Morgunblaðið - Sunnudagur - 25.03.2018, Blaðsíða 2

Er ekki Matteusarpassían talin eitt
helsta stórvirki tónbókmenntanna?
Jú, og þess vegna þykir okkur það afar mikilvægur
viðburður þegar Sinfóníuhljómsveit Norður-
lands flytur verkið í fyrsta sinn á Akureyri í
samstarfi við heimsfræga erlenda söngvara í
bland við íslenskar stjörnur undir stjórn
Akureyringsins Harðar Áskelssonar. Bach
skrifaði mikið af trúarlegri tónlist en al-
mennt er talið að hann hafi náð hámarki í
listfengi sínu í Matteusarpassíunni.
Og flutningurinn stórmál?
Tónlistin er mjög krefjandi. Meira að segja
Bach sjálfur var í vafa þegar verkið var
frumflutt, hvort það væri í raun hægt, því
erfitt var að kalla saman nógu marga hæfa
söngvara og hljóðfæraleikara; það þarf að
vera toppmaður í hverri stöðu.
Þá er væntanlega valinn maður
í hverju rúmi hjá ykkur?
Fyrir einhverjum árum hefði það verið talið óðs
manns æði að ráðast í Matteusarpassíuna á Akur-
eyri. En standardinn á hljómsveitinni hefur aukist
jafnt og þétt síðasta áratuginn þannig að nú eru
verkefni hennar farin að laða að listamenn í hæsta
gæðaflokki, jafnvel utan úr heimi og okkur fannst
þetta því tímabært. Með okkur er einn af okkar ást-
sælustu og hæfustu söngvurum, Kristinn Sigmundsson,
og frá Skotlandi kemur Hannah Morrison, sem er ein-
faldlega ein sú mest metna í barokki í óperuheiminum.
Þið flytjið verkið líka í Hallgrímskirkju.
Hvernig kom það til?
Þegar ákveðið var að flytja Matteusarpassíuna fór
ekki á milli mála hver væri fyrsti kostur sem stjórn-
andi og það er stórkostlegt fyrir hljómsveitina og
kórana að fá Hörð til þess. Það var svo hans hug-
mynd að flytja verkið líka fyrir sunnan og hann
bauð okkur að halda tónleika í Hallgrímskirkju
sem við þáðum að sjálfsögðu. Hörður hefur unnið
um 30 ár í Hallgrímskirkju en lítið fyrir norðan.
Því má segja að hann sé að koma heim með alla
reynsluna – við erum bæði heppin og þakklát.
Er Bach í uppáhaldi hjá þér?
Já, hann er eitt af mínum átrúnaðargoðum.
Uppfinningar hans í hljómfræði og kontra-
punkti, hvernig hann náði að ferðast á milli
tóntegunda áreynslulaust, þessi mikla dýpt
og hve tónlistin er rytmískt og líðandi í
senn; allt þetta gerir það gaman fyrir
rokkara að fást við tónskáldið. Bach er
bestur; það er bara þannig.
M
or
gu
nb
la
ði
ð/
Sk
ap
ti
H
al
lg
rí
m
ss
on
ÞORVALDUR BJARNI ÞORVALDSSON
SITUR FYRIR SVÖRUM
Bach er
bestur
Í FÓKUS
2 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 25.3. 2018
Ritstjórn
Árni Matthíasson arnim@mbl.is Ásdís Ásgeirsdóttir asdis@mbl.is Einar Falur Ingólfsson efi@mbl.is Inga Rún Sigurðardóttir ingarun@mbl.is Júlía Margrét Alexandersdóttir julia@mbl.is Orri Páll Ormarsson
orri@mbl.is Sigurborg Selma Karlsdóttir sigurborg@mbl.is Silja Björk Huldudóttir silja@mbl.is Skapti Hallgrímsson skapti@mbl.is
Er það mikið ef yfirmaður á vinnustað er með tvöfalt kaup á við almenn-an starfsmann? En þrefalt? Fjórfalt? Hvað ef forstjórinn er með sext-ánföld meðallaun almenns starfsmanns í fyrirtækinu? En sextíuföld?
En þrjúhundruðföld, eins og algengt er í bandarískum og alþjóðlegum stór-
fyrirtækjum, er það í lagi? Er það nóg?
Stundum stend ég mig að því að lesa fréttir en skilja lítið. Bónusakerfi sem
gera lítið annað en að keyra upp laun stjórnenda og sum fyrirtæki mæra eru
til dæmis illskiljanleg. Hvers vegna þurfa sumir himinháan bónus fyrir að
klára verkefni sem þeim eru falin? Myndu þeir þá annars, ef enginn væri
bónusinn, sleppa því að vinna verk-
in? Fara bara heim í fýlu?
