Morgunblaðið - 30.05.2018, Blaðsíða 19

19
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 30. MAÍ 2018
Elliðaárdalur Það getur verið snúið að mynda meirihluta að loknum bæjarstjórnarkosningum en snúningarnir vefjast ekki fyrir ungviðinu, þó kosningaréttur sé víðs fjarri.
Eggert
Í dag fer fram aðalfundur Frjálsa
lífeyrissjóðsins. Á fundinum verður
lögð fram tillaga mín um afnám
ákvæðis í samþykktum sjóðsins sem
felur Arion
banka alfarið
umsjón með
rekstri hans.
Þetta er úr-
elt og haml-
andi ákvæði
sem gengur
þvert á hags-
muni lífeyr-
issjóðsins og
bindur hend-
ur stjórnar
hans til
stefnumót-
andi ákvarð-
ana. Ég býð
mig fram til stjórnar sjóðsins með þrjú
meginstefnumál.
 Að sjóðurinn flytji úr Arion banka
og ráði sér eigin framkvæmdastjóra.
 Að rekstrarfyrirkomulag verði skoð-
að frá grunni.
 Að komið verði á fót rafrænum
kosningum til stjórnarkjörs. Þannig
verði atkvæðavægi 55 þúsund sjóð-
félaga virkjað með raunverulegum
hætti.
Frjálsi lífeyrissjóðurinn getur verið
flaggskip séreignarlífeyrissjóða sigli
hann undir eigin seglum. Aðalfund-
urinn, sem hefst kl. 17.15 í höf-
uðstöðvum Arion banka, er vettvangur
til að svo geti orðið.
Eftir Halldór Friðrik Þorsteinsson
Halldór Friðrik
Þorsteinsson
Höfundur er sjóðfélagi.
Aðalfundur
Frjálsa:
Sjálfráða sjóð-
ur með virk-
ara lýðræði
Sveitarstjórn-
arkosningarnar eru
að baki. Atkvæði hafa
verið talin og nið-
urstaðan liggur fyrir.
Engu að síður velta
fjölmiðlungar, álits-
gjafar og ekki síst
stjórnmálamennirnir
sjálfir, því fyrir sér
hvað úrslit kosning-
anna þýði. Hvaða
skilaboð voru kjósendur að gefa?
Hverjir eru sigurvegarar? Hverjir
töpuðu?
Svörin sem veitt eru virðast
fremur ráðast af hvaða sjónarhóli
horft er, fremur en af hörðum tölu-
legum staðreyndum. En ekki er
hægt að deila um allar staðreyndir
og túlka þær eftir hentugleika.
Staðreyndir úr Reykjavík:
 Vinstri meirihlutinn í Reykjavík
féll og missti 23,5%. Samfylk-
ingin, flokkur Dags B. Eggerts-
sonar borgarstjóra, missti 6% frá
2014.
 Sjálfstæðisflokkurinn er stærsti
flokkurinn í höfuðborginni í
fyrsta sinn frá kosningunum 2006
með 30,8% atkvæða. Flokkurinn
bætti við sig 5,1% frá síðustu
kosningum.
 Tveir flokkar sem buðu fram í
Reykjavík árið 2014, voru ekki á
kjörseðlinum að þessu sinni;
Björt framtíð og Dögun.
 Tíu ný framboð komu fram í höf-
uðborginni og samtals fengu þau
27,6% atkvæða. Miðflokkurinn,
Viðreisn, Sósíalistaflokkur Ís-
lands og Flokkur fólksins náðu
fulltrúum í borgarstjórn.
Frá vinstri til hægri
Þegar horft er á þessar stað-
reyndir er varla hægt að komast að
annarri niðurstöðu en að hægri-
 Stærsti flokkurinn í 23 sveit-
arfélögum.
 Með hreinan meirihluta í níu
sveitarfélögum.
 Í þremur sveitarfélögum eru
sjálfstæðismenn með yfir 60%
fylgi og í átta með yfir 51%.
 Í sjö sveitarfélögum er Sjálfstæð-
isflokkurinn með 40-50% fylgi.
 Fylgi flokksins í þessum 34 sveit-
arfélögum er í heild um 34,5%.
 Sjálfstæðisflokkurinn fékk
kjörna 118 fulltrúa í sveit-
arstjórnir.
Staða Sjálfstæðisflokksins er því
gríðarlega sterk. Á Snæfellsnesi var
niðurstaðan glæsileg sem og í
Rangárþingi ytra og eystra. Staðan
í Vestmannaeyjum, er þrátt fyrir
klofning, einnig mjög traust. Þannig
má lengri telja og benda t.d. á Akra-
nes og í Bolungarvík.
Á höfuðborgarsvæðinu er Sjálf-
stæðisflokkurinn ráðandi pólitískt
afl í öllum sveitarfélögunum. Í
Garðabæ jókst fylgið töluvert og er
nú 62%. Hreint ótrúlegur árangur
undir forystu Gunnars Einarssonar
bæjarstjóra.
