Ný Dögun - 01.11.1992, Blaðsíða 38

/Oý T)ögun.
viðbrögð þar sem sjúklingur þarf skyndilega
að tileinka sér algerlega nýjan lífsmáta. Fátt
getur verið erfiðara fyrir mann, sem er veikur
fyrir, en að sætta sig við brey tta líkamsímynd
sína vegna legusára, missi blóðs og líkams-
vökva, lystarleysis, uppkasta og ólyktina af
þeim völdum. Allt leggst þetta á eitt: að
draga niður andlegt þrek sjúklings. Til að
koma til móts við þetta er reynt eftir fremsta
megni að koma sjúklingi til hjálpar, bæði
með sálfræðilegri og félagslegri aðstoð, svo
og með beinni líkamlegri endurhæfingu.
Hafa ber í huga að hversu illa sem komið er
fyrir sjúklingi er ávallt einhver endurhæfing
hugsanleg. Reynt er til hins ýtrasta að þjálfa
upp þá líkamshluta sem hægt er. Markmiðið
er að gera einstaklinginn eins sjálfbjarga og
frekast er unnt. Til dæmis færslur frá rúmi
yfir í hjólastól eða jafnvel göngu í göngu-
grind, allt eftir hverju tilfelli fyrir sig.
Þegar hér er komið við sögu, vakna oft
spurningar hjá sjúklingi um framtíðina.
Mikilvægt er að reyna að svara þeim af raun-
sæi og heiðarleika. Einnig er rétt að minnast
á þann margvíslega útbúnað sem til er, s.s.
tölvur og ritvélar og fleira sem er sérhannað
til að mæta þörfum þessa fólks og gera þeim
þannig lífið bærilegra. Margir þeirra
mænusködduðu ná á endanum að sætta sig
við hlutskipti sitt. það er hornsteinn þess að
þessir einstaklingar sjái sér fært að takast á
við framtíðina.
En hvað sem öðru líður er ljóst, að flestir
þeirra lifa aldrei eðlilegu lífi á ný, eins og við
þekkjum það. I stað þess verður að byrja upp
á nýtt. Erfitt er fyrir okkur hin að setja okkur
í þeirra spor og skilja hvernig þeim er
innanbrjósts. Eða eins og Lambert orðaði
það: „Fyrir mig táknar dauðinn það þegar
lífið sem ég áður þekkti hættir að vera til, og
mitt gamla líf er vissulega horfið veg allrar
veraldar. Aður fyrr bjó ég einn og naut
sjálfstæðis míns... svo missti ég líkama minn.
Horfið er sjálfstæðið og forréttindi þess að
geta verið einn."
Eftirfarandi heimildir voru notaðar:
Ritaðar heimildir:
1. Árni Björnsson. Geðræn viðhorf í
skurðlækningum. Læknablaðið 4-5
tölublað, maí-júní, 1977.
2. Barry, Patricia D.: „Psychosocial Nurs-
ing, Assessment andlntervention,
2.útg.". J.B.Lippincott Comp., Phila-
delphia, 1989.
3. Berger, Kathleen Strassen: „The De-
veloping Person Through the Lifespan,
2.útg". Worth Publ.Inc., New York,
1988.
4. Corsini, Raymond J.: „Current Person-
ality Theories". F.E.Peacock Publ.Inc.,
Illinois, 1977.
5. Gleitman, Henry: „Psychology, 2.útg".
W.W.Norton & Co., New York, 1986.
6. Gooch, Janet: „The other side of sur-
gery". The Macmillan Press, London,
1984. ^
7. Gylfi Ásmundsson: Sálarfræði fyrir
læknanema á 1. ári. Bóksala Stúdenta,
Rvk. 1986.
8. „Krabbameinsbókin". Krabbameins-
félag íslands, 1989.
9. Miller, Kay Dean: „Body Image
Therapy". Nursing, Clinics of North
America, Vol.26 nr.3, sept. 1990.
10. Purtilo,Ruth: „HealthProfessional and
Patient Interaction". W.B.Saunders Co.,
Philadelphia, 1990.
11. Salter, Mave: „Altered Body Image -
The Nurse's Role". John Wiley & Sons
Ltd., 1988.
12. Sarafino, Edward P.: „Health Psychol-
ogy, Biopsychosocial Interactions".
John Wiley & Sons Ltd., 1990.
13. Sorensen, Karen Creason & Luckmann,
Joan: „Basic Nursing, a
Psychophysiologic Approach". W.B.
Saunders Co., 1979.
Munnlegar heimildir:
Árni Björnsson, lýtalæknir.
Sr. Bragi Skúlason, sjúkrahúsprestur,
Lsp.
Guðjón Magnússon, læknir.
Sigurður Árnason, læknir.
Viðtal við 32 ára gamlan mann sem er lamaður
vegna mænuskaða (C6,C7) eftir bílslys árið
1985.
38