Í viðskiptafræðikúrsunum í há-
skólanum var þetta fyrirbæri út-
skýrt sem hvatakerfi. Það væri svo
gott fyrir fólk (samt aðallega hálaun-
aða forstjóra) að hafa hvata, það
væri svo svakalega hvetjandi.
Skiljanlegt kannski, en samt eitt-
hvað skrýtið. Flestir vinna vinnuna
sína og reyna að vanda sig. Í lok
mánaðar færðu svo laun, annaðhvort
eftir einhverjum fyrirfram
ákveðnum taxta eða samningi sem
fólk gerir sjálft við vinnuveitanda.
Svo á einhverjum tímapunkti hækka
þau, í takt við nýja samninga og
breyttar kröfur. Sumir eru auðvitað
í vinnu hjá sjálfum sér og geta þá
haft annan hátt á launagreiðslum.
En þegar fyrirtæki sem eru í eigu
lífeyrissjóða, sem aftur eru í eigu al-
mennings, ákveða að nú þurfi ald-
eilis að skrúfa upp laun stjórnenda
og veifa fyrir framan þá gulrót í formi peningagreiðslna sem hljóða upp á
upphæðir sem flestu launafólki (eigendum lífeyrissjóðanna) eru framandi –
þá er eitthvað að. Eða þá að ég bara skil svona lítið, það gæti líka verið.
Mér er til dæmis fyrirmunað að skilja hvers vegna ljósmæður fá nám sitt
ekki metið til launa. Hvernig getur það staðist að hvatinn til þess að læra til
ljósmóður sé enginn? Hjúkrunarfræðingar lækka í launum við það að bæta
við sig framhaldsmenntun í ljósmæðrafræðum. Eiga þá ljósmæður kannski
að leyna gráðunni sinni? Hvatakerfið þeirra virkar a.m.k. í þá átt að það
borgar sig að sleppa því að segja frá menntun sinni svo hún sé ekki metin nið-
ur á við til launalækkunar. Það væri gaman að heyra einhvern sérfræðing út-
skýra það öfugsnúna hvatakerfi. Í því tilviki er í það minnsta einfalt að svara
spurningunni um hve mikið er nóg: svarið er að ljósmæður fá ekki nóg.
Í tilviki forstjóranna er þessari spurningu einhvern veginn alltaf svarað
með einhverju flóknu svari sem segir ekkert. En svo er reyndar sagt að mað-
ur þurfi ekki að skilja alla hluti, kannski er betra að hætta að reyna að skilja.
Morgunblaðið/Eggert
Hve mikið er nóg?
Pistill
Eyrún
Magnúsdóttir
eyrun@mbl.is
’En þegar fyrirtæki semeru í eigu lífeyrissjóða,sem aftur eru í eigu al-mennings, ákveða að nú
þurfi aldeilis að skrúfa
upp laun stjórnenda og
veifa fyrir framan þá
gulrót í formi peninga-
greiðslna sem hljóða upp á
upphæðir sem flestu
launafólki (eigendum líf-
eyrissjóðanna) eru fram-
andi – þá er eitthvað að.
Hvernig virkar hvatakerfi ljós-
mæðra? Ættu þær kannski frekar
að fá bónus heldur en forstjórar?
Fanney Vilhjálmsdóttir
Jáhá. Alveg sama hvaða tegund,
bara að það sé úr súkkulaði. Kaupi
oftast það sem er ódýrast.
SPURNING
DAGSINS
Borðar þú
páskaegg?
Hilmar Guðmundsson
Já, bara það sem mamma kaupir.
Steinunn Jakobína
Guðmundsdóttir
Já. Bara venjulegt páskaegg.
Sigurður Natan Jóhannesson
Já. Ég borða allar tegundir, er alæta
á páskaegg.
Ritstjóri Davíð Oddsson
Ritstjóri og framkvæmdastjóri Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri Karl Blöndal
Umsjón
Eyrún Magnúsdóttir,
eyrun@mbl.is
Prentun
Landsprent ehf.
Hádegismóum 2,
110 Reykjavík.
Sími 5691100
Útgáfufélag
Árvakur hf.,
Reykjavík.
Forsíðumyndin er af
GettyImages/
iStockphoto
Þorvaldur Bjarni Þor-
valdsson er tónlistarstjóri
Menningarfélags Akur-
eyrar og framkvæmda-
stjóri Sinfóníuhljómsveit-
ar Norðurlands sem
stendur að flutningi
Matteusarpassíu Jóhanns
Sebastians Bachs, í Hofi á
Akureyri á skírdag og
Hallgrímskirkju föstudag-
inn langa, í samstarfi við
Listvinafélag kirkjunnar.