Morgunblaðið - 18.08.2018, Page 12

12 DAGLEGT LÍF
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 18. ÁGÚST 2018
Sigurður Bogi Sævarsson
sbs@mbl.is
Hrunamannahreppur í upp-sveitum Árnessýslu ergósenland. Þetta er víð-feðm sveit sem liggur
milli Hvítár í vestri og Stóru-Laxár í
suðri og austri. Til norðurs eru landa-
mærin nærri Kerlingarfjöllum. Í
byggð og á lág-
lendi er sveitin vel
gróin; byggðin er
við hálend-
isbrúnina og á
góðum sum-
ardögum kemur
hnjúkaþeyr svo
hitinn getur stigið
hátt. Slíkt skapar
kjörskilyrði til
ræktunar en stór
hluti af því græn-
meti sem íslenskir neytendur fá kem-
ur frá gróðrarstöðvunum á Flúðum
og þar í kring. Tómatar, gúrkur,
sveppir, jarðarber og kál.
Gerir gæfumuninn
„Oft hefur nú sprettan verið
meiri en í sumar sem hefur verið
blautt og stundum kalt. Nú er hins
vegar blíðuveður hér; sól og rigning
til skiptis sem gerir gæfumuninn. Ef
vel viðrar nú síðari hlutann í ágúst og
í september er okkur borgið,“ segir
Þröstur Jónsson ræktunarbóndi á
Flúðum. Þröstur og Sigrún Páls-
dóttir eiginkona hans stunda kálrækt
á 10 ha. og eru afurðirnar seldar und-
ir merkjum Stundaður er kúabú-
skapur á alls 21 bæ í Hrunamanna-
hreppi þar sem voru framleiddar alls
7,6 milljónir lítra af mjólk á síðasta
ári. Miklar breytingar hafa reyndar
orðið í kúabúskapnum í tímans rás,
en árið 1980 voru mjólkurbændur í
sveitinni alls 49. Breytingin er mikil,
en á móti fækkun kemur að búin sem
áfram eru hafa stækkað.
Ferðaþjónusta í Hrunamanna-
hreppi er í blóma. Á Flúðum eru hót-
el og tjaldsvæði sem er þéttsetið
flestar helgar yfir sumarið. Þá eru
hundruð sumarhúsa í sveitinni. Einn-
ig golfvellir og margir áhugaverðir
staðir sem vert er að heimsækja.
Einn þeirra er Gamla laugin í hvera-
hólmanum við Flúðir, sem var gerð
árið 1891 og er elsta sundlaug á Ís-
landi. Þar var baðstaður í aldaraðir,
en laugin var í notkun til 1947. Hún
var svo endurgerð fyrir fáeinum ár-
um og nú hefur verið komið upp nýrri
veitingaaðstöðu og fleiru,
Skemmtileg fjölbreytni
Í dag búa í Hrunamannahreppi
tæplega 800 manns og þar af um 420
manns, eða rúmlega helmingur, á
Flúðum. Þéttbýlisfólkið hefur við-
urværi af ýmsu. „Atvinnutækifæri
hér í sveitinni eru í seinni tíð orðin
fjölbreyttari en áður var. Hér er
ferðaþjónusta, iðnaður, skólarnir,
verslun. Svo hafa iðnaðarmenn eins
og rafvirkjar, smiðir, píparar nóg að
gera, rétt eins og bakari og bókhald-
ari. Eitt leiðir af öðru í atvinnulífinu
og skapar annað nýtt,“ segir Hall-
dóra Hjörleifsdóttir oddviti Hruna-
mannahrepps.
