Morgunblaðið - 18.08.2018, Page 45

MENNING 45
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 18. ÁGÚST 2018
Einar Falur Ingólfsson
efi@mbl.is
„Ég segi ekki að þetta sé mjög erfitt
en þetta er tímafrekt, þolinmæðis-
vinna,“ segir myndlistarmaðurinn
Matthías Rúnar Sigurðsson þar sem
hann sýnir blaðamanni nokkur
verka sinna eftir að þau komu á
bretti inn í Ásmundarsafn við Sig-
tún í vikunni. Matthías Rúnar er
myndhöggvari, í orðsins fyllstu
merkingu, og heggur fígúratíf og
ævintýraleg verk sín út í stein. Sýn-
ing með samspili verka þeirra
Ásmundar verður opnuð í safninu
kl. 15 í dag, laugardag, undir
yfirskriftinni Innrás III. Þetta er
þriðja „innrásin“ í ár í myndheim
Ásmundar, í sýningaröðinni List
fyrir fólkið.
Matthías, sem er þrítugur í ár, út-
skrifaðist frá LHÍ fyrir fimm árum
og hefur vakið eftirtekt fyrir högg-
myndir sem hafa meðal annars verið
sýndar í Safnasafninu, Ekkisens,
Gallery Porti og í SÍM salnum.
Verkin á sýningunni hefur hann
höggvið í grágrýti, granít og gabbró,
sannkallaðar kynjaverur sem bera
sterk höfundareinkenni mynd-
höggvarans.
Matthías segir að verk Ásmundar
í safninu séu í tímaröð og hyggjast
þeir Sigurður Trausti Traustason
sýningarstjóri læða hans verkum
inn á þann hluta sýningarinnar þar
sem eru verk sem Ásmundur vann á
svipuðum aldri og Matthías.
Góð tilfinning að höggva í stein
Matthías segir að það séu um átta
ár síðan hann byrjaði að höggva út í
stein, sem er aðferð sem fæstir lista-
menn sem vinna í þrívíð form takast
á við í dag. „Ég fór að prófa mig
áfram heima hjá mér með ýmis efni
og langaði að gera eitthvað varan-
legt, eins og málmskúlptúra, en það
er erfitt. Ég fór þá að höggva í stein
með einhverjum áhöldum sem ég
fann. Ég prófaði mig áfram og kunni
vel við þetta. Það er góð tilfinning að
höggva í stein,“ segir hann.
– Það er mjög líkamleg vinna.
„Já, og það er sérstök tilfinning
þegar steinn brotnar. Það er erfitt
að lýsa henni, menn verða bara að
prófa,“ segir hann og brosir.
„Til að byrja með fann ég steina
hér og þar og tók þá heim eða á
vinnustofuna. En undanfarið hef ég
keypt steina. Þessir hér,“ segir hann
og bendir, „eru grágrýti en hinir
tveir eru gabbró, sem finnst á
Íslandi og er svolítið eins og granít.
Gabbróið er töluvert harðara en
grágrýtið…
Þennan hér,“ segir hann og klapp-
ar einum steininum, „gerði ég strax
árið 2010, áður en ég fór í Listahá-
skólann. Í skólanum prófaði ég mig
áfram með önnur efni og teiknaði
mikið, en hætti mikið til í steinhögg-
inu á þeim tíma. Ég byrjaði aftur á
því eftir námið, það kallaði á mig.
Maður þarf helst að hafa aðstöðu
úti, eins og ég hef núna. En ég byrj-
aði á þessu uppi á háalofti hjá
mömmu, í öllu steinrykinu. Ég mæli
ekki með því. Svo hef ég bara prófað
mig áfram og lært af reynslunni,
þegar kemur að verkfærum og
tækni.“
Alltaf eitthvað óvænt
Matthías segist ekki geta vísað á
neina sérstaka áhrifavalda, þótt
hann hafi mikið skoðað verk ann-
arra steinhöggvara í fortíð sem nú-
tíð. En hvað með verk Ásmundar?
„Í skoðaði þau vel meðan ég var í
skólanum og var sérstaklega hrifinn
af tréskúlptúrunum,“ svarar hann.
„En ég er ekki viss um að þau hafi
haft nein sérstök áhrif á mig. Svo
hef ég fylgst með öðrum sem hafa
verið að höggva í stein hér, eins og
Páli á Húsafelli.“
– Heggurðu út eftir skissum?
„Það er mismunandi. Stundum
leyfi ég steinunum að ráða nokkuð
för en það er annað með gabbróið,
sem ég fæ tilsagað í kubbum, þá hef
ég skissað upp og hef í höfðinu hvað
ég ætla að gera. Þeir náttúrulegu
eru allt öðruvísi og óreglulegir.“
– Þetta eru allt fígúratíf verk,
mannverur…
„…já, þau eru flest eins og blanda
af manni og einhverju öðru. Þetta er
eins og blanda af manni og ketti.
Þessi þarna heitir „Kona og bíll“. Og
þetta er bara köttur og er nokkuð
óræður. Hann heitir reyndar „Kött-
ur númer tvö“, ég hef gert fjóra
ketti. Þeir eru skemmtilegt við-
fangsefni,“ segir hann og brosir.
