Dagblaðið Vísir - DV - 09.02.2018, Blaðsíða 55

9. febrúar 2018 55
„Get ekki huGsað mér að vera svona
Gaur sem hanGir í pólitík af Gömlum vana“
fyrstu tónleika í Lækjartungli árið
1988. Þessi sérstaka óperuskotna og
ofurdramatíska þungarokksveit er
ávöxtur þeirra listbræðra, Sigurjóns
Kjartanssonar og Óttars, en Óttarr
er með þá kenningu að margir af
þeirra kynslóð hafi verið undir
gríðarlegum áhrifum frá Rokki í
Reykjavík. Myndin, og ekki síst
tónlistin, varð gríðarlega vinsæl á
sínum tíma enda tilbreytingin sem
fylgdi pönkinu og nýbylgjunni eins
og ferskur andvari í einsleitt samfé-
lagið. Hann segir að þessi kreatíva
sprengja hafi örvað ungmenni af
hans kynslóð til að vera skapandi
og búa til tónlist, þrátt fyrir að
sköpunargleðin hafi á vissan hátt
náð hátindi með Rokki í Reykjavík.
„Sem krakki var ég alltaf að
stússast eitthvað í tónlist. Spilaði
á evfóníum með lúðrasveit og var
eflaust hálfundarlegur. Ári á undan
í skóla, dvergvaxinn og þrammandi
um með risastóra túbu í lúðrasveit.
Svo þegar maður komst á unglings-
árin þá var þetta eðlilega ekki nógu
töff svo ég lagði blásturshljóðfær-
inu, keypti leðurjakka og fór að
hljómsveitast. Við Björn Blöndal
og Örn Arnarsson vorum miklir
músíkbræður í Flensborg en svo
tók bröltið á sig alvörubrag þegar
við kynntumst hópi af rugludöll-
um úr Kópavoginum. Þeim fylgdi
þessi furðulegi maður, Sigurjón
Kjartans son, sem þá var nýfluttur
frá Ísafirði. Hann var náttúrulega
mjög skrítinn; með svakalega stór-
an hárlokk sem hékk fram á ennið
og skögultennur sem hann barðist
fyrir því að halda upprunalegum
því hann ætlaði að gerast hryllings-
myndaleikari,“ segir Óttarr glúrinn.
Álversmenguðu djöflarnir og söguleg
frumraun HAM með Sálinni hans
Jóns míns
Hann segir að með Sigurjóni hafi
tónlistarbrölt þeirra félaganna fyrst
orðið boðlegt þótt planið hafi alltaf
verið að gera bíómyndir, enda
báðir af VHS-kynslóðinni.
„Við horfðum báðir á b-myndir
út í eitt og því lá beinast við að
fyrsta samvinnuverkefni okkar yrði
kvikmynd í fullri lengd. Við byrjuð-
um að skrifa handritið að meistara-
verkinu Álversmenguðu djöflarnir
sem fékk strax þýðinguna „The
contaminated devils of aluminum,“
og réðumst í að mynda,“ rifjar
hann upp.
Sagan, sem var mjög undarleg,
fjallaði um brjálaða sígauna sem áttu
heima í bílakirkjugarði við álverið
í Straumsvík. Í þessu meistaraverki
kom Jón Gnarr til sögunnar í auka-
hlutverki furðulegs Englendings
sem ráfaði óvart inn á svæði hinna
álversmenguðu djöfla en Jóni kynnt-
ust þeir í gegnum Hafnfirðinga sem
höfðu verið í heimavist á Núpi og
komu til baka með sögur af þessum
skrítna rauðhærða strák.
„Við Sigurjón komumst
þónokkuð fljótt að því að það var
hægara sagt en gert að taka upp
mynd í fullri lengd á 8 millimetra
filmu og því drifum við bara í að
semja tónlistina. Um leið rann það
upp fyrir okkur að það væri mikið
auðveldara að vera í hljómsveit en
standa í þessu kvikmyndabrölti og
þannig fór HAM bara sjálfkrafa í
gang,“ útskýrir Óttarr um leið og
hann fær sér sopa af espresso kaffi
úr fallegum rósarbolla sem hann
fékk að gjöf frá systur sinni Huldu.
Óttarr segir að með Sigurjóni
hafi tónlistarbröltið tekið á sig
alvöru mynd og því ekki eftir
neinu að bíða. Næsta skref skyldi
vera að sigra heiminn.
„Sigurjón er náttúrulega bara
einhvers konar séní og með hans
liðsauka vildum við gera meiri
alvöru úr þessu enda mjög inn-
blásnir af Einari Erni sem átti þau
fleygu orð í Rokki í Reykjavík að
málið væri ekki hvað maður gæti
heldur hvað maður gerði. Okkur
var eiginlega sama hvað það var,
við vildum bara gera eitthvað.“
Þann 10. mars árið 1988 hélt
HAM sína fyrstu tónleika á
Lækjartungli þar sem sveitin hitaði
upp fyrir Bleiku Bastana.
„Þetta sama kvöld hélt reynd-
ar önnur hljómsveit sína fyrstu
tónleika í kjallara hússins, en það
var Sálin hans Jóns míns,“ segir
Óttarr og dregur annað augað í
pung. „Svona leynast nú þræðirnir
í íslensku tónlistarlífi.“
Langar að vera með puttana úti
um allt
„Strax um páskana tókum við upp
smáskífuna Hold sem kom út um
sumarið og um haustið vorum við
búnir að væla okkur inn á að fá
að hita upp fyrir Sykurmolana á
tónleikaferðalagi um Þýskaland.
