Morgunblaðið - Sunnudagur - 25.03.2018, Blaðsíða 14

Serían „Resiliant“ (Þrautseigja) fjallar um konur frá Hondúras sem flúið hafa til Bandaríkjanna
frá eymd og borgarastríðum. Mörgum hefur verið vísað aftur heim og til þess að lifa af hafa
konur þurft að ganga til liðs við gengi. Serían er tilnefnd til verðlauna í ár hjá Sony.
Juan er 21 árs og bjó hann á götunni með móður sinni þar til hún lést þegar hann var sex ára.
Hann var tekinn inn í Mara-gengið þar sem hann var gerður að njósnara. Hann tók eiturlyf
og stundaði sjálfsskaða en líkami hans er alsettur brunablettum eftir sígarettu.
sem vann lengi við tölvumyndvinnslu fyrir
sjónvarp og kvikmyndir.
„Eftir nokkur ár í því uppgötvaði ég að mig
langaði sjálfa að fara út að mynda. Ekki bara að
vinna að sköpunarverki annarra, heldur að
skapa sjálf. Ástæðan fyrir því að ég valdi heim-
ildaljósmyndun er sú að ég er ákaflega forvitin
manneskja. Mig langar að vita og skilja heim-
inn á dýpri hátt en hægt er í gegnum sjónvarp
eða veraldarvefinn. Mig langar að stíga inn í
heim annarra og skilja þeirra veröld betur. Mig
langar að upplifa það frá fyrsta hendi að fá svör
um menningu og hugarheim fólksins sem ég
mynda. Myndavélin er mitt vegabréf til þess að
komast inn í þessa heima og tæki til þess að
deila því sem ég lært. Það eru algjör forréttindi
að vinna við þetta og meiri lærdómur en sá sem
hægt er að sækja í skóla. Ég reyni því að miðla
því áfram með verkum mínum,“ segir hún.
Christina vinnur einnig að mannúðarmálum
og notar ljósmyndir sínar til þess að segja sög-
ur þeirra sem ekki geta það sjálf.
„Ég vil sýna þeirra byrðar, vonir og ótta. Ef
ég get notað myndavélina sem tæki til að láta
rödd þeirra heyrast er það mér ljúft og skylt.
Það að fá fyrir það verðlaun og viðurkenningar
á alþjóðavettvangi skiptir minna máli en sú
gleði sem það veitir mér að leyfa sögum þeirra
að heyrast.“
Að skapa vitund
Finnst þér mikilvægt að verk þín stuðli að
breytingum?
„Ég veit í raun ekki hvort það sem ég geri
stuðlar að breytingum. En ég vona að svo sé.
Ég vann að stóru ljósmyndaverki um barna-
þrælkun á Haiti. Það var sýnt á þremur sýn-
ingum í Ástralíu. Þegar sýningin opnaði í
Melbourne mættu yfir 300 manns og margir
komu að máli við mig og sögðu mér hvað verkin
hefðu mikil áhrif á sig. Þau sögðust fá illt í
hjartað að horfa á myndirnir og lesa sögur
þeirra og viljinn til að hjálpa var áberandi. Á
sýningunni gaf ég fólki möguleika til þess að
leggja eitthvað af mörkum, stórt eða smátt.
Annað hvort gat fólk látið fé af hendi rakna eða
jafnvel reynt að hafa áhrif á ákvarðanir stjórn-
valda. Ég held að við gleymum oft að þrátt fyrir
að við séum einstaklingar, þá getum við gert
svo margt í krafti fjöldans,“ segir Christina.
„Mitt hlutverk er að skapa vitund. Ég gat
aðeins vonað að þetta hefði hreyft við fólki. Ég
vonaði að þetta kæmi af stað einhvers konar
fiðrildaáhrifum en þarf að sætta mig við að vita
ekki hvaða áhrif verkin mín hafa. Hluti verk-
anna fóru til „Save the Children“ á Haiti en að
öðru leyti veit ég ekki hvort þau breyttu gangi
mála. Eina sem ég veit er að verkin höfðu
djúpstæð áhrif á marga og ég get aðeins vonað
að það skili einhverju.“
Gömul saga og ný
Christina hefur starfað með Læknum án
landamæra og öðrum hjálparsamtökum og
segist njóta þess til hins ýtrasta. „Sú vinna er
svo gefandi og ég get ekki lýst því hversu mik-
ill heiður og forréttindi það eru að vera hluti af
slíku starfi.“
Með Læknum án landamæra vann Christina
í Mið-Ameríku en fjöldi fólks hefur í raun verið
þar á flótta í tuttugu ár, á þeirri löngu og
hættulegu vegferð í gegnum Mið-Ameríku og
Mexíkó til fyrirheitna landsins, Bandaríkjanna.
