Morgunblaðið - 02.02.2019, Blaðsíða 49

MENNING 49
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 2. FEBRÚAR 2019
VIÐTAL
Helgi Snær Sigurðsson
helgisnaer@mbl.is
Jakob Frímann Magnússon er einn
þeirra manna sem sitja aldrei kyrrir
og eru alltaf með eitthvað á prjón-
unum. Og nú hefur hann orðið við
áskorun áhugasamra vina sinna um
að flytja einyrkjaskífu sína Horft í
roðann, sem hann gaf út á Þorláks-
messu árið 1976, á tónleikum í Bæj-
arbíói í Hafnarfirði og það í fyrsta
sinn. Platan hefur nefnilega aldrei
verið flutt á tónleikum því Jakobi
gafst ekki tími fyrir útgáfutónleika á
sínum tíma. En nú er lag og tón-
leikar hafa verið bókaðir í mars. Síð-
búnir útgáfutónleikar, mætti segja.
„Nei er ekki nokkurt svar“
„Þessi plata, sökum viðvarandi
fjarvista minna, fékk aldrei útgáfu-
tónleika og hefur aldrei verið flutt
opinberlega,“ segir Jakob en af
þekktum lögum á plötunni má nefna
„Saurlífisseggur“, „Röndótta mær“,
„Umboðsmenn Drottins“ og „Sól í
dag“. Hann segist halda að Jóhann
Hjörleifsson trommuleikari hafi
fyrstur ýtt á hann, fyrir um þremur
árum, að flytja plötuna í heild sinni á
tónleikum og síðan Bjarni Bragi
Kjartansson bassaleikari. Ekki gafst
Jakobi tími til slíks tónleikahalds en
svo var ýtt í þriðja sinn, árið 2017.
Var það Páll Eyjólfsson sem ýtti, sá
sem nú sér um rekstur Bæjarbíós í
Hafnarfirði þar sem tónleikarnir
verða haldnir. Páll nefndi nokkrar
dagsetningar við Jakob sem bar við
annríki og þá greip Páll til þess ör-
þrifaráðs að bóka tónleika 16. mars,
að Jakobi forspurðum. „Nei er ekki
nokkurt svar,“ sagði Páll við Stuð-
manninn og tilkynnti honum hvenær
hann ætti að halda tónleikana. „Þá
ákvað ég nú að líta á þessa eggjun
sem eitthvað sem ég ætti að taka
mark á,“ segir Jakob sposkur. Allt
er þá þrennt er.
Jakob segir að beinast hafi legið
við að félagar hans og liðsmenn í
djasssveitinni Jack Magnet Quintet
flyttu plötuna með honum á tónleik-
unum, þeir Eyþór Gunnarsson, Þor-
valdur Þór Þorvaldsson, Guð-
mundur Pétursson og Róbert
Þórhallsson. „Afburðamenn, hver og
einn, á sínu sviði,“ segir Jakob um
þá félaga og útilokar ekki að leyni-
gestur muni læðast aftan að þeim á
sviðinu.
Líf að lokinni jarðvist
„Þetta er mín fyrsta sólóplata,
unnin á árunum 1975-6, fyrstu upp-
tökur fóru fram í Los Angeles í októ-
ber og nóvember ’75 og síðan var
hún unnin í Bretlandi og á Íslandi
haustið og veturinn ’76,“ segir Jakob
þegar hann er spurður út í þessa
merku plötu sem hvergi er fáanleg.
„Það var mikil lokatörn sem endaði
með því að upptökumaðurinn fékk
hálfgert taugaáfall af svefnleysi því
sessjónirnar byrjuðu klukkan tíu á
morgnana og enduðu stundum
klukkan fjögur um nótt. Tony Cook,
upptökumaður frá Bretlandi, reynd-
ist kannski ekki með þann uppsafn-
aða vítamínforða sem Íslendingar
hafa almennt komið sér upp í gegn-
um heilagfiskið,“ segir Jakob og tek-
ur fram að upptökumaðurinn hafi
sem betur fer ekki farið yfir móðuna
miklu, ólíkt sögumanni, honum Ívari
frá Breiðafirði.
