Ný Dögun - 01.11.1992, Blaðsíða 19

/Oý Dögurv
breytteinhverju, eðakomiðí vegfyrir slysið?
Afneitunarstigið er einnig stig sem aðstand-
endur fara oft í gegnum. Þetta getur ekki
verið satt. Þetta getur ekki hafa komið fyrir
okkur. Honum hlýtur að batna!
Þunglyndi meðal aðstandenda er algengt
og þeir bera kvíðboga fyrir framtíðinni. Það
er jafn mikilvægt fyrir aðstandendur eins og
sjúklinginn sjálfan að reyna að ná sáttum við
aðstæðurnar, þ.e. að stefna að því að sætta
sig að einhverju leiti við örlögin og vinna
áfram við breyttar aðstæður.
Það þarf að hvetja til samskipta og tjáskipta
milli sjúklingsins og aðstandenda hans, en
oft geta þeir frekar talað um vandamálin við
alla aðra en við hvern annan.
Aðstandendurnir þurfa stöðuga aðstoð, ráð
og stuðning.
Það er mjög létt fyrir þá að verða yfirvernd-
andi, en aðstandendur verða að læra að
verða raunhæfir, þeir þurfa að vita hvað
hinn fatlaði getur sjálfur og vita hvenær og
hvernig þeir eiga að aðstoða hann.
Andleg aðlögun að fötluninni og að verða
að einhverju leyti sáttur er geysilega mikil-
vægur þáttur í endurhæfingunni.
Bæði sjúklingurinn og aðstandendur hans
þurfa stuðning til að aðlagast breyttu lífi.
Þau hafa eðlilega miklar áhyggjur sem leiða
til ótta, vanmáttarkenndar, reiði og oft til
einangrunar.
Margar spurningar vakna um endurhæf-
inguna, horfur, heimilis- og fjölskyldulíf,
kynlíf, atvinnu, umhverfi og fjármál.
9. Óh\ - kvfði
Oft eru bæði hinn fatlaði og fjölskylda hans
hrædd við að spyrja, oft af ótta við svörin.
Þess vegna er svo mikilvægt að trúnaðar-
traust ríki milli hins fatlaða og fjölskyldu
hans og fagfólksins og að hvatt sé til spurn-
inga og umræðna um þessi mál þannig að
hinn fatlaði og fjölskylda hans fái þá hjálp
sem þau þarfnast.
Með því að geta rætt um vandamálin er
hægt að bægja einhverju af kvíðanum og
vanmáttarkenndinni frá og vinna sig út úr
vandamálunum.
Það kemur fyrir að sjúklingur er útskrifaður
heim áður en honum finnst hann tilbúinn til
þess og hann telur þá að meiri eða öðruvísi
þjálfun muni skila honum meiri árangri.
Því miður eru þessir einstaklingar oft enn á
einhvers konar afneitunarstigi, þar sem þeir
geta ekki sætt sig við fötlun sína.
Það hefur hins vegar oft reynst betra að
útskrifa sjúklinga fyrr til síns heima þannig
að þeir læri að lifa lífinu að nýju við breyttar
aðstæður og komi ef til vill aftur inn til
áframhaldandi endurhæfingar eftir ákveð-
inn tíma, þar sem lögð er áhersla á þá þætti,
sem erfiðast hefur reynst að glíma við eftir
að heim var komið.
Við leggjum áherslu á að aukin færni geti átt
sér stað eftir að sjúklingurinn útskrifast frá
endurhæfingadeild og við höfum einmitt
oft séð framfarir í langan tíma eftir útskrift.
Framfarirnar fara þó algerlega eftir virkni
hins fatlaða sjálfs og eru því mikið undir
honum sjálfum komnar. Ef um áframhald-
andi framfarir er að ræða teljum við það
einmitt sýna góðan árangur endurhæf-
ingarinnar, þar sem hinn fatlaði hefur tekið
ábyr gðina á sínu eigin lífi á sínar eigin herðar.
Ef hann leggur hins vegar árar í bát eftir að
heim er komið er hann fljótur að tapa niður
þeirri færni, sem hann hefur náð á endur-
hæfingartímabilinu.
Sátt
Smám saman aðlagast flestir þ ví að lifa lífinu
við þessar breyttu aðstæður, bundnir hjóla-
stól. Þeir læra að lifa í þessum nýja heimi og
komast smám saman að því að lífið er þrátt
fyrir allt þess virði að lifa því þrátt fyrir
fötlun og hjólastól.
Eða eins og fram kemur í hugsuninni bak
við þessi samtök:
„Nóttin verður að víkja fyrir döguninni.
Fyrst er dögunin örlítil skíma í austri, sem er
átt upprisunnar og nýs lífs. I dögunni er líka
nýtt upphaf".
„Dögunin fylgir öllum nóttum, fyrr eða
síðar".
19