Ljósmæðrablaðið - 01.06.2012, Blaðsíða 37

37Ljósmæðrablaðið - júní 2012
fundinum að Norræna ráðherranefndin vill
gjarnan fá upplýsingar um hvort áhugi sé
fyrir því að setja fram sameiginlega norræna
stefnumörkun hvað varðar menntun og
starfsvettvang ljósmæðra.
Fulltrúar ljósmæðranáms í öllum
löndunum kynntu námið í sínum löndum,
inntökuskilyrði, uppbyggingu námsins, á
hvaða skólastigi það er, hvaða gráða veitir
starfsréttindi og með hvaða gráðu nemendur
útskrifast. Lengd námsins var kynnt,
starfsumhverfi og starfsvettvangur ljós-
mæðra og lagarammi sem ljósmæður starfa
eftir í hverju landi. Veikleikar og styrkleikar
þessara þátta voru ræddir þar sem við átti.
Framtíðarsýn varðandi menntun og starfs-
vettvang ljósmæðra var svo kynnt.
Þorgerður Einarsdóttir, prófessor í
kynjafræðum, hélt erindi seinni daginn
og fjallaði um ljósmæður sem fagmenn
og Guðrún Geirsdóttir dósent fjallaði um
námskrárgerð í ljósmóðurfræði. Þessi erindi
voru bæði afar fróðleg og var vel tekið af
fundargestum.
Að loknum kynningum var unnið í hópum
báða dagana með þá þætti sem fundurinn
fjallaði um, það er nám ljósmæðra og starfs-
vettvang innan heilbrigðiskerfisins og fram-
haldsnám ljósmæðra.
Í lok fundarins voru niðurstöður hópa-
vinnunnar kynntar og ræddar ítarlega og
að lokum sett fram stutt samantekt um það
helsta sem fram kom og er það innlegg í
áframhaldandi umræðu. Hér að neðan má sjá
útdrátt úr samantekt fundarins:
• Þrátt fyrir talsverðan mun á menntun ljós-
mæðra í löndunum eru áherslur þær sömu
og starfsvettvangur líkur. Það var samdóma
álit þátttakenda að ljósmæður væri sú stétt
sem ætti að annast meðgönguvernd og er
það svo í öllum löndunum, nema í Noregi
þar sem leiðbeiningar hvetja til þess að ljós-
mæður sinni meðgönguvernd og gera þær
það alla jafna, en þó eru einhverjar konur
sem aðeins hitta heimilislækni á meðgöngu.
Í Finnlandi sjá hjúkrunarfræðingar (public
health nurse) um meðgönguvernd og hafa
finnskar ljósmæður barist fyrir því lengi
að fá meðgönguverndina aftur. Ljósmæður
landanna allra annast konur í fæðingu og
sængurlegu innan og utan sjúkrahúsa. Í
sumum landanna starfa ljósmæður einnig
við ráðgjöf um kynheilbrigði kvenna á
öllum aldri, unglingamóttökur, ómskoðanir,
getnaðarvarnaráðgjöf, almenna heilsuráð-
gjöf, skimun fyrir leghálskrabbameini,
setja upp lykkjur, sjá um konur sem fara í
fóstureyðingu með lyfjum og annast alls
kyns aðra ráðgjöf.
• Áhugaverðar tillögur voru settar fram
um að norrænir háskólar gætu unnið
saman að framhaldsnámi fyrir ljósmæður.
Sérstaklega var rætt um nám sem snertir
kynheilbrigði á alþjóðavísu, lýðheilsu,
stjórnun og erfðaráðgjöf svo eitthvað sé
nefnt. Einnig var rædd hugmynd um nám
og starf með læknum án landamæra. Um
væri að ræða 1‒2ja ára nám að öllu jöfnu.
Sýn hópsins varðandi ljósmæður
framtíðarinnar
• Ljósmæður munu allar hafa meistara-
gráðu.
• Ljósmæður munu annast um konur á öllu
barneignarferlinu og vera virkar í heil-
brigðisteymum þar sem það á við.
• Megináhersla í meðgönguvernd verður á
heilsueflingu.
• Ljósmæður munu áfram vera lykil fagaðili
í fæðingarþjónustu.
• Ljósmæður munu annast um sængurlegu
bæði innan og utan sjúkrahúsa.
• Framhaldsnám og frekari sérhæfing fer
fram eftir að meistaranámi er lokið.
Sýn hópsins varðandi nám ljós-
mæðra
• Ljósmæður allra landanna voru sammála
um að svokölluð ,,direct entry“ leið í ljós-
móðurnámi (farið er í ljósmæðranám strax
að loknu stúdentsprófi), sé spennandi
valkostur sem beri að skoða vandlega.
Sænsku ljósmæðurnar höfðu þann fyrir-
vara á, að verði þessi leið farin sé eðlilegt
að meta og skoða alla þætti hennar á
vísindalegan hátt og rannsóknir fari fram
jafnhliða breytingunni.
• Þátttakendur voru einnig sammála um að
eðlilegt væri að námsleiðinni lyki með
meistaraprófi í ljósmóðurfræðum.
• Nokkur umræða spannst um það hvenær
í námsferlinu nemendur öðluðust starfs-
leyfi og hvort þeir gætu útskrifast með tvö
starfsleyfi, það er starfsleyfi hjúkrunar-
fræðings og starfsleyfi sem ljósmæður.
Um þetta atriði var ekki einhugur meðal
þátttakenda og mun umræðan halda áfram.
Ákveðið var að ræða niðurstöður og helstu
áhersluatriði sem fram komu á þessum fundi á
næsta stjórnarfundi NJF í Færeyjum í maí 2013.
Reykjavík í maí 2012
Hildur Kristjánsdóttir
Helga Gottfreðsdóttir
Einn af vinnuhópunum á fundinum
Stíf fundarhöld