Horft í roðann er konseptplata og
er hvergi fáanleg í dag, sem fyrr
segir, hvorki í föstu formi né raf-
rænu en þó má finna hana í snældu-
formi í nokkrum bókasöfnum lands-
ins. Spurður út í mögulega endur-
útgáfu útilokar Jakob ekkert en
verst þó allra yfirlýsinga í þá veru.
Platan fjallar um líf að lokinni
jarðvist og hefst sagan í sól og blíðu,
bjart fram undan en svo brestur á
með illviðri. „Báturinn ferst og Ívar
þar með og er töluverðan tíma að
átta sig á því hvað er að gerast, er í
einhvers konar limbói eins og eitt
lagið heitir. Hann fer síðan að horfa
um öxl og átta sig á lífi og starfi,
fyrstu ástinni, öllum þeim freist-
ingum sem hann hefur fallið fyrir og
því jarðneska brölti og andlega lífi
sem hann hefur upplifað,“ útskýrir
Jakob.
Aðgöngumiði að
Warner-bræðrum
Jakob segir plötuna blöndu af há-
alvarlegu efni og öðru glaðbeittara,
blöndu sönglaga og instrúmental
ópusa. „Þetta er platan sem varð að-
göngumiði minn að þeim hljóm-
plötusamningi sem mér bauðst í
Bandaríkjunum á því herrans ári
1977. Það var fyrsti hljómplötu-
samningur sem gerður var við Ís-
lending af stórfyrirtæki í útlöndum,“
segir Jakob en fyrirtækið var sjálft
Warner Bros. eða Warner-bræður.
Samið var við Jakob um útgáfu
tveggja platna og samningurinn
þótti einstaklega góður því Jakob
hlaut 250 þúsund dollara fyrirfram-
greiðslu sem var dágóð summa á
þeim tíma og gerði Jakobi kleift að
lifa og starfa við tónlist í Los Angel-
es. Úr urðu plöturnar Special Treat-
ment og Jack Magnet og í framhaldi
af þeim Timezone sem hét Tvær
systur á íslensku.
Bullsveittur Collins
Úrvalslið hljóðfæraleikara lék
með Jakobi á Horft í roðann, þeirra
á meðal trymbillinn Phil Collins sem
þá hafði gert garðinn frægan með
proggrokksveitinni Genesis, Neil
Hubbard gítarleikari, trommarinn
Preston Heyman og Ray Babb-
ington bassaleikari. Þungavigtar-
menn. Og bakraddasöngvarar voru
ekki af verri endanum heldur, þeirra
á meðal Björgvin Halldórsson og Jó-
hann Helgason.
Jakob segir að á þessum tíma hafi
proggrokkið verið að þróast yfir í
rafmagnað djassrokk. Weather Re-
port og aðrar slíkar sveitir nutu mik-
illa vinsælda og hér heima var það
Mezzoforte sem gerði garðinn fræg-
an.
Blaðamanni leikur mest forvitni á
að vita hvernig Collins hafi komið
Jakobi fyrir sjónir, að öðrum leik-
mönnum ólöstuðum, og segist Jakob
hafa þekkt hann fyrir úr öðru verk-
efni og rifjar svo upp upptökur.
