Morgunblaðið - 16.03.2019, Síða 17

FRÉTTIR 17Erlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 16. MARS 2019
Bogi Þór Arason
bogi@mbl.is
Þjóðernisöfgamaður skaut 49 manns
til bana, þeirra á meðal börn, í árás-
um á tvær moskur í borginni Christ-
church á Nýja-Sjálandi í gær. Um 48
manns voru flutt á sjúkrahús vegna
skotsára, þ. á m. ung börn, og um
tuttugu voru alvarlega sár. Árásirn-
ar eru þær mannskæðustu sem gerð-
ar hafa verið á múslíma í nútímasögu
Vesturlanda.
Jacinda Ardern, forsætisráðherra
Nýja-Sjálands, fordæmdi hryðju-
verkin og sagði að þetta væri „einn
dimmasti dagur í sögu landsins“.
28 ára maður, sem fæddist í Ástr-
alíu, var handtekinn og ákærður fyr-
ir fjöldamorð. Tveir aðrir voru í haldi
lögreglu í gær en ekki var vitað hvort
þeir hefðu tekið þátt í árásunum.
Ríkislögreglustjórinn Mike Bush
sagði að árásarmaðurinn hefði ekki
verið undir eftirliti lögreglunnar og
öryggisstofnana á Nýja-Sjálandi og í
Ástralíu.
Hryðjuverkamaðurinn var með
myndavél og notaði hana til að sýna
sautján mínútna myndskeið í beinni
útsendingu á Facebook þar sem
hann sást skjóta fólk af stuttu færi,
m.a. blóðug börn sem reyndu að
skríða skelfingu lostin í burtu. Hann
birti einnig myndir á Twitter en
reikningum hans á báðum sam-
félagsmiðlunum var lokað. Lögregl-
an sagði að þeir sem dreifðu mynd-
skeiðinu, sem sett var á netið, ættu
yfir höfði sér allt að tíu ára fangelsi.
„Nafn Ebbu misnotað“
Árásarmaðurinn birti einnig 74
síðna „stefnuyfirlýsingu“ á netinu
þar sem hann lýsti hatri sínu á músl-
ímum og undirbúningi árásanna.
Yfirlýsingin var undir yfirskriftinni
„umskiptingin mikla“, með skírskot-
un til samnefndrar samsæriskenn-
ingar sem kom fyrst fram í Frakk-
landi. Hún gengur út á að evrópskar
þjóðir séu að láta í minni pokann fyr-
ir innflytjendum sem fjölgi sér hrað-
ar og séu að leggja heimalönd þjóð-
anna undir sig.
Hryðjuverkamaðurinn kvaðst
hafa fengið „blessun“ norska fjölda-
morðingjans sem drap alls 77 manns
í árásunum í Noregi í júlí 2011. Hann
sagðist hafa byrjað að undirbúa árás-
irnar árið 2017 og nefndi tvo atburði
sem hann sagði hafa haft mikil áhrif
á sig það ár: ósigur þjóðernissinnans
Marine Le Pen í forsetakosningum í
Frakklandi og hryðjuverkið í mið-
borg Stokkhólms þegar úsbeskur
hælisleitandi ók flutningabíl á hóp
fólks og varð fimm manns að bana.
Ástralski hryðjuverkamaðurinn
kvaðst hafa ákveðið að gera árásirn-
ar á moskurnar til að „hefna Ebbu
Åkerlund“, ellefu ára stúlku sem
beið bana í árásinni í Stokkhólmi.
Hann setti einnig nafn stúlkunnar á
byssu sem hann notaði í árásunum.
Móðir stúlkunnar, Jeanette Åker-
lund, kvaðst vera miður sín yfir því
að nafn Ebbu hefði verið misnotað
með þessum hætti. „Þetta gengur á
skjön við allt sem hún stóð fyrir. Hún
breiddi út ást og umhyggju, ekki hat-
ur,“ sagði hún í viðtali við sænska
ríkissjónvarpið. „Það er mjög sorg-
legt að nafn Ebbu skuli vera misnot-
að í pólitískum áróðri,“ hafði sænska