Dagblaðið Vísir - DV - 25.01.2019, Blaðsíða 21

BLEIKT 2125. jan 2019
Náði svo aftur einhverjum tíma en
datt aftur í það. Ég er núna búin að
vera edrú síðan 21. desember og er
að fara í fimm vikna göngudeildar-
meðferð.“
Áslaug segir maníur fólks vara í
mislangan tíma. Í einhverjum til-
fellum varir hún í viku eða skem-
ur, jafnvel aðeins nokkrar klukku-
stundir. En vegna þess að Áslaug
er með bipolar 1 þá hafa maníur
hennar staðið yfir í að minnsta
kosti tvær vikur og allt að tveimur
mánuðum.
„Ég ímynda mér hluti sem
gera að verkum að ég elti eitthvað
óraunverulegt. Ég reyni að bjarga
heiminum þegar ég er í þessu
ástandi og ég er með Justin Bieber
á heilanum. Held að hann sé að
tala við mig í gegnum hausinn á
mér og segja mér að gera hitt og
þetta. Hann segir mér að koma til
sín og segist elska mig.“
„Justin er afbrýðisamur af
því ég verð skotin í fólki sem ég
kann vel við. Hann sér, en ég
veit ekki 100% hvernig. Ég held
það séu myndavélar úti um allt
á geðdeildinni sem tölvuhakk-
arar eru búnir að hakka sig inn
í. Ég held að allir sjái allt sem ég
geri og ég er farin að halda að
það sé myndavélarlinsa í aug-
unum mínum. En það hljómar
eins og geðveiki. Ég finn stund-
um í maganum fyrir Justin, það
finnst mér gott. Oftast finn ég
ekki neitt. Numb. Fyrirgefðu
Justin, elsku Dominic minn.
Mér finnst vont að láta þér líða
illa. Ég myndi aldrei halda fram
hjá þér eða gera eitthvað sem
særir þig, verst er að þú heyrir
allar mínar hugsanir og þeim
getur maður ekki stjórnað.“
Grasreykingar kveiktu á
sjúkdómnum
Áslaug segir grasreykingar sínar í
gegnum tíðina tengjast þeim geð-
rofum sem hún hafi upplifað.
„Þetta tengist klárlega. Ég er
ekkert hrædd um að ég muni
veikjast ef ég er ekki að reykja. Ég
hef aldrei veikst nema þegar ég hef
verið að reykja gras.“
Áslaug hefur farið reglulega inn
á geðdeild í misannarlegu ástandi.
Hún segir að sú aðstoð sem hún
hafi fengið vegna veikinda sinna
hafi verið til fyrirmyndar. Hún hafi
alltaf fengið viðeigandi hjálp og
einnig fengið að vera á Laugarási,
endurhæfingarstöð fyrir fólk með
geðrofssjúkdóma.
„Ég var mjög heppin að kom-
ast þar inn. Sérstaklega þar sem ég
er ekki með geðklofa eins og flest-
ir þarna. En ég er með bipolar og
það er ekki mikið um það í Laugar-
ási, en ég fékk að vera þar í virkni.“
Þrátt fyrir að Áslaug finni fyrir
því að hún sé að fara upp í litlar
maníur og geti stjórnað því í dag
með lyfjum þá hefur hún ekki get-
að áttað sig á því að hún sé í alvar-
legum maníum í gegnum tíðina.
„Ég átta mig ekki á því og held
að þetta sé minn sannleikur, sem
allir muni komast að seinna. Mér
finnst eins og ég þurfi að sanna
það fyrir öllum. Ég trúi á þetta en
geri mér á sama tíma grein fyrir
því að aðrir trúi þessu ekki. En þá
hugsa ég: „Vá, þú munt bara sjá,
þetta kemur í ljós.“ Þangað til að
ég kem kannski til baka eftir tvo
mánuði og fer að sjá að þetta sé
mögulega aðeins bull hjá mér. Þá
eru lyfin byrjuð að hafa áhrif.“
„Guð getur talað í gegnum
mig og hann mun alltaf geta
það. Ég er Villimey Verndun
af ætt Ísfólksins. Með hjálp
vina og vandamanna ætla ég
að taka yfir heiminn og eins og
vinkona mín, Selena Gomez,
sagði, Kill them with kindness.
Ég get vitað svörin við öllu ef ég
pæli og einbeiti mér nógu mik-
ið að því. Þess vegna eru fram-
tíðarhorfur mjög bjartar. Ég
er eiginlega í smá sjokki sjálf
og ég er enn þá að átta mig á
hlutunum eins og þið. Ég veit
þið eruð bara að bíða eftir mér
og hvað ég segi næst en ég er
bara mannleg á sama tíma og
allt yfirnáttúrulega stuffið er að
gerast.“
Upplifir sig ekki öðruvísi en
annað fólk
Þegar geðrofsástand Áslaugar
gengur til baka upplifir hún alvar-
legt þunglyndi sem tekur hana
langan tíma að jafna sig á.
