Ný Dögun - 01.11.1992, Blaðsíða 41

/Oý Dögurv
og því óþægilegur í samvistum.
Unglingar eru sá hópur syrgjenda, sem ég
hef á liðnum árum haf t h vað mestar áhyggjur
af. Hegðun þeirra er oft þess eðlis, að erfitter
fyrir fullorðna að nálgast þau með samúð og
hlýju. Þau geta á stuttum tíma dregist aftur
úrínámi. Þar sem þau eru öðruvísi leiðast
þau út í öfga á borð við andfélagslega hegð-
un, framkomu sem kallar á reiði og ögun
fullorðinna, en oft er þetta þeirra leið til að
koma í veg fyrir vorkunn.
Það er mjög brýnt að kennarar fylgist vel
með unglingi í sorg, láti ekki glepjast af
tímabundnum hressleika eða afneitun á
sorginni. Það er ágætis ráð að minna sjálfan
sig á að sorgin tekur tíma, og skrá í dagbókina
til dæmis „ í dag eru þrír mánuðir frá því að
Nonni í 9.-0 missti mömmu sína". gefa sig
þá að Nonna svo lítið beri á og láta hann vita
að þú munir ennþá eftir sorg hans. Ég bæði
þekki það á eigin skinni og einnig hef ég
reynt það í starfi, að betri hjálp er ekki hægt
að fá en viðurkenningu á að sorgin tekur
tíma og að fólk hefur ekki gleymt, eftir allt
saman stendur maður ekki aleinn uppi.
Hlutverk kennarans, sem stuðningsaðila
nemanda í sorg.
Eftirfarandi leiðbeiningar eru unnar af
kennurum, foreldrum, börnunum sjálfum,
bekkjarfélögum, starfsfólki skóla og fagleg-
um hjálparaðilum í þeirri von að þær nýtist
þeim kennurum, sem vilja hjálpa börnum í
sorg.
Að kennari sýni barni í sorg umburðarlyndi
og reyni að átta sig á hegðun þess. Mikil-
vægara er að kennari viðurkenni breytta
hegðun barnsins og að breytingin geti varað
í langan tíma, fremur en að reyna að greina
hvers eðlis breytingin er. Barn í sorg getur
reynt að neita tilfinningum á borð við reiði
og sársauka, með því að bæla þær innra með
sér. Það geta liðið mánuðir og jafnvel ár áður
en barn fær útrás fyrir bældar tilfinningar
sínar.
Eins og að framan greinir er eittaf einkennum
sorgarinnar einbeitingarörðugleikar. Það er
mikilvægt að kennari átti sig á að einbeiting
minnkar og taki tillit til þess eftir fremsta
megni í kennslunni. Kennari verður þó að
varast að mismuna baminu, því það verður
að styðja það innan hópsins eins og frekast
er unnt.
Börnin verða öðru vísi en jafnaldrar eftir
andlát náins ástvinar. Kennari þarf því að
varast að sýna of mikla vorkunnsemi og
góðvild svo að barnið einangrist ekki um of
frá bekkjarfélögunum .
Kennari getur orðið tilfinningaleg fyrirmy nd
bekkjarins. Það besta er, að hann reyni að
vera opinn og heiðarlegur um tilfinningar
sínar. Aðhann geti skapað umhverfi öryggis
og hlýju, þar sem börnin geti tjáð sig eðlilega.
Kennari getur notað mismunandi aðferðir
við að hvetja börnin og er það háð aldri
barnanna og hversu vel kennarinn þekkir
hópinn. Það hefur gefið góða raun að kennari
noti viðtalstíma sinn til að tala við barn í
sorg, því þar gefst lengri tími, næði og öruggt
umhverfi.
Þegar barn í skólanum hefur misst náinn
ættingja, er mikilvægt að bekkjarkennari
láti aðra kennara vita. Einnig gangaverði,
ri tara skólans, og skólayfirvöld. Það er mikil-
vægt að þessir aðilar láti barnið vita að þau
viti um dauðsfallið og sorg nemandans. Fátt
er erfiðara syrgjanda en óvissa um hverjir
vita um missinn og hverjir ekki.
Kennari verður einnig að vera í stakk búinn
aðstyðja vini syrgjandans. Þaðhefurreynst
mörgum börnum gott, að tengjast öðrum
börnum með sömu lífsreynslu.
Að lokum ráðlegg ég kennurum að hafa
samband við heimilin og vera þess meðvit-
aðir að fjölskyldan öll er í sorg. Einnig er
mikilvægt, að foreldrar láti kennara vita ef
áfall hefur orðið í fjölskyldu, til dæmis
dauðsfall náins ættingja, alvarleg veikindi
og yfirvofandi hjónaskilnaður.
Það er mikilvægt að skóli viðurkenni dauða
nemanda síns. Nemendur skólans verða að
vera þess áskynja, að starfsfólk skólans syrgi
lát nemanda. Á þann hátt er skólinn í heild
41