„Hann átti stjörnuleik og ég man að
þegar við vorum búnir að gera fjórar
atlögur að hinu tiltölulega flókna og
framsækna lagi „Horft í roðann“ –
og þetta var að kvöldlagi – átti eftir
að taka upp „Limbo“ sem er síðasta
lagið á plötunni. Það er ansi hraður
taktur þar og krefjandi og þegar við
vorum búnir að spila það þrisvar
sinnum var sprottinn fram ansi mik-
ill sviti, bæði á enni og í handar-
krikum Philips, og hann kom más-
andi inn í stúdíó og sagði afsakandi:
„Ég held ég sé búinn að segja það
sem ég hef að segja í þessu „take-i“ á
laginu. Með öðrum orðum: „Ég hef
eiginlega ekki þrek í meira,““ segir
Jakob og hlær innilega að minning-
unni um bullsveittan Collins.
Svífandi kona í hvítum klæðum
Jakob segir að lokum að ekki megi
gleyma þætti Önnu Björnsdóttur við
gerð plötunnar, hans þáverandi heit-
konu og síðar eiginkonu. Hún tók
ríkan þátt í plötugerðinni, hannaði
umslagið og ritaði sjálf, með eigin
hendi, alla texta og upplýsingar og
stýrði líka myndatökunni fyrir um-
slagið. Framan á því svífur kona í
lausu lofti í hvítum klæðum og fyrir
utan herbergið, í myrkvuðum
glugga, sést upplýst spurning-
armerki.
Já, dularfullt er það í meira lagi og
forvitnilegt verður að heyra söguna
alla í Bæjarbíói. Miðasala á tón-
leikana er hafin á midi.is.
Morgunblaðið/Eggert
Endurlit Jakob Frímann rifjar upp sólóplötuna Horft í roðann í Bæjarbíói 16. mars. Hér sést hann með rjóðan himin
að baki sér við sjávarsíðuna í höfuðborginni á frostköldum degi, rúmum 42 árum eftir útgáfu plötunnar.
Dulúðugt Umslag hljómplötunnar
Horft í roðann frá árinu 1976.
Síðbúnir útgáfutónleikar
 Horft í roðann, sólóplata Jakobs Frímanns Magnússonar frá árinu 1976, verð-
ur flutt í fyrsta sinn í heild á tónleikum í Bæjarbíói 16. mars  Hvergi fáanleg
Efnisveitan Net-
flix hefur tryggt
sér heimssýning-
arréttinn á ís-
lensku spennu-
þáttaröðinni The
Valhalla Mur-
ders sem er
framleidd af ís-
lensku fyrirtækj-
unum Truenorth
og Mystery í
samstarfi við RÚV. Samningurinn
við Netflix var gerður fyrir milli-
göngu RÚV og DR Sales, sölufyr-
irtækis danska ríkisútvarpsins, skv.
tilkynningu. Netflix hefur áður
keypt sýningarrétt á tilbúnum ís-
lenskum þáttaröðum en þetta mun
vera í fyrsta sinn sem Netflix kem-
ur með eins umfangsmiklum hætti
að fjármögnun og framleiðslu ís-
lenskrar þáttaraðar, segir í tilkynn-
ingunni. The Valhalla Murders er
sköpunarverk Þórðar Pálssonar
sem er jafnframt einn af leikstjór-
um þáttanna og með burðarhlut-
verk fara Björn Thors og Nína
Dögg Filippusdóttir.
Netflix sýnir
Valhalla Murders
Nína Dögg
Filippusdóttir
Sænska popp-
stjarnan Zara
Larsson og enski
popparinn James
Bay munu hita
upp fyrir Ed
Sheeran á tón-
leikum hans á
Laugardalsvelli í
sumar.
Bæði njóta þau
mikilla vinsælda
víða um heim og
verður því mikill
stjörnufans í
Laugardal 10. og
11. ágúst. Lars-
son hélt tónleika
á Íslandi í októ-
ber 2017 en Bay
hefur ekki komið
fram áður hér á
landi.
Uppselt er á tónleikana 10. ágúst
en enn til miðar á aukatónleikana
11. ágúst, að því er fram kemur í til-
kynningu frá skipuleggjendum tón-
leikanna.
Larsson og Bay á
tónleikum Sheeran
Zara Larsson
James Bay