Dagblaðið Vísir - DV - 14.12.2018, Blaðsíða 16

16 MENNING 14. desember 2018
F
yrir stuttu voru mótmæli
og tilheyrandi óeirð-
ir í París þar sem fólk í
gulum vestum flykktist
út á götu og mótmælti hækk-
un verðs dísilolíu. Í mót-
mælagöngunni og í nágrenni
brutu óeirðaseggir rúður versl-
ana á Champs-Élysées, eldar
voru kveiktir á götum úti (með
hjálp elsneytis?) og fólk framdi
fjölda ofbeldisfyllri verknaða
en að berja í potta og pönnur.
Þegar ég las þetta á fréttasíðu í
snjallsímanum hugsaði ég með
mér, þar sem ég beið eftir vini
mínum, í einkabíl mínum sem
ég hafði í lausagangi, af því mér
var kalt: „hversu aftengdur nú-
verandi ástandi þarf maður að
vera til þess að mótmæla hækk-
un á eldsneytisverði? Ef eitt-
hvað á að vera dýrt þá á það að
drepa jörðina að kosta morð-
fjár“.
Vistarverur er áhugaverð
ljóðabók eftir skáldið og dokt-
orsnema í íslenskum bók-
menntum, Hauk Ingvarsson.
Hún er eins og myrkur óður
til samtímans og þeirrar af-
tengingar sem hefur orðið á
milli samfélagsins, mannkyns
og ástandsins í umhverfismál-
um. Við vitum að plastpokinn
sem við kaupum á 20 krónur
í matvörubúðinni er ógn við
umhverfið. Að sama skapi er
það vitað að við munum aldrei
geta viðhaldið allri þeirri fram-
leiðslu á kjöti sem tíðkast í dag
og að á einhverjum tímapunkti
verðum við að fara að borða
skordýr til þess að geta brauð-
fætt (eða maurfætt) alla jarðar-
búa. Við vitum líka að bílarnir
sem við keyrum brenna elds-
neyti sem hefur síður góð áhrif
á lofthjúpinn. Sama gildir um
allar utanlandsferðirnar okkar.
Allt það magn gróðurhúsaloft-
tegunda sem slapp við gosið í
Eyjafjallajökli 2010, var langt-
um minna en það sem hefði
sloppið við öll þau áætlunar-
flug sem var frestað eða aflýst
vegna gossins. Svo höfum við
fulla vitneskju um áhrif stór-
iðjunnar á umhverfið, lofthjúp-
inn, hækkun meðalhita jarð-
ar, hækkun sjávarmáls og þau
ótvíræðu áhrif sem það hefur í
för með sér á Golfstrauminn og
fleira.
Þetta er allt einn vítahring-
ur sem þarf að stöðva, en til
þess að gera það þarf að taka
í taumana. Pólitíkusarnir gera
það ólíklega enda leiðir það
síður til vinsælda að banna
fólki að flytja matvörurnar sín-
ar heim í hentugum plastpok-
um á einkabíl og fara til Tene
í febrúar. Að sama skapi afl-
ar það ekki mikilla peninga-
styrkja frá stórum fyrirtækjum
að banna þeim að losa gróður-
húsalofttegundir út í andrúms-
loftið. Hver á þá að stöðva þetta
kapítalíska hjól dauða og eyði-
leggingar? Einstaklingurinn?
Í Vistarverum fjallar ljóð-
skáldið á áhugaverðan hátt um
magnleysi einstaklingsins til
þess að gera nokkuð í málun-
um og hvernig maður aftengir
sig raunveruleikanum til þess
að geta haldið áfram daglegu
basli með plastpoka dauðans
í farþegasætinu fullan af inn-
fluttri matvöru í plastumbúð-
um, svínapylsu í kjaftinum
að rífast við samstarfsfélaga í
símanum um uppgang íslam í
Evrópu.
Við erum öll haldin kvíða-
röskun á háu stigi. Vanda-
málunum er sópað undir teppi
næsta morguns og enginn ger-
ir neitt í málunum. Ljóðskáld
skrifa magnlausar ljóðabækur
sem ná eyrum þeirra sem eru
sammála ljóðskáldinu, aðr-
ir deila Youtube-myndbönd-
um í von um að einhver annar
verði fyrir uppljómun og geri
eitthvað. Einhverjir predika
fyrir kórnum undir formerkj-
um bókagagnrýni og hafa 0,4%
áhrif. Enn aðrir skipuleggja
mótmæli sem fáir mæta á af
því það er rigning í desem-
ber. En í Frakklandi er hægt
að skipuleggja risastór mót-
mæli vegna þess að það á að
hækka verðið á þeirri iðju að
drepa heiminn. Ef þessi ljóða-
bók hefði verið píslarvottur
eða bílsprengja þá hefði hún
fengið fimm stjörnur. n
Ritdómur um Vistarverur::
Hamfaraklám og mín eigin hræsni
Jóhanna María Einarsdóttir
johanna@dv.is
Bækur
Vistarverur
Höfundur: Haukur Ingvarsson
Útgefandi:Mál og menning
85 bls.
Verðlaunaskáld Norðurlandaráðs,
reyfaraprins og nýliði
Umboðsaðilar: Húsgagnaval - Höfn / Bara snilld ehf. - Egilsstöðum
Opið virka daga kl. 10:00 - 18:00
Laugardaga 12:00 - 16:00
F
jölbreytni einkenndi
niðurstöðu Bóksalaverð-
launanna þetta árið,
en starfsfólk bókaversl-
ana valdi þrjú bestu skáldverk
ársins. Í fyrsta sæti er Auður
Ava Ólafsdóttir með Ungfrú Ís-
land. Í öðru sæti er nýliðinn
Fríða Ísberg með hið áhuga-
verða smásagnasafn, Kláði.
Spennusagnahöfundurinn vin-
sæli, Ragnar Jónasson, er síðan
í þriðja sæti með hina kynngi-
mögnuðu bók, Þorpið.
Úrslitin voru kunngjörð í
bókmennaþættinum Kiljunni
á RÚV.
Erlendar smásögur á flugi
Meira um bóksalaverð-
launin. Smásögur heimsins
er merkilegur bókaflokkur frá
Bjarti undir ritstjórn Rúnars
Helga Vignissonar. Áður hafa
komið út smásögur frá Norður-
-Ameríku og Suður-Ameríku í
bókaflokknum. Núna er komið
að Asíu og Eyjahafi. Bókin hlaut
önnur verðlaun í flokki þýddra
skáldverka í vali starfsfólks
bókabúðanna. Þess má geta að
þýðendur margra sagnanna eru
nemendur í ritlistardeild HÍ.n