Dagblaðið Vísir - DV - 09.02.2018, Blaðsíða 19

9. febrúar 2018 fréttir 19
talaði ágætt íslenskt mál. Í öðru
lagi var hann mjög handlaginn
maður. Það lék allt í höndunum
á honum ef hann vildi.“
Séra Hreinn segir að venja sé
að merkja öll leiði og ekki megi
fara í manngreinarálit með slíkt.
Hann kveðst muna að um tilf­
inningamál hafi verið að ræða
þegar Steingrímur var jarðaður
og að ekki hafi allir verið sátt­
ir við að fá hann sem nágranna
fallinna ættingja. „Það kem­
ur alltaf upp, hver vill vera við
hliðina á viðkomandi. Þetta nær
nú allt yfir gröf og dauða. Svo
er það hitt, menn eru kannski
smeykir við að gröfinni verði
sýnd vanvirðing.“
Þegar andinn er farinn, skipt-
ir þá máli hvar maður liggur?
„Þetta er, eins og margt annað,
smekksatriði. Sumir velja sér
grafar stæði og vilja jafnvel hafa
gott útsýni yfir fjörðinn sinn.“
Hreinn rifjar upp að brota­
menn fyrri alda voru jarðað­
ir utan garðs. Steinunn Sveins­
dóttir sem dæmd var fyrir
morð árið 1805, var dysjuð á
Skólavörðuholtinu og þóttist fólk
oft sjá hana ganga um bæinn eft­
ir andlát hennar. Hún hafi ekki
hætt flakki sínu fyrr en hún fékk
að hvíla í vígðri mold í Hólavalla­
kirkjugarði.
„Mannvirðingastiginn virðist
ná út yfir gröf og dauða. Menn eru
hégómlegir með það allt saman,“
segir Hreinn. „Ekki veit ég hvað
menn gera þegar Karl nokkur
Vignir Þorsteinsson gefur upp
öndina.“
Munt þú jarða hann?
„Það veit nú enginn hver ann­
an grefur eins og sagt er.“
Kirkjugarðarnir höfnuðu
því að færa Steingrím
Samkvæmt heimildum DV hvarf
krossinn af leiði Steingríms fljót­
lega eftir að hann var jarðaður og
var settur nýr kross í staðinn. Plat­
an með nafni Steingríms var síð­
ar tekin af hinum nýja krossi og
er gröfin því ómerkt sem stendur.
Engu að síður vilja sumir ættingj­
ar þeirra sem hvíla í nágrenni við
Steingrím að hann verði fluttur
og hafa leitað til forsvarsmanna
kirkjugarðanna með beiðni um
slíkt.
„Þetta voru þreifingar, fólk
innan fjölskyldunnar hafði verið
að ræða málin og varpaði fram
spurningu hvort hægt væri að
flytja Steingrím. Slíku hef ég ekki
lent í áður,“ segir Þórsteinn, for­
stjóri KGRP. „Það olli óánægju
að látnir ættingjar hvíldu þarna
við hliðina á honum og spurt var
hvort það væri mögulegt að flytja
hann til. Því var hafnað.“
Þórsteinn tekur fyrir að
nokkur starfsmanna hans hafi
breytt minningarmerkinu eða
fjarlægt það en segir að dæmi séu
um að grafir séu ómerktar.
„Það er allir gangur á þessu.
Sumir eiga fáa aðstandend­
ur þegar þeir falla frá. Það getur
stafað af aðgerðarleysi aðstand­
enda eða þeir sjá ekki ástæðu til
að merkja krossinn.“
Hefur það gerst áður á þinni
vakt að fólk hafi viljað láta grafa
upp lík og fá það fært til?
„Ekki vegna þess að viðkom­
andi hafi þá verið ógeðfelld
persóna,“ segir Þórsteinn og bæt­
ir við: „Það er oft verið að færa til
lík. Það eru ákvæði í lögum sem
þarf að uppfylla og þá er hægt að
færa til lík á milli garða, jafnvel
landshluta.“
Fyrir slíku geta verið ýmsar
ástæður. Sem dæmi þegar fólk
flytur og vill hafa hinn látna með
sér til að annast um og sinna
gröfinni.
„Önnur ástæða getur verið sú
að það sé allt í einu komin þörf
til að sameina einstaklinga sem
hafa verið í Reykjavík og Akureyri
svo dæmi sé tekið. Þá er viðkom­
andi fluttur í bæinn eða öfugt,“
segir Þórsteinn.
Í slíkum tilfellum er kistan
grafin upp með leyfi ráðuneytis
og biskups. Jarðvistarleifar eru
þá fluttar á þann stað sem sam­
þykktar hafa verið af hálfu kirkju­
garðsins. Um nokkur tilvik á ári
er að ræða.
„Það getur verið snúið að færa
til gamlar kistur,“ segir Þórsteinn.
