Morgunblaðið - 05.10.2017, Side 53

53
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 5. OKTÓBER 2017
lenskar útgerðir voru með mjög
mikil umsvif í Barentshafi þegar
mest var og oft voru hundruð ís-
lenskra sjómanna að veiðum þar
samtímis,“ segir Arnór.
Fjölmiðlar fylgdust náið með at-
burðarásinni í Smugudeilunni og
þegar samningar voru í höfn rifjaði
Egill Ólafsson, blaðamaður, þessar
langvinnu og harðvítugu deilur upp
í grein í Morgunblaðinu 6. mars
1999. Átökin á miðunum, tilraunir
til lausnar deilunni og ábatann af
veiðunum.
Þar kemur fram að besta veiði-
árið hafi verið 1994, en þá fóru 63
skip til veiða í Smugunni og á Sval-
barðasvæðinu og var aflinn tæplega
37 þúsund tonn. Eftir miklu var að
slægjast og 1994 mátti rekja um
5,5% af útflutningstekjum Íslend-
inga til þessara veiða, segir í grein
Egils.
Alvarlegar tilraunir voru gerðar
til að leysa deilurnar áður en veiðin
í Smugunni hófst sumarið 1996. Á
fundi í júní slitnaði upp úr viðræð-
um þjóðanna, en þá höfðu Norð-
menn og Rússar boðið Íslendingum
að veiða 13.000 tonn í Barentshafi
gegn gagnkvæmum veiðiheimildum
í íslenskri lögsögu. Tillögurnar
gerðu ráð fyrir að Rússar fengju að
veiða loðnu við Ísland og Norðmenn
fengju að stunda rækju- og línuveið-
ar við Ísland auk rýmri heimilda til
loðnuveiða.
Eftir viðræðuslitin má segja að
samningaviðræðurnar hafi komist í
nokkra sjálfheldu. Til umræðu var
hér á landi að Ísland tæki einhliða
ákvörðun um kvóta í Smugunni.
Rætt um að vísa deilunni
til hafréttardómstólsins
Jafnframt var kannaður sá mögu-
leiki að vísa deilunni til hafréttar-
dómstólsins í Haag. Viðræður milli
stjórnvalda í löndunum héldu þó
áfram með hléum án þess að veru-
legur árangur næðist, segir í grein
Egils Ólafssonar í Morgunblaðinu.
Afli íslenskra skipa í Smugunni
minnkaði talsvert 1996 þrátt fyrir
að sóknin væri meiri en árið áður.
Aflinn hrundi 1997 og mikið tap
varð af veiðunum. Þetta breytti
nokkuð samningsstöðu Íslands. Þótt
Íslendingar hefðu sýnt fram á að
þeir gætu sótt nærri 40 þúsund
tonn á ári í Smuguna hafði reynslan
einnig leitt í ljós að veiðarnar voru
áhættusamar og þeim fylgdi um-
talsverður kostnaður.
Samkvæmt Smugusamningnum
fengu Íslendingar nú í ár rúmlega
átta þúsund tonna þorskkvóta í
Barentshafi hjá hvorri þjóð, en
heimildir hverju sinni taka mið af
heildarkvóta ársins á svæðinu.
Vegna þess að greiða þarf fyrir
hluta rússneska kvótans og ekki
náðust samningar um verð var sá
hluti lítið eða ekki nýttur í ár. Norð-
menn fá árlegan kvóta í loðnu,
löngu og keilu hér við land. Þannig
hafa Norðmenn veitt 30-35 þúsund
tonn af loðnu árlega, sama hvernig
loðnustofninum reiðir af.
Deilur Hágangur II kom talsvert við sögu í Smugudeilunni, en skipið fiskaði undir fána Belís, m.a. við Svalbarða.
Við eftirlit Stalbas var eitt af minni skipum norsku strandgæslunnar og var áður fiskiskip. Skipverjar skutu við-
vörunarskotum að íslenskum togurum á svæðinu við Svalbarða og skáru á togvíra. Hiti var í mönnum á miðunum.
Smuguveiðar
íslenskra skipa
1993 til 1998
FISKAFLI
í tonnum
FJÖLDI SKIPA
sem veiddi
’93 ’94 ’95 ’96 ’97 ’98 ’93 ’94 ’95 ’96 ’97 ’98
42
63
50
58
29
15
9.
4
26
36
.8
38
34
.2
21
23
.0
0
0
5.
89
1
1.
48
9
Ljósmynd/shipspotting/Bjarne Pettersen
Við berum út áskoranir með markpósti til þeirra sem eru til í nánast hvað sem er
16
-2
68
8
–
H
VÍ
TA
H
Ú
SI
Ð
/S
ÍA
VIÐ KOMUM ÞVÍ TIL SKILA