„Við sem búum hér árið um
kring önnum ekki öllu sem þarf og
því eru hér margir farandverka-
menn. Margir hafa verið hér í árarað-
ir og sest hér að. Þetta er hörkudug-
legt og í allan stað frábært fólk sem
við gætum ekki verið án. 20% af íbú-
um í Hrunamannahreppi eru af er-
lendu bergi brotin og þeir gera sam-
félagið fjölbreyttara,“ segir Halldóra
oddviti og heldur áfram:
„Við erum til dæmis með góða
skóla sem geta tekið við fleiri nem-
endum. Hér er nægt framboð af lóð-
um og verið er að leggja ljósleiðara
um svæðið sem er bót af því netteng-
ingar hér – þjóðvegir nútímans – hafa
verið veikar. Þá er hér versl-
unarhúsnæði í byggingu og ýmis
áform því viðvíkjandi, sem segir okk-
ur að Flúðir og Hrunamannahreppur
eru vaxtarsvæði.“
Gróandi sveit
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Flugsýn Flúðir eru fjölsóttur ferðamannastaður árið um kring. Tjaldsvæðið í þorpinu er fremst á þessari mynd og
að baki er skógi vaxinn Högnastaðaásinn og í kring nýslegin tún bænda í þessum mikla landbúnaðarhéraði.
Hrunamannahreppur er matarkista og fjölsóttur
mannastaður. Flúðir eru miðja sveitarinnar og þar
dafnar fjölbreytileiki mannlífsins.
Busl Gamla laugin á Flúðum er sú elsta á landinu. End-
urgerð fyrir fáum árum og er vinsæll staður í dag.
Jarðarber Í Silfurtúni á Flúðum ræktar Eiríkur Ágústs-
son jarðarber og marg fleira, gott og grænt.
Mektarbýli Í Núpstúni er kúabú og nýtt fjós í smíðum.
Hér búa Margrét Larsen og Páll Jóhannsson.
Ræktun Þröstur Jónsson á akrinum með Páli Orra syni
sínum og Sylvíu Önnu Davíðsdóttur konu hans.
Halldóra
Hjörleifsdóttir
Nú í byrjun ágústmánaðar var opn-
uð ný veitingastofa í Bjarnarhöfn á
Snæfellsnesi þar sem ferðaþjón-
usta hefur verið starfrækt um
langt árabil. Aðstaða verður til að
taka á móti 60 til 70 gestum í hús-
inu.
„Hingað kemur mikill fjöldi
gesta árlega og við þurftum að
þróa starfsemina í samræmi við
vaxandi aðsókn. Ákváðum því að
opna veitingastað og vera með
matseðil í anda safnsins hér, þar
sem brugðið er ljósi á sögu há-
karlaveiða og hlunnindanytja,“
segir Guðjón Hildibrandsson í
Bjarnarhöfn í samtali við Morg-
unblaðið.
Safnið í Bjarnarhöfn eins og það
er í núverandi mynd var opnað árið
2003. Þar er með öðru sögð saga
föðurfjölskyldu Guðjóns; fólks
sem lifði af gögnum lands og sjáv-
ar og kann vinnubrögðin sem því
fylgja. Meðal þess sem er á mat-
seðlinum í Bjarnarhöfn sem sjálf-
stæður réttur er sviðasulta með
kartöflumús, rófustöppu og salati.
Einnig má nefna matarmikla há-
karlauggasúpu þar sem ugginn af
skepnunni er soðinn í súpunni en
síðan er í hana bætt hvannarjurt,
grjótkrabba og sjávarþangi. Þriðji
réttur er svo reykt gæsabringa
með salati.
„Svo erum við líka með kaffi og
bakkelsi í þjóðlega stílnum eins og
hæfir hér í Bjarnahöfn. Gestir vilja
kynnast sérstöðu hvers svæðis,
matarmenningu og sögu, eins og
er áherslumál okkar hér, segir
Guðjón sem starfrækir ferðaþjón-
ustuna með Kristjáni bróður sín-
um og móður þeirra, Hrefnu Garð-
arsdóttur. sbs@mbl.is
Veitingastofa í Bjarnarhöfn
HÁKARLAUGGASÚPA OG GÆSABRINGA
Morgunblaðið/Jón Páll Ásgeirsson
Byggingar Bjarnarhöfn er vinsæll við-
komustaður ferðafólks.
Morgunblaðið/Jón Páll Ásgeirsson
Snæfellingur Guðjón Hildibrandsson
rekur staðinn með fjölskyldu sinni.