Morgunblaðið - 02.02.2019, Blaðsíða 34

34 MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 2. FEBRÚAR 2019
✝ Tómas JensPálsson fædd-
ist á Litlu-Heiði í
Mýrdal 20. júlí
1938. Hann lést á
gjörgæsludeild
Landspítalans við
Hringbraut 19.
janúar 2019.
Foreldrar hans
voru hjónin Mar-
grét Tómasdóttir,
f. 31. mars 1904,
d. 28. desember 1994, og Páll
Pálsson, f. 11. mars 1902, d.
13. júní 1978.
Systkini hans eru: Erla, f.
1929, d. 2018, maki Jón
Sveinsson, látinn. Kjartan, f.
1930, d. 2005, maki Ingibjörg
Ívarsdóttir. Sigurbjörg, f.
1932, maki Einar Kjartansson.
Elsa, f. 1936, maki Jakob
Ólafsson, látinn. Áslaug, f.
1940, maki Brynjólfur Gísla-
son. Guðlaug Ingibjörg, f.
1942, maki Vigfús Þ. Guð-
mundsson. Páll
Rúnar, f. 1946.
Eftirlifandi
eiginkona hans er
Steinunn Þor-
bergsdóttir, f. 19.
desember 1944.
Börn þeirra
eru: Valdimar, f.
1971, maki Ragn-
hildur Hjaltadótt-
ir. Sigrún, f. 1973,
maki Engilbert Ó.
H. Snorrason. Páll, f. 1982,
maki Elísabet Ásta Magn-
úsdóttir. Börn Páls: Tómas
Jökull, f. 2001, Bergsteinn
Páll, f. 2011, og Sigrún Ólafía,
f. 2014.
Mest af starfsævinni stund-
aði Tómas búskap á Litlu-
Heiði ásamt konu sinni og
bróður sínum, Páli Rúnari.
Síðustu árin bjuggu þau í Vík.
Tómas verður jarðsunginn
frá Víkurkirkju í dag, 2. febr-
úar 2019, klukkan 13.
Þrátt fyrir nálægð frá mínu
æskuheimili þekkti ég Tomma á
Heiði aðeins af afspurn þar til
að hann lenti í því að fá mig
sem tengdason. Tommi tók mér
frá upphafi kynna okkar af-
skaplega vel og ég eignaðist
vináttu hans.
Þegar leiðir okkar Tomma
lágu saman var farið að hilla
undir það hjá þeim Steinunni að
þau brygðu búi.
Ég er ekkert viss um að
Tommi hafi endilega viljað
verða bóndi. Ég skynjaði að
hugur hans hefði staðið til þess
að mennta sig. Það varð ekki og
hann tók að sér skyldur heima
á Heiði og þar varð hans starfs-
vettvangur alla tíð. Þrátt fyrir
að hann hafi ekki beinlínis valið
búskap sem lífsstarf fórst hon-
um vel að vera bóndi. Tommi
bar óblandna virðingu fyrir
náttúrunni.
Hann var nærgætin við
skepnurnar. Hann rækti starf
sitt við bústörf sem náttúruunn-
andi og dýravinur. Það eru
enda ekki aðrir betur til þess
fallnir að vera bændur en slíkir.
Ég held líka að afkoman af
búskapnum hafi verið nokkuð
góð hjá honum.
Það var gott að koma að
Heiði. Þau Tommi og Steinunn
voru gestrisin. Þau tóku barna-
börnum mínu vel. Þeim þótti
eftirsóknarvert að fá að koma
að Heiði.
Svo ekki sé talað um „að
hjálpa við sauðburðinn“. Tommi
var barngóður maður.
Tommi var vel gefinn og
skarpur og mikill áhugamaður
um þjóðmálaumræðuna. Ég var
ekki eins sterkur á svellinu þar
og hafði ekki sama úthaldið og
hann. Ég sóttist frekar eftir því
að fá að gera við girðingarnar
hjá honum.
Við Sissa urðum þess aðnjót-
andi að ferðast með þeim
Tomma og Steinunni hringinn í
kringum landið síðastliðið sum-
ar í tilefni af því að Tommi varð
áttræður. Ég undraðist þekk-
ingu Tomma á landinu, kenni-
leitum, fólki og sögu. Hann var
gagnkunnugur allstaðar. Til
norðausturlands hafði hann
aldrei komið. Það breytti ekki
því að þar þekkti hann land og
sögu og gat frætt okkur hin.