Okkur fannst þetta alls ekkert of
hratt enda strax byrjaðir að taka
upp næstu plötu. Okkur lá mikið
á enda alltaf að bíða eftir ein-
hverju kjarnorkustríði og enginn
tími í hangs. Sú pæling að fara að
eyða einhverjum árum í að klára
nám áður en maður færi að gera
eitthvað af viti var gersamlega
óhugsandi, – og ég er eiginlega
ennþá þar … er enn ekki búinn
að ákveða hvaða fag mig langar
að læra í háskóla þótt ég velti því
stundum fyrir mér. Mér finnst líka
eitthvað skrítið að velja bara eitt
fag til að einbeita mér að það sem
eftir er ævinnar. Mann langar ein-
hvern veginn að vera með puttana
úti um allt.“
Skuldar átta einingar í Flensborg
Þótt þú viljir vera með puttana úti
um allt varstu lengi mjög reglu-
samur í vinnu. Stóðst vaktina í
bókabúð Máls og menningar árum
saman?
„Já, ég skulda enn átta einingar í
Flensborg af því að ég hætti í skóla
og fór að vinna sem afgreiðslu-
maður hjá Almenna bókafélaginu.
Ég sá auglýsingu í Mogganum, hr-
ingdi og blaðraði mig í starfið sem
ég held að hafi tekist af því ég var
tvítyngdur. Þetta er reyndar eina
atvinnuviðtalið sem ég hef farið í á
ævinni,“ segir Óttarr sem starfaði
í bókabransanum frá því hann var
nítján ára eða frá árinu 1987 til
ársins 2010, eða í rúmlega tuttugu
ár. Lengst sem innkaupastjóri í
erlendu bókadeildinni hjá Máli og
menningu við Laugaveg.
„Á árabilinu 1990 til 2000 var
mikið fjör í bókabransanum, lífleg
útgáfa og alls konar skemmti-
leg tilraunastarfsemi. Verslunin
stækkaði og varð fljótlega að líflegu
menningarsetri. Maður hitti alla
sem voru menningarlega þenkj-
andi í þessari borg og alltaf var nóg
að gerast. Næstu tíu ár á eftir, eða
frá aldamótum til 2010 breyttist
stemningin hins vegar og ég var
þarna á tíu kennitölum án þess að
færast úr stað. Maður var ýmist
seldur, yfirtekinn eða færður en
samt alltaf á sama stað,“ rifjar hann
upp.
Reiknuðu ekki með að vera allt í
einu kosin
Eftir hið margfræga hrun breyttist
margt í lífi Óttars sem annarra
Íslendinga. Hann upplifði, líkt og
fleiri, að það hefði verið ákveðið
ábyrgðarleysi að skipta sér ekki
meira af stjórnmálum. Við hefðum
á margan hátt látið okkur fljóta
sofandi að pólitískum feigðarósi
og að í hans eigin lífi væri einnig
kominn tími á róttækar breytingar
enda búinn að vera í sama starfinu
í rúm tuttugu ár.
„Þegar ég uppgötvaði allt í einu
að ég vissi nákvæmlega hvernig
væri best að bregðast við þessari
rosalegu niðursveiflu sem fylgdi
hruninu, af því að ég var búinn
að gera það svo oft áður, fannst
mér kominn tími til að skipta um
starfsvettvang,“ útskýrir Óttarr en
það var einmitt á þessum kross-
götum sem rauðhærði strákurinn
frá Núpi pikkaði í hann og viðraði
hugmyndina um að stofna Besta
flokkinn.
Var þessi flokkur ekki aðallega
grínádeila á stjórnmálin eins og þau
höfðu verið fram að þessu? Eitthvert
djók?
„Kannski ekki alveg djók en
allavega gjörningur. Að einhverju
leyti var þetta satíra en undir niðri
lá mikil alvara og við vorum með
sterkar skoðanir þó fæst hefðum
við gert ráð fyrir því að vera allt
í einu kosin. Síðustu vikurn-
ar fyrir kosningarnar, þegar sá
raunveruleiki byrjaði að renna
upp fyrir okkur, þá lá auðvitað
beinast við að taka fulla ábyrgð á
þessum verkefnum sem okkur var
treyst fyrir,“ segir hann og bætir
við að stór þáttur í framboði Besta
flokksins, og síðan stefnu Bjartrar
framtíðar, hafi snúist um að alls
konar fólk ætti að hafa aðgengi
að stjórnmálum og samfélaginu
almennt. Að mönnun ráðherra-
og borgarstjórastóla hafi fram að
því verið mjög einsleit, áratugum
saman, og löngu kominn tími á
meiri fjölbreytileika. Með þessu
má segja að þarna hafi þau unnið
stóran sigur því á síðustu tíu árum
hefur umburðarlyndi landsmanna
fyrir því sem er öðruvísi, eða sker
sig úr, aukist mjög, og andstaða
við misrétti og ofbeldi fengið sífellt
hærri rödd: „Þetta var löngu tíma-
bært enda algjörlega nauðsynlegt
fyrir samfélagið.“
„Hann var náttúrulega mjög skrítinn;
með svakalega stóran hárlokk sem
hékk fram á ennið og skögultennur sem
hann barðist fyrir því að halda uppruna-
legum því hann ætlaði að gerast hryllings-
myndaleikari.
Myndir DV ehf / Sigtryggur Ari