„Þetta er orðin gömul saga en í ljósi núver-
andi stjórnmálaástands hefur ástandið versn-
að vegna fjöldabrottvísana frá Bandaríkj-
unum,“ segir Christina og segir að í löndum
Mið-Ameríku séu fá tækifæri til þess að afla
sér tekna.
„Á flóttanum lendir fólk í ýmsum aðstæðum;
ofþornun, menguðu vatni og matvælum, sól-
bruna og sjúkdómum. Svo ekki sé minnst á að
eiga á hættu að lenda í ofbeldi, nauðgun, þjófn-
uðum, mannráni eða hreinlega að verða myrt,“
segir Christina.
„Það hafði djúpstæð áhrif á mig að sjá
hundruð manna fara þarna í gegnum flótta-
mannamiðstöðvarnar. Þetta var fólk aðallega
frá Hondúras og El Salvador. Öll að reyna að
flýja ofbeldi og hrylling sem þau höfðu lifað við
í sínum heimalöndum. Ég velti fyrir mér
spurningunni hvers vegna þetta fólk tók þá
áhættu að fara yfir Mexíkó. Svarið er klárlega
að það var verr sett að sitja heima.“
Fólk deyr á flóttanum
Þá varð til ljósmyndaverkið „Running to now-
here“ sem þýða mætti „Flúið til einskis“.
Christina lagði alla sína krafta í verkefnið en
sú vegferð hófst árið 2015. Hún byrjaði á að
skoða nokkra staði á þeirri leið sem flóttamenn
fara á ferð sinni yfir Mexíkó. Hún heimsótti
einnig neyðarskýli þar sem flóttamenn hvíldu
sig frá líkamlegum og sálrænum áföllum eða
voru einfaldlega að bíða eftir vegabréfsárit-
unum.
„Ég ferðaðist með hópi flóttamanna á þeirra
vegferð. Ég dvaldi um tíma í Hondúras þar sem
ég hitti og talaði við meðlimi gengis, fyrrver-
andi meðlimi gengis sem voru í felum og fanga
sem biðu þess að losna út. Ég talaði líka við
marga sem vildu komast norður á bóginn eða
sem hafði verið vísað úr landi. Ég hitti meira að
segja „Coyotes“, fólk sem ferjar fólk ólöglega
yfir landamæri gegn gjaldi,“ segir Christina en
hún fékk styrk á síðasta ári sem gerði henni
kleift að verja tíma við vinnu sína á landamær-
unum á milli Mexíkó og Bandaríkjunum.
„Þarna sá ég og myndaði hvað gerist þegar
flóttamenn komast yfir landamærin og er síð-
an vísað úr landi aftur til Mexíkó. Í Bandaríkj-
unum deyr margt „nafnlaust“ fólk vegna hit-
ans, ofþornunar, drukknunar eða snákabits.
Ég heimsótti grafir þess og réttarlækninn
þarna og komst að því að níutíu flóttamenn
hefðu fundist látnir í Texas nálægt landamær-
unum, bara á árinu 2017. Þá vantar að telja þá
níu sem fundust látnir í húsbíl í San Antonio í
júlí 2017. Vegferð flóttamannanna frá Mið-
Ameríku tekur ekki enda þegar þeir komast
yfir landamærin. Það er lífshættulegt að reyna
að komast til Bandaríkjanna,“ segir hún.
Í Hondúras myndaði Christina
mæður í fangelsi sem áttu lítil
börn. Serían birtist í The Guardian.
Serían „Little Bullfighters“, fjallar um litla drengi í Mexíkóborg sem þjálfaðir eru til þess að verða
nautabanar. Þessi drengur er sex ára og æfir hann fjóra tíma í senn, bæði laugardag og sunnudag.
Hin eins árs gamla Rebecca er frá El Salvador en móðir hennar flúði með hana vegna ofbeldis í
heimalandinu. Þær búa nú í flóttamannabúðum og bíða eftir að komast yfir landamærin.
VIÐTAL
14 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 25.3. 2018