Tommi var ánægður með þetta
ferðalag. Fyrir okkur Sissu var
þetta sérstaklega fræðandi og
samveran við þau Tomma og
Steinunni dýrmæt nú þegar
komið er að leiðarlokum.
Heilsa Tomma bilaði fyrir
nokkrum árum og voru síðustu
árin honum erfið. Þrátt fyrir al-
varleg áföll reis hann alltaf upp
aftur og náði sér á strik. En
enginn má sköpum renna.
Ég er þakklátur fyrir kynnin
og að hafa eignast vináttu
Tomma á Heiði.
Engilbert Ó. H. Snorrason.
Tómas Pálsson, fyrrverandi
bóndi á Litlu-Heiði í Mýrdal,
mágur minn og jafnaldri, er lát-
inn. Hann lést á Landspítalan-
um hinn 19. janúar síðastliðinn
eftir stutt en erfið veikindi.
Hann var bóndi alla tíð. Að
vísu fór hann á vertíðir ungur
maður, reri bæði frá Vest-
mannaeyjum og Þorlákshöfn,
en honum leið aldrei vel á sjó.
Þeir bræður, Páll Rúnar og
hann, tóku síðan við búskap á
Litlu-Heiði af foreldrum sínum,
bjuggu bæði með kýr og kind-
ur, nokkuð stóru búi. Tómas
var góður bóndi, og sérstaklega
fjárbóndi. Átti góðan fjárstofn
og þó bar af hversu frjósamur
hann var. Þóttu lítil tíðindi að
ær yrðu þrílembdar, stundum
um of.
Þá var ræktun færð út til
muna svo og byggð útihús. Þá
voru þeir bræður þátttakendur
í gulrófnaræktun ásamt fleirum,
auk þess sem Heiðarvatnið gaf
af sér.
En allt er þetta liðin tíð og
Heiðardalurinn kominn í eyði.
Það mun ekki líða á löngu að
hægt verður að líta yfir hann
með augum landnámsmannsins
úti á Falli.
Þau hjónin, Tómas og Stein-
unn, fluttu til Víkur og áttu þar
allmörg góð ár, m.a. með ferða-
lögum innan lands og utan.
Við ættingjar hans og
tengdafólk áttum eftirminnilega
stund í áttræðisafmæli hans í
júlí á síðasta ári á heimili dóttur
hans og tengdasonar í Hafn-
arfirði.
Ekki síst fyrir ræðuna sem
hann hélt. Í fyrsta lagi vissi
enginn til að hann hefði haldið
ræður og í öðru lagi var efni
hennar upprifjanir úr Heiðar-
dalnum.
Þetta var vissulega minnis-
stæð stund.
En nú er þessari göngu lokið.
Og við þökkum fyrir sam-
veruna. Vertu kært kvaddur og
Guði falinn kæri bróðir og mág-
ur.
Okkur langar til að kveðja
þig með fyrstu vísunni úr kvæð-
inu „Í vor“ eftir Guðmund
Böðvarsson.
Í nótt urðu allar grundir grænar í
dalnum,
því gróðursins drottinn
kom sunnan af hafi og hafði um
langvegu sótt.
Og fljótið strauk boganum blítt yfir
fiðlustrenginn
og bláar dúnmjúkar skúrir liðu yfir
engin
í nótt.
Áslaug og Brynjólfur.
Í sveitinni er drengur á
hennar reki. Hann heitir Tóm-
as, kallaður Tommi, en Tumi af
þeim eldri, sem mátu þennan
snaggaralega og grínaktuga
strák. Þau verða leikfélagar í
veröld sem er borgarbarninu
framandi. Í samneyti við hann,
systurnar fimm, einn lítinn
bróður og fullorðna fólkið sem
umgekkst börn sem jafningja
undi hún hag sínum í mörg
sumur.
Þau miðluðu hvort öðru af
sínum ólíku heimum. Hún
skemmti honum með sögum af
skondinni vinkonu í borginni og
skólanum, sem var svo allt öðru
vísi en skólinn sem börnin í
sveitinni gengu í með hléum.
Hann ræddi fyrirbrigði náttúr-
unnar á máli fullorðinna, talaði í
örnefnum og kom auga á hegð-
un grasbíta í of mikilli fjarlægð
fyrir hennar óþjálfuðu sjón. Af
honum lærði hún réttu tökin við
vinnuna, svo sem að leggja á
dráttarhross, spenna þau fyrir
vélar og vagna og leiða þau til
verka sinna. Inn á milli skyldu-
verka var þó alltaf tími til bú-
leikja, þar sem hann var sjálf-
kjörinn bóndinn sem stundaði
heyskap og skepnuhald, en við
stelpurnar önnuðumst eldhús-
verkin hver um aðra og köll-
uðum á hann í mat og kaffi.