Í heild jók Sjálfstæðisflokkurinn
töluvert við fylgi sitt í sveitarfélög-
um höfuðborgarsvæðisins, bæði frá
síðustu sveitarstjórnarkosningum
2014 og alþingiskosningum á síð-
asta ári. Alls studdu 35.460 kjós-
endur Sjálfstæðisflokkinn á
höfuðborgarsvæðinu eða rétt lið-
lega 35%. Í síðustu alþingiskosn-
ingum var fylgi flokksins um 26,3%.
Fylgið er því um 8,8% meira en á
síðasta ári.
En jafnvel þótt staða Sjálfstæðis-
flokksins sé góð og víða mjög sterk
standa flokksmenn frammi fyrir
áskorunum sem þeir verða að
mæta. Þá skiptir málflutningurinn
miklu en verkin á Alþingi og í sveit-
arstjórnum mestu.
Hinir þrír, Miðflokkur, Viðreisn og
Flokkur fólksins, hafa verið taldir
til mið- og hægriflokka. Hvernig
þeir ákveða að spila úr þeim spilum
sem þeir fengu síðasta laugardag
mun skera úr um hvort sú skilgrein-
ing er rétt eða ekki.
Sterk staða
Sjálfstæðisflokksins
Sjálfstæðisflokkurinn bauð fram í
34 sveitarfélögum. Auk þessara
sveitarfélaga stóðu sjálfstæðismenn
að framboði með öðrum í nokkrum
sveitarfélögum. Enginn annar
stjórnmálaflokkur hefur slíka stöðu
um allt land, í öllum fjórðungum. Í
23 sveitarfélögum er Sjálfstæð-
isflokkurinn með mest fylgi allra
flokka eða sameiginlegra framboða
annarra flokka.
Í tveimur sveitarfélögum varð
klofningur. Gott og öflugt sjálfstæð-
isfólk taldi sig neytt til að ganga
gegn gömlum samherjum í Vest-
mannaeyjum og á Seltjarnarnesi. Í
Eyjum varð klofningurinn dýr-
keyptur. Á næstu vikum og mán-
uðum er það verkefni kjörinna full-
trúa og annarra áhrifamanna í
Sjálfstæðisflokknum að jafna þann
ágreining sem upp hefur komið.
Eftir kosningarnar síðasta laug-
ardag liggja þessar staðreyndir fyr-
ir um Sjálfstæðisflokkinn á lands-
vísu:
 Bauð fram í 34 sveitarfélögum.
sveifla hafi verið í höf-
uðborginni. Mið- og
hægriflokkar – við
getum sagt borg-
aralegir flokkar –
fengu yfir 50% at-
kvæða sem er töluvert
meira en fyrir fjórum
árum þegar fylgið var
í heild aðeins liðlega
36%.
Vinstriflokkarnir
riðu ekki feitum hesti
og komu flestir blóð-
ugir frá kosning-
unum. Árangur Sósíalistaflokksins
er hins vegar athyglisverður en þar
hefur oddvitinn, Sanna Magdalena
Mörtudóttir, örugglega skipt
mestu. Glæsileg og viðfelldin ung
kona, jafnvel í huga þeirra sem alla
tíð hafa barist gegn hugmyndafræði
sósíalista.
Sú staðreynd að ný framboð hafi
fengið tæp 28% atkvæða í Reykja-
vík – sameinuð væru þau annar
stærsti flokkurinn – hlýtur að vera
umhugsunarefni fyrir þá flokka sem
fyrir voru. Framsóknarflokkurinn
missti fótanna í borginni og Vinstri
grænir eru í sárum, ekki aðeins í
Reykjavík heldur einnig í Kópavogi
og Hafnarfirði.
Úrslitin í Reykjavík eru augljóst
ákall á breytingar. Spurningin er sú
hvort þeir flokkar sem náðu kjöri í
borgarstjórn hafi heyrt ákallið og
bregðist við því. Eyþór Arnalds,
oddviti Sjálfstæðisflokksins, sagði í
viðtali við Ríkisútvarpið síðastliðinn
mánudag að staðan væri snúin „fyr-
ir marga sem voru með stórar yf-
irlýsingar en það sem við sjáum er
að fólk vildi breytingar, nýju flokk-
ana og okkur“. Þetta er örugglega
rétt mat hjá leiðtoga stærsta stjórn-
málaflokksins í borginni.
Nýju flokkarnir fjórir fengu sex
fulltrúa kjörna í borgarstjórn. Eng-
inn þarf að velkjast í vafa um hug-
myndafræði Sósíalistaflokksins.
Eftir Óla Björn
Kárason » Á höfuðborg-
arsvæðinu er
Sjálfstæðisflokkurinn
ráðandi pólitískt afl.
En flokksmenn
standa frammi fyrir
áskorunum sem þeir
verða að mæta.
Óli Björn Kárason
Höfundur er þingmaður
Sjálfstæðisflokksins.
Hvað þýða úrslit kosninganna?