Dagblaðið Vísir - DV - 05.01.2018, Blaðsíða 54

54 Helgarblað 5. janúar 2018
Menning „Ef að kona getur stýrt tvö hundruð tonna álveri þá getur kona leikstýrt bíómynd- Yrsa Sigurðardóttir rithöfundur ræddi um bága stöðu kvenna í listheiminum í viðtali á Sprengisandi á Bylgjunni á nýársdag.
A
llt sem þú sérð í myndun­
um er á einhvern hátt hluti
af mínu lífi – þetta er minn
kúltúr. Ég hef aðeins öðru­
vísi aðgengi inn í þennan heim
en flestir aðrir, og þar af leiðandi
finnst mér það vera mín ábyrgð
sem ljósmyndari að skrásetja
þessa hluti,“ segir ljósmyndarinn
Þórsteinn Sigurðsson, sem einnig
kallar sig Xdeathrow.
Í heimildaljósmyndum hans
fáum við ómetanlega innsýn í
ýmsa falda afkima íslensks sam­
félags sem annars rata sjaldan í
sviðsljósið. Í myndunum fangar
Þórsteinn frelsið og kraftinn,
stjórnleysið og fegurðina utan al­
faraleiðar, hvort sem það er hjá
hangsandi, tískumeðvituðum
unglingahópum, vegglistamönn­
um sem skreyta borgina í skjóli
nætur, heimilislausum óreglu­
mönnum, djömmurum og dópist­
um á ósamþykktum tattústofum, í
földum og ólöglegum vopnabúr­
um, eða líkhúsum.
Þórsteinn er einn allra efni­
legasti og sérstakasti ljósmyndari
landsins um þessar mundir. Eftir
að hafa vakið athygli fyrir undir­
heimamyndir sínar á Instagram
hefur hann smám saman ver­
ið að færa út kvíarnar, haldið vel
sótta einkasýningu, stýrt tónlistar­
myndbandi auk þess sem við­
fangsefnin verða stöðugt fjöl­
breyttari.
Við höfum mælt okkur mót í
húsnæði Ljósmyndaskóla Reykja­
víkur þar sem hann stundar nám.
Hann hellir upp á kaffi og rað­
ar fjölbreyttum ljósmyndum frá
undanförnum árum á lang­
borðið í kaffistofunni. Hann er
með góðleg augu og vinalegt
fas í nokkurri andstöðu við
útlitið, krúnurakaður með
húðflúr sem læðast niður
fyrir ermarnar og upp um
hálsmálið: górilluhaus tattú­
veraður á hálsinn og á fingrun­
um er mottó ritað í bleki til dag­
legrar upprifjunar, einn stafur
á hverjum fingri: HARD
WORK.
Við erfiða reynslu opnast nýjar dyr
Þórsteinn er fæddur árið 1988,
alinn upp í Grafarvogi og síðar
Hlíðunum. Hann var félagslyndur
og ör, ef ekki ofvirkur, að eigin
sögn, fann sig ekki í skólakerfinu
og fékk mesta útrás fyrir viðbótar­
orkuna í fótbolta frekar en listum –
þótt hann hafi haft mikinn áhuga
á tónlist og setið löngum stund­
um og horft á tónleikaupptökur á
VHS­spólum.
Ljósmyndaáhuginn kviknaði
ekki fyrr en hann flosnaði upp
úr námi í menntaskóla. „Á þeim
tíma fannst mér þetta vera það
hræðilegasta sem gat hafa komið
fyrir mig, en það hefur alltaf ver­
ið þannig í mínu lífi að þegar ég
geng í gegnum erfiða reynslu þá
opnast nýjar dyr – og það var það
sem gerðist. Þegar eitthvað slæmt
kemur fyrir vex yfirleitt eitthvað
fallegt upp úr því.“
Eftir að hafa sagt skilið við
skólakerfið fékk hann vinnu í ljós­
myndavöruverslun Hans Ped­
ersen og þá fór áhuginn á ljós­
myndun að kvikna fyrir alvöru.
Hann byrjaði að mynda nærum­
hverfi sitt, en í kringum hann var
hópur skapandi einstaklinga sem
sameinuðust í þeim lífsstíl og
listformi sem
tengist veggja­
list, graffití­
gengið
CMF.