Samheldni, vinnusemi og agi
var aðalsmerki barnanna á
Litlu-Heiði í Mýrdal.
Árin líða og við Tommi tók-
umst að sjálfsögðu ólík hlutverk
á hendur. Hann tók við jörðinni
og varð farsæll bóndi, sem m.a.
stundaði uppgræðslu á örfoka
svæðum og í kjölfar jarðarbóta
stækkaði hann og ræktaði upp
fjárstofninn. Sumarbústaður í
dalnum fagra varð til þess að
böndin rofnuðu aldrei, þótt á
tímabilum væru þau stopul. Síð-
ustu áratugina, þegar um hægð-
ist hjá mér, fjölgaði ég komum
mínum í dalinn og þá gafst
tækifæri til að taka upp gamlan
vinskap og rifja upp mótandi
bernskuárin í Heiðardal.
Undanfarið hef ég svo notið
vináttu þeirra Tomma og Stein-
unnar, konu hans, í heimsókn-
um mínum á heimili þeirra í
Vík. Þá höfum við ekið niður í
dal, spáð í gróðurbreytingarnar
og litið til löngu liðinnar tíðar,
þegar dýr gengu þar og mannlíf
var á báðum bæjum með á ann-
an tug barna. En dalurinn,
vatnið og fjallahringurinn, allt
er þetta á sínum stað.
Ég votta Steinunni, börnun-
um þremur og þeirra fjölskyld-
um samúð mína vegna látins
eiginmanns, föður, tengdaföður
og afa.
Helga Ólafsdóttir.
Með þakklæti og trega kveðj-
um við fjölskyldan einstakan
nágranna og vin, Tomma á
Heiði. Heiðardalurinn með
vatnið, Heiðina, búsmalann og
fólkið leikur þar stærsta hlut-
verkið, enda Tommi fæddur,
uppalinn og búandi í þessari
stórbrotnu náttúru mestan
hluta ævinnar og lifði og hrærð-
ist með landinu í blíðu og
stríðu.
Harðindavorið 1979 tókum
við hjónin tvítug að aldri við
jörðinni Stóru Heiði í Heiðardal
og var strax einstaklega vel
tekið af ábúendum á Litlu
Heiði, sem reyndust okkur ein-
staklega hjálpsamir og vinveitt-
ir og er hægt að segja með
sanni að þar bar aldrei neinn
skugga á uppfrá því. Samvinna
okkar Heiðdælinga var ávallt
mikil og var þá sama hvert
verkefnið var, s.s. silungsveiði í
vatninu, smalanir og heyskapur
svo og oft samgöngur á snjó-
þungum vetrum sem voru þó
nokkrir á okkar búskapartíð og
er veturinn 1990 þar þó eftir-
minnilegastur með fádæma
snjókyngi og keyrði þá Tommi
mjólkina niður á þjóðveg í veg
fyrir mjólkurbílinn á fjórða
mánuð.
Þegar Tommi varð sextugur
hélt hann veislu heima á Heiði
og þar sló ég upp í galsaskap að
hann væri líkur Bjarti í Sumar-
húsum og rataðist þar kjöftug-
um nokkuð satt orð í munn,
sjálfstæður rollukarl sem hugs-
aði eins og sauðkind og bjó að-
eins afsíðis, víðlesinn en fjár-
bókin í mestu uppáhaldi.
Tommi var ræktunarmaður
góður græddi upp mikið af ör-
foka landi, ræktaði tún á tugum
hektara enda var heyskapur
eitt af hans uppáhaldsverkum
og oft mikill hugur í karli að
láta ekki hrekjast eins og oft
var hætta á í Mýrdalnum og oft
nutum við nágrannar hans góðs
af dugnaði hans við allt hey-
magnið sem hann náði saman,
enda vissi hann að búskapur er
heyskapur. Tommi átti mjög af-
urðasamt sauðfé og fallega
ræktað og njóta margir afrakst-
urs þeirrar ræktunar í dag á
mörgum bæjum í Mýrdalnum
enda fylgdist hann vel með
yngri bændunum um framgang
ræktunarinnar.
Tommi var barngóður svo af
bar og þar nutum við góðs af en
hús þeirra Steinu og Tomma
var okkar drengjum ávallt opið
bæði í leik og starfi enda eins
og áður sagði samvinna og vin-
átta í hávegum höfð enda er
það dýrmætasta minnigin um
þann góða dreng sem við kveðj-
um með eftirsjá en síðast og
ekki síst þakklæti fyrir allar
góðu stundirnar sem auðguðu
lífið.