„Oft eru þá líkamsleifar settar í
nýjar kistur eða byggt utan um
þær gömlu.“
Aðspurður hvort fólk þurfi að
hafa áhyggjur af því að afkom­
endur taki líkamsleifar á flakk á
milli landshluta segir Þórsteinn:
„Ef það liggur fyrir skrifleg beiðni
getur enginn ættingi neytt þig til
Akur eyrar eða á Suðurnes eftir
dauða þinn.“
Hvílir ekki í friði
Einn heimildarmanna DV segir
að fólkið sem átti leiðið við
hliðina á Steingrími hafi verið
mjög ósátt og setti DV sig í sam­
band við nokkra ættingja þeirra
sem eiga svefnstað í námunda
við hann. Tveir könnuðust við að
hafa haft samband við Þórstein
og kannað eða óskað eftir að lík
Steingríms yrði fjarlægt. Margir
gerðu þó ekki athugasemdir við
legstað Steingríms og sætta sig
við að honum verði ekki breytt.
„Við vildum láta grafa hann
upp og færa hann. Það var ekki
hægt að verða við því. Við ótt­
uðumst að fólk myndi draga
þá ályktun að hann væri í fjöl­
skyldunni og væri þá að skemma
leiði í kring vegna fortíðar hans,“
segir ættingi manns sem hvílir í
garðinum í samtali við DV. „Það
voru nokkrir ósáttir þegar kross
með nafni hans var settur þarna
niður. Ég myndi vilja að hann
yrði færður ef kostur væri á því
en ég hef náð að sætta mig við
þetta að mestu.“ n
Taka með sér
lakkrísrör og kók
Útfararstjórinn
Rúnar Geir­
mundsson hefur
rekið útfararþjón­
ustu í um 28 ár.
Að mörgu er að
huga þegar kemur
að jarðarförum.
Rúnar tjáði sig
við Pressuna um
hluti sem fólk vill
oft hafa með sér
í kistuna. Þar eru
bréf algengust,
fjölskyldumyndir
og teikningar
eftir börn eða
barnabörn. Þá
vilja sumir hinna
eldri taka með
sér tóbaksklút eða neftóbaksdós.
Reykingamenn taka með sér síga­
rettupakka.
Rúnar sagði einnig að það kæmi
fyrir að fólk hefði beðið um að fá
að taka með sér litla kók í gleri og
lakkrísrör.
Hundurinn
grafinn með
eigand-
anum
Furðulegustu
hlutir sem
Rúnar hefur verið
beðinn um að
setja ofan í kistu
með hinum látna
er hundur. Og
hefur slíkt komið
fyrir?
„Hundar hafa
fengið að fara með
ef það hefur verið
búið að brenna
þá. Stundum
hafa verið
spekúlasjónir með að svæfa hundana
svo þeir geti farið með. En mér vitandi
hafa hinir sem eftir lifa ekki haft brjóst
í sér til þess að svæfa dýrið.“
Það sem er
bannað að grafa
Ýmsir hlutir mega ekki fara með ofan
í líkkistur. Reglurnar eru einfaldlega
þær að ekki má grafa neitt sem jörðin
nær ekki að vinna á. Þá má ekki setja
hluti sem menga eða gætu mögulega
sprungið. Því eru gaskútar og kveikjar­
ar á þeim lista.
Blása með
vindinum út í
loftið
Það hefur færst í aukana að fólk láti
brenna sig. Aðspurður hvað Rúnar
ætlar að láta gera við sínar líkams­
leifar þegar hans jarðvist líkur svarar
hann:
„Ég er búinn að ákveða að láta
brenna mig. Sennilega verður öskunni
dreift upp á jökli eða úti á sjó. Það
væri glettni að sökkva mér í sjó en ég
reyndi að fara á sjóinn en ég var alltaf
sjóveikur. Ætli það kæmi ekki vel á
vondan. Það væri góð tilhugsun að
vera dreift upp á jökli og fá að blása
með vindinum eitthvert út í loftið.“
n Hvílir ekki í friði n Flutningsbeiðni hafnað n Liggur í ómerktri gröf í Gufunesi
Hver var
Steingrímur
njálSSon?
Úr umfjöllun DV 2013:
Steingrímur Njálsson, er einn
þekktasti barnaníðingur landsins.
Brotaferill hans nær aftur til ársins
1960. Hann hefur hlotið fjölda dóma
fyrir níðingsverk sín gagnvart börnum
auk annarra brota. Mál Steingríms
komu fyrst inn á borð lögreglunnar
árið 1963 þegar hann var 21 árs en þá
var hann dæmdur til refsingar fyrir
kynferðislega misnotkun á tveimur
ellefu ára piltum. Árið 1977 var hann
aftur kærður og þá fyrir að brjóta gegn
níu ára dreng. Ári síðar réðst hann
á tólf ára pilt og fyrir þessi tvö brot
hlaut hann tveggja ára fangelsisdóm.
Árið 1985 lokkaði hann blaðburðar­
dreng inn í íbúð sína, hélt honum þar í
nokkurn tíma og kom fram vilja sínum
við hann. Árið 1998 var Steingrímur
svo dæmdur í níu mánaða fangelsi
fyrir brot gegn þremur ungum piltum
og að því loknu skyldi hann vistaður
á „viðeigandi hæli“ í 15 mánuði. Það
hæli var þó ekki til og er ekki enn.
Steingrímur fékk því ekki viðeigandi
vistun og braut af sér aftur.
Rúnar Geirmundsson Útfararstjóri til
margra ára.