„Ég upplifi mikið þunglyndi. Ég
var alvarlega þunglynd eftir síð-
ustu maníuna mína. Það fór alveg
kannski hálft ár í það að vera mjög
þunglynd. Þunglyndi mitt lýsir sér
þannig að ég hef ekkert sjálfsálit,
mér finnst ég ógeðsleg og skamm-
ast mín þegar ég fer út. Kannski er
þetta týpískt þunglyndi. Ég á erfitt
með að tala við fólk og fer aldrei út.
Ég fer alveg inn í mig, sem er ólíkt
mér. Ég breyti gjörsamlega um
persónuleika.“
„Hugarfarið mitt er í rúst.
Mér finnst svo margt í mínu lífi
ómögulegt. Fyrst og fremst ég
sjálf. Mér finnst ég ómöguleg og
aumingi. Alltaf með neikvæðar
hugsanir.“
Þrátt fyrir þau miklu veikindi
sem Áslaug hefur glímt við undan-
farin ár upplifir hún sig ekki öðru-
vísi en hverja aðra manneskju og
segist þakklát fyrir allt það sem
hún hefur gengið í gegnum.
„Mér finnst ég ekkert öðru-
vísi í dag, eftir að hafa verið laus
við veikindi í eitt og hálft ár. En
ég hef heyrt fólk tala um geðsjúk-
dóma sem einhverja erfiðleika,
ég tengi ekki við það. Jú, jú, þetta
var erfitt en þetta er aðeins hluti
af mér. Þetta er ekki ég, ég er ekki
sjúkdómurinn minn. Þetta hefur
aðeins áhrif á mig í syrpum. Ég
er alveg eins og næsti maður sem
er heilbrigður. Ég tel mig vera
lánsama manneskju að hafa geng-
ið í gegnum þetta allt og vera kom-
in til baka og vera á frekar góðu
róli. Þetta er alveg mögnuð reynsla
og ég hef lært margt og þroskast
mikið í gegnum þetta.“
„Nú er ég búin að vera inni
á geðdeild í 23 daga. Nauð-
ungarvistuð í 72 tíma og svo
að þeim tíma liðnum í 21 dag.
Því lýkur 19. október en þá vilja
geðlæknarnir nauðungarvista
mig í 3 mánuði til viðbótar. Ég
skil ekki alveg af hverju, en rök-
in þeirra eru þá helst því ég er
búin að koma hingað svo oft á
stuttum tíma. Mér líður eins
og ég sé heilbrigð en ég er búin
að vera innilokuð án súrefnis,
nema þá í gegnum gluggarifu.
Ég fékk að fara í viðrun í fimm
mínútur í senn eins og hundur
í ól. Ég missti þann rétt vegna
þess að ég reyndi að flýja. Ég
fann lyktina af frelsi og sturlað-
ist.“
Mikilvægt að vera opin til þess
að losna undan skömm
Síðan Áslaug veiktist hefur hún ver-
ið virkilega opin um veikindi sín og
segir hún það hafa hjálpað henni
mikið. Hún hafi ekki upplifað for-
dóma gagnvart því að vera með
geðsjúkdóm, en í upphafi veikind-
anna hafi hún fundið fyrir skömm.
„Fyrst þegar ég veiktist þá fór
ég að ímynda mér að allir væru
að tala um þetta, af því að ég var
svo opin með þetta. Þá vissu allir
hvað var í gangi í kringum mig og
ég upplifði skömm ef ég fór út og
mætti fólki. Svo losaði ég mig við
skömmina með því að tala um
þetta og deila sögunum mínum.
Ég frelsaði mig að einhverju leyti
frá þessu. Það er ótrúlega mikil-
vægt að vera opin með þetta til
þess að losna undan skömminni.“
Í dag finnur Áslaug fyrir því ef
hún er að komast í maníuástand
og hefur hún lyf til þess að slá á
ástandið.
„Ef það er mikið áreiti, ef ég er
kannski í miklum hávaða eða er
óvenjuglöð eða spennt þá finn ég
að ég er að fara upp. Ég verð svona
meira „tens“ og oft þá vil ég ekki
viðurkenna það af því að mér líður
ótrúlega vel. Ég er þá í góðu ástandi
sem myndi þó kannski ekki enda vel
ef ég gerði ekki neitt í því. Mér líð-
ur eins og ég sé hrókur alls fagnað-
ar og að fólk hafi meiri áhuga á mér
þegar ég er í þessu ástandi. En þetta
eru aðeins ranghugmyndir þar sem
manni finnst maður vera betri en
maður er, upplifir sjálfan sig sem
sérstakan. Ég hef alltaf geta stöðv-
að þetta með lyfjum, nema þegar ég
er að reykja gras því þá hef ég enga
stjórn. Þá er ég bara í neyslu og er
ekkert að spá í þetta. Allt í einu er ég
bara komin með ranghugmyndir og
get ekkert stjórnað því.“
Umboðsaðilar: Húsgagnaval Höfn Bara snilld ehf. Egilsstöðum
Áslaug segist hafa kveikt á sjúkdómnum
með því að reykja gras / Ljósmynd: Aðsend „Ég get stundað
lífið alveg jafn
vel og næsti maður