innstæðna
og skuldabréfa. Einnig hefur verið
nefndur sá möguleiki að leggja skatt
á greiðslur íslenskra félaga til félaga
í skattaskjólum en fleiri leiðir koma
til greina og verða skoðaðar nánar
á næstunni. Í ljósi umfangs vand­
ans hér á landi er afar mikilvægt að
Ísland verði í fremstu röð í hinni al­
þjóðlegu baráttu gegn starfsemi
skattaskjóla. n
Lokum á skattaskjólin
Kjallari
Frosti Sigurjónsson
þingmaður Framsóknarflokksins
Myndin Kuldakast Það var vetrarlegt um að litast víðs vegar um landið, sérílagi eftir hríðarbyl sem gekk yfir norðanvert landið á sunnudag. Næstu dagar gætu orðið í kaldara lagi, samkvæmt veðurspám. mynd SigtryggUr ari
HÖFÐABAKKA 3 / 110 REYKJAVÍK / SÍMI 587 2222 / litlagardbudin.is / Við erum á Facebook
Ræktaðu
þitt eigið