Gott geymi þig, kæri vinur.
Hvíldu í friði.
Elsku Steina, Valdi, Sissa,
Palli og Rúnsi og fjölskyldur,
ykkur vottum við okkar dýpstu
samúð. Með kærri þökk fyrir
allt gamalt og gott.
Hermann, Sigríður (Sigga)
og synir.
Tómas Jens
Pálsson
Frímann & hálfdán
Útfararþjónusta
Frímann
897 2468
Hálfdán
898 5765
Ólöf
898 3075
Sími: 565 9775
www.uth.is
uth@uth.is
Cadillac 2017
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma
og langamma,
STEINUNN INGVARSDÓTTIR
sjúkraliði,
frá Þrándarholti,
Kambaseli 56, Reykjavík,
lést laugardaginn 26. janúar
á krabbameinsdeild Landspítalans. Útförin fer fram frá
Seljakirkju fimmtudaginn 7. febrúar klukkan 15.
Guðmundur Örn Böðvarsson Kristín Fjóla Bergþórsdóttir
Óli Fjalar Böðvarsson Margret Andreasen
Birkir Böðvarsson Guðrún Eiríksdóttir
barnabörn og barnabarnabarn
Ástkær faðir okkar, tengdafaðir og afi,
BJÖRN BJÖRNSSON
bóndi og húsasmíðameistari,
Ytri-Löngumýri, Blönduósi,
lést á Landspítalanum mánudaginn
28. janúar. Útförin fer fram frá
Blönduóskirkju mánudaginn 11. febrúar klukkan 13.
Ólöf Birna Björnsdóttir Styrmir Magnússon
Bjarki Björnsson Hjördís María Ólafsdóttir
Steinn Örvar Bjarnarson Svanhvít Helga Magnúsdóttir
Brynhildur Una Björnsdóttir
Haukur Hafliði Björnsson
María Sigrún, Viktoría Dagný, Kristófer Bjarnar,
Óli Björn og Eva Katrín
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma,
langamma og langalangamma,
ELÍN S. SIGURÐARDÓTTIR
ljósmóðir,
lést á Dalbæ, heimili aldraðra á Dalvík,
28. janúar.
Jarðarför hennar fer fram frá Dalvíkurkirkju laugardaginn 9.
febrúar klukkan 11.
Þeim sem vilja minnast hennar er bent á minningarsjóð
Dalbæjar (4661378).
Sigrún K. Óskarsdóttir Jón Viðar Óskarsson
Petrína Þ. Óskarsdóttir Jóhanna K. Óskarsdóttir
Óskar Óskarsson
og fjölskyldur þeirra
Ástkær faðir okkar, tengdafaðir, afi
og langafi,
HILMAR GUNNLAUGSSON
prentari,
lést á hjúkrunarheimilinu Sunnuhlíð
30. janúar. Útförin fer fram frá
Kópavogskirkju mánudaginn 11. febrúar klukkan 15.
Innilegar þakkir til starfsfólks Sunnuhlíðar fyrir góða þjónustu og
hlýlegt viðmót.
Gunnlaugur Hilmarsson Reyndís Harðardóttir
Þorkell Svarfdal Hilmarsson Hrafnhildur Hartmannsdóttir
Gunnar Þór Hilmarsson
Hilmar Hilmarsson
Marta Þórunn Hilmarsdóttir Vermundur Ágúst Þórðarson
Hildur María Hilmarsdóttir Þórarinn Þorfinnsson
barnabörn og barnabarnabörn
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar,
sonur, tengdasonur, bróðir og mágur,
ÞÓRIR MAGNÚSSON
málarameistari,
Stapasíðu 11b,
varð bráðkvaddur miðvikudaginn
30. janúar.
Útförin verður auglýst síðar.
Svava Svavarsdóttir
Magnús Þórisson
Anna Karen Þórisdóttir
Þórey Sif Þórisdóttir
Árdís Svanbergsdóttir
Ragnar Magnússon Kristín Steindórsdóttir
Einar Magnússon Guðný Sigurharðardóttir
Ottó Magnússon Guðrún Gísladóttir
Svavar Konráðsson Anna Friðriksdóttir
Anna Soffía Svavarsdóttir Halldór G. Halldórsson
Konráð Svavarsson Pálmey Sigtryggsdóttir
Sigurður Örn Svavarsson
fjölskyldur og vinir
HJARTAVERND
Minningarkort
535 1800
www.hjarta.is