Morgunblaðið - 24.01.2019, Blaðsíða 23

haft samband við eigendur sumar-
húsa sem leigja landið af ríkinu.
Hann segir aðra landeigendur á
svæðinu sannarlega hafa mikilla
hagsmuna að gæta í málinu þar sem
ferðaþjónusta sé að verða æ mikil-
vægari atvinnugrein. Bendir Birgir
þar á hótelið á Deplum, sem er
skammt frá fyrirhugaðri virkjun.
Að auki telur Birgir að áformin
muni valda „óbætanlegu tjóni á
Tungudal og því fallega og ósnortna
umhverfi sem þar er. Tungudalur er
vinsæll áfangastaður göngufólks og
hefur ferðaþjónustan í Fljótum og
gönguhópar víðsvegar af landinu
lagt leið sína í þessa náttúruperlu,“
segir í grein Birgis.
Hann segir áform Orkusölunnar
geta haft í för með sér „gríðarlegt
jarðrask og óafturkræf og
óásættanleg náttúruspjöll til fram-
tíðar, fyrir litla virkjun [...] Við eig-
um að vita betur í dag en þetta, lát-
um ekki endurtaka sig þau óaftur-
kræfu spjöll sem unnin voru í
þessari fögru sveit fyrir rúmlega 70
árum. Stöðvum þessi áform strax
áður en lengra er haldið,“ segir enn
fremur í grein Birgis.
Samkvæmt upplýsingum frá
Orkustofnun var ekki talin ástæða
til að hafa samband við fleiri land-
eigendur því eingöngu ríkið eigi
land á fyrirhuguðu rannsóknar-
svæði í Tungudal. Eigendur eyði-
jarða hafi almennt ekki komið í veg
fyrir að rannsóknarleyfi séu veitt en
sjónarmið þeirra geti orðið þess
valdandi að Orkustofnun setji
strangari skilyrði fyrir veitingu
rannsóknarleyfis.
Ítrekar Orkustofnun að rann-
sóknarleyfi leiði ekki alltaf til virkj-
unar. Ef rannsóknir skili góðum
niðurstöðum þá þurfi að sækja um
nýtingarleyfi og virkjunarleyfi.
Leita þarf til Skipulagsstofnunar og
ef framkvæmdin er háð mati á um-
hverfisáhrifum þá koma til skoð-
unar áhrif á ferðaþjónustu, um-
hverfi, dýralíf, gróður og fleiri
þætti.
Sjá ekki tilganginn
Haukur B. Sigmarsson, fram-
kvæmdastjóri Eleven Experience á
Íslandi, sem rekur lúxushótelið á
Deplum, segir fyrirtækið andsnúið
frekari virkjunarframkvæmdum í
Fljótum og búið sé að koma þeim
athugasemdum á framfæri við
Orkusöluna.
„Við höfum ekki miklar upplýs-
ingar um þessi áform en ef virkj-
unin á að skila litlu af sér, hvort sem
það er mannafli eða raforka, þá sér
maður ekki tilganginn,“ segir
Haukur.
Hann segir starfsemi hótelsins
byggjast mikið á því að gestir upp-
lifi náttúruna og umhverfið í Fljót-
um og á Tröllaskaga, hvort sem það
sé stangveiði, skotveiði, skíðaferðir,
gönguferðir, útreiðartúrar eða ann-
að. Þannig hafi gönguferðir verið
farnar upp í Tungudal og heima-
menn gangi þar t.d. til rjúpna yfir
veturinn.
„Við nýtum allt svæðið hérna til
útivistar. Það yrði dapurt af við yrð-
um með enn aðra virkjunina í bak-
garðinum. Við þurfum að spyrja
okkur hverju við séum að fórna og
hvað fáum við í staðinn,“ segir
Haukur enn fremur.
Engin ákvörðun tekin
Magnús Kristjánsson, fram-
kvæmdastjóri Orkusölunnar, segir
að byrjað verði á rennslismælingum
í Tungudalsá og vatninu. Að þeim
loknum verði frekari ákvarðanir
teknar. Magnús segist hafa heyrt af
áhyggjum Fljótamanna og bindur
vonir við að kynningarfundur verði
haldinn sem fyrst í Fljótum.
„Við þurfum að skoða fyrst hvort
þessi virkjunarkostur telst arðbær
fyrir Orkusöluna. Fyrsta mál á dag-
skrá er að rannsaka vatnið og
vatnasviðið og við erum ekkert
komin lengra. Þær mælingar fara
fram án þess að nokkurt rask eigi
sér stað,“ segir Magnús.
spjöll
23
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 24. JANÚAR 2019
Gottoggirnilegt
Núer ljúffengaGoða upphengiáleggið komið í umhverfis-
vænni umbúðir úr pappa. Því er ekkertmál að flokka og endurvinna.
Betra fyrirumhverfið
Goði - alltaf góður
NÝTT
Meðgóðri sAmvisku
Orkusalan hefur rekið Skeiðsfossvirkjun
frá 2007, þegar RARIK stofnaði fram-
leiðslu- og sölufyrirtækið, en virkjunin var
upphaflega gangsett árið 1945 og er með
elstu vatnsaflsvirkjunum landsins. Sigl-
firðingar áttu virkjunina til 1990, þegar
RARIK keypti hana.
Með virkjun Fljótaár á sínum tíma varð
til stórt miðlunarlón ofan Skeiðsfoss.
Hefur lónið æ síðan verið nefnt Stífluvatn.
Alls fóru sjö jarðir í Stífludal undir vatn
vegna þessara framkvæmda og ásýnd
sveitarinnar breyttist gríðarlega.
Uppsett afl Skeiðsfossvirkjunar er 4,8
MW. Upphaflega var virkjunin 1,8 MW en
1954 var bætt við annarri vélasamstæðu
og samanlagt afl fór þá í 3,2 MW. Með
virkjun við Stóru-Þverá, sem tekin var í
gagnið 1974, bættust við 1,6 MW.
Meðal þeirra bæja í Stífludal sem fóru
undir vatn voru Gautastaðir. Þar bjó Stef-
án Þorláksson til 23 ára aldurs, eða þar til
fjölskyldan varð að flytja vegna virkj-
unarframkvæmda. Í viðtali við Morg-
unblaðið í júlí 2009 sagði Stefán meðal
annars:
„Það var engin sátt um þetta, fólk var
mjög óánægt en í þá daga var land tekið
eigarnámi. Það þýddi ekkert að segja
neitt, þetta var einfaldlega tekið af fólki.“
Ljósmynd/Sigrún Ásmundsdóttir
Stífluvatn Miðlunarlón Skeiðsfossvirkjunar. Mynni Tungudals sést
fjær hægra megin. Innarlega í Stífludal er hótelið á Deplum.
Sjö jarðir fóru undir vatn
 Skeiðsfossvirkjun tekin í gagnið 1945