„Þessi svarti þarna heitir „Kon-
ungur heimsins“. Hann heldur á
kúlu sem er eins og jörðin og höf-
uðið á honum er nánast bara kóróna
og andlitið falið í kuflinum. Eins og
hér hef ég einhverja hugmynd um
það í byrjun hvað ég ætla að gera og
skissa hana upp frá mörgum sjónar-
hornum – svo gerist alltaf eitthvað
óvænt meðan ég hegg út; að hluta til
eru verkin fyrir fram ákveðin en ég
leyfi þeim líka að þróast.“
Hvert tekur einn til tíu mánuði
– Verkin eru vissulega sam-
tímaleg en um leið minna þau á verk
eldri menningarheima, eins og Ast-
eka og Maja, og þetta þarna minnir
á sinn hátt á lingam í trú hindúa.
„Það má sjá ýmislegt þannig út úr
þeim en ég held að það felist í efn-
inu. Steinninn hefur verið notaður
svo lengi í verk, og ekki síst á fyrri
tímum – ég vísa ekkert meðvitað til
þess.
Ég hef auðvitað skoðað skúlptúra
frá fyrri öldum, eins og frá Astekum
og Majum, en þeir teiknuðu aðallega
utan á steinana, voru ekki að móta
þá mikið.“
– Þetta hlýtur að vera mjög tíma-
frek vinna.
„Það fer eftir verkfærunum sem
ég nota. Ég hef aðallega höggvið í
grágrýtið með stálmeitlum og þá
tekur hvert verk einn til tvo mánuði.
Á gabbrósteinana nota ég önnur og
sterkari verkfæri, slípirokka og
slíkt, það er mun harðara efni. Svo
hjó ég eitt verk í granít og það tók
mig tíu mánuði! Það verður hér á
sýningunni. Hvert og eitt verk er
langtímaverkefni og eins og ég sagði
er þetta talsverð þolinmæðisvinna,“
segir hann.
„Það er sérstök
tilfinning þegar
steinn brotnar“
 Matthías Rúnar Sigurðsson sýnir
höggmyndir sínar í Ásmundarsafni
Morgunblaðið/Einar Falur
Þolinmæði „Ég segi ekki að þetta
sé mjög erfitt en þetta er tímafrekt,
þolinmæðisvinna,“ segir Matthías
Rúnar Sigurðsson um verk sín.
Hannfried Lucke, konsertorganisti
og prófessor við Mozarteum-
háskólann í Salzburg, leikur verk
eftir Bach, Byrd, Liszt, Novák,
Reger og Rakhmanínov á tón-
leikum í Hallgrímskirkju á morg-
un, sunnudag, kl. 17. „Hannfried
Lucke kom fram á fyrstu tónleika-
röð Alþjóðlega orgelsumarsins
1993 og hefur í framhaldinu átt
farsælt samstarf við Hörð Áskels-
son og Mótettukór Hallgríms-
kirkju. Hannfried lék m.a. með
kórnum á tónleikaferðalagi um
Mið-Evrópu, á tónleikum í Hall-
grímskirkju og í Skálholti. Þá
hljóðritaði hann verk eftir Duruflé
inn á geisladisk með kórnum,“ seg-
ir í tilkynningu. Lucke stundaði
nám við Mozarteum tónlist-
arháskólann í Salzburg og hjá Lio-
nel Rogg í Genf í Sviss. Árið 1997
var hann skipaður prófessor í org-
elleik í Graz í Austurríki og frá
2000 hefur hann verið prófessor í
orgelleik við Mozarteum tónlistar-
háskólann í Salzburg. Hann er
virtur kennari á meistaranám-
skeiðum auk þess að vera dómari í
alþjóðlegum keppnum í orgelleik.
Lucke í Hallgrímskirkju á morgun
Ljósmynd/Nancy Horowitz
Virtur Hannfried Lucke organisti.
Danski rithöf-
undurinn, ljóð-
skáldið og
píanóleikarinn
Benny Andersen
lést á heimili
sínu á fimmtu-
dag, 88 ára að
aldri. Andersen
sendi frá sér
sína fyrstu
ljóðabók, Den musiske ål, við góð-
ar viðtökur 1960, en hann var
elskaður og dáður í heimalandi
sínu. Hann skrifaði vinsælar
barnabækur um persónu sem á
dönsku nefnist Snøvsen og vann
plötuna Svantes viser (sem út kom
1972) í samstarfi við vin sinn tón-
listarmanninn Povl Dissing, en
þeir félagar áttu langt og farsælt
samstarf. Andersen þótti hafa
meistaralega góð tök á danskri
tungu og nota hana á frumlegan
hátt. Hann var mikill húmoristi
og hikaði ekki við skjóta föstum
skotum að samlöndum sínum þeg-
ar honum þótti ástæða til.
Benny Andersen látinn 88 ára að aldri
Benny Andersen
ICQC 2018-20
NÝ ÞJÓNUSTA
FYRIR ÁSKRIFENDUR
HLJÓÐMOGGI FYRIR
FÓLK Á FERÐ