„Ég
var alls
ekki nógu
sleip­
ur með
pennann
eða sprey­
brúsann –
var lélegastur
í „crewinu“ að
graffa og dauð­
skamm­
aðist mín. Það var hins vegar
enginn með myndavél eða að
taka því eitthvað alvarlega, svo
ég fann mig á bak við myndavél­
ina. Ég náði ekki bara að „dokú­
mentera“ verkin heldur líka kúlt­
úrinn í þessum hóp og allt sem var
að gerast bak við tjöldin – lífsstíl­
inn hjá íslenskum unglingum sem
stunda það að mála á veggi. Þetta
er mjög dularfullur lífsstíll og kúl.
Þegar ég byrjaði að mynda fannst
mér ég loksins vera orðinn hluti af
þessu og það fylgdi því mikill kraft­
ur fyrir mig,“ segir Þórsteinn.
„Í fyrsta skipti fannst mér ég
hafa raunverulegan tilgang. Ég gaf
algjöran skít í þessa hefðbundnu
stefnu – læra í nokkur ár, taka stúd­
entspróf og fara beint í háskóla – og
gaf skít í það að vinna hefðbundna
vinnu. Ég vildi vera algjörlega frjáls
frá þessu mainstream lífi. Auðvitað
var það að mörgu leyti óskynsam­
legt, en þetta var eitthvað gut­feel­
ing. Ég fann á mér að ég gæti tekið
þetta lengra – þetta væri ekki bara
ég að vera unglingur, þetta hefði
einhverja þýðingu, bæði fyrir mig
og jafnvel aðra.“
Við rennum yfir nokkrar
svarthvítar myndir teknar af
gröffurum og graffitíverkum. Við
sjáum aftan á svartklæddan ung­
ling tagga á vegg, hvítur vöru­
flutningabíll er útspreyjaður: „Ég
er með svolítið „fetish“ fyrir því að
mynda svona eyðileggingu.“
Alltaf með myndavélina á sér
Tæplega tvítugur var Þórsteinn
beðinn um að halda sína fyrstu
einkasýningu í myndlistargalleríi
í bænum. Hann segir að það hafi
verið staðfesting á því að það sem
hann væri að gera hefði eitthvert
„Þegar eitthvað
slæmt kemur
fyrir vex yfirleitt eitthvað
fallegt upp úr því.
Kristján Guðjónsson
kristjan@dv.is
… um líf ljósmyndarans
„Það er erfitt að vera ungur sam-
tímaljósmyndari á Íslandi. Það finnst
mörgum það sem maður gerir vera
flott og „læka“ á Instagram, en það eru
fáir sem kaupa myndir. Ég verð alltaf
að sinna öðrum verkefnum til hliðar til
að fjármagna verkefnin mín. Íslendingar
hafa ekki jafn mikinn áhuga á sam-
tímaljósmyndum og þeir hafa á mynd-
list. Við snobbum svolítið fyrir þessu, ef
þú ert myndlistarmaður með kameru ert
þú velkominn inn á söfn eða gallerí með
myndirnar þínar en ef þú ert ljósmyndari er
ekki pláss fyrir þig. Ég hef heyrt fólk tala um
að þetta sé að breytast, ég persónulega finn
ekki fyrir því, en ég vona að það sé rétt því það
er mikið af frábærum ungum ljósmyndurum
sem eiga skilið að fá tækifæri.“
… um hinn fulkomna ramma
„Eftir að ég byrjaði að vinna í seríum frekar
en einstökum myndum, þá fór ég að hugsa
allt öðruvísi um ljósmyndun. Þetta snýst
ekki bara um einn frábæran ramma, heldur
um að margar ljósmyndir vinni vel saman
og skapi einhvern söguþráð. Maður þarf að
hugsa hvernig maður raðar þeim saman,
hvenær maður kynnir einhverja persónu til
sögunnar og svo framvegis. Ljósmyndun
snýst ekki bara um að taka flotta mynd.
Það geta allir gert það, en það krefst
mikillar vinnu og þjálfunar að geta sett upp
myndefni í bók eða á sýningu.“
Hirðljósmyndari undirheimanna
Heimildaljósmyndarinn Þórsteinn Sigurðsson skrásetur lífið í myrkari hornum Reykjavíkur
Lífið í gámum Að undanförnu
hefur Þórsteinn fylgt eftir
tveimur mönnum sem hafast við
í gámabyggð fyrir heimilislausa
úti á Granda. Mynd XdeAthrow
Þórsteinn
Sigurðsson