Ný Dögun - 01.11.1992, Blaðsíða 24

AJý T^ogun.
Hafandi sagt þetta, þá er mikilvægt að bæta
við, að með þessu er ekki verið að segja, að
sjálfsvíg sé sjálfsögð lausn á hvers kyns
vanlíðan. Sjálfsvíger alltaf harmleikur. Oft
er það endanleg „lausn" á tímabundnum
vanda. Oft er sá, sem kýs sjálfsvíg sem
„lausn" fyrir sig, einangraður, sjúkur, þjáður,
þ.e.a.s. í aðstæðum, sem ekki geta talist þær
bestu fyrir manneskjuna. En ljóst má vera,
að erfitt er að fella sjálfsvíg í heild sinni
undir eina skilgreiningu.
■pei^ sem eftm li|-a
Skyldi sá/sú, sem sviptir sig lífi, hugsa til
þeirra, sem verða að lifa við afleiðingar
ákvörðunar þeirra? Sumir skrifa bréf til
ástvina sinna. Þeir, sem er bjargað frá dauða
eftir sjálfsvígstilraun, sýna sumir mikla iðrun
andspænis ástvinum sínum. Og til eru þeir,
sem eru að kalla á hjálp með því að „setja á
svið" sjálfsvígstilraun.
En hver eru viðbrögð þeirra, sem eftir lifa?
Þar má nefna áfall, doða, afneitun, ein-
angrun, sjálfsmeðaumkun, sektarkennd,
ótta, sársauka, reiði, hjálparleysi, vonbrigði,
skömm,þunglyndi. Spurter:„Hvers vegna?"
Erfitt er að mæta vinum og kunningjum, þar
sem þeir vilja fá svör og útskýringar, sem
erfitt er að láta í té. Þá beinast ákveðnir
fordómar að þeim, sem eftir lifa: „Uppeldið
hefur brugðist". „Þau veittu honum/henni
ekki nægan stuðning". „Er eitthvað að
þessari fjölskyldu?" Vinir vita ekki hvað
þeir eiga að segja og finna jafnvel til ótta
gagnvart þessum atburði. „Getur það sem
kom fyrir hann líka komið fyrir mig?"
Þeir, sem eftir lifa, þurfa oft að draga sig í hlé
til að safna kröftum og til að fá útrás fyrir
sorg sína. Sumar minningar eru ákaflega
áleitnar og láta syrgjandann ekki í friði. En
smám saman koma góðu minningarnar líka
upp á yfirborðið.
Spurr\\r\gar
Hver er ábyrgur fyrir sjálfsvígi? Er það
einvörðungu sá/sú, sem kýs að falla fyrir
eigin hendi? Er það fjölskylda hans/hennar?
Ber samfélagið í heild sinni einhverja ábyrgð?
Eru sjúkdómar mikilvægur orsakavaldur?
Útskúfar Guð þeim, sem svipta sig lífi?
l_okao»*ð
Eftir að hafa skoðað viðfangsefnið, spurt
spurninga, kannað orsök og afleiðingar
sjálfsvíga, þá verð ég að viðurkenna, að
svörin eru færri en spurningarnar, sem hafa
vaknað. Eitt virðist mér ljóst:Sjálfsvíg eru
með rætur í þjáningu manneskjunnar og
þjáningin lifir áfram eftir sjálfsvígið í lífi
þeirra, sem eftir lifa. Það er ástæða til að
syrgja þá, sem horfið hafa frá okkur vegna
sjálfsvíga. Við verðum að kveðja þá, eins og
alla þá sem við elskuðum og farið hafa um
dyr dauðans.
Er sjálfsvíg dauðasynd? Ég við bjóða þér,
lesandi minn, að hugleiða það með mér.
Kannski tekst okkur í sameiningu að finna
svör, sem duga okkur.
Heimildaskrá
G. Lloyd Carr-"After the Storm". Inter-Var-
sity Press. England. 1990
Bill Blackburn-"What You Should Know
About Suicide".Word Books. U.S.A. 1982
Joy Johnson, Marvin Johnson, Adina
Wrobleski-"Suicide of a Child". Centering
Corporation. U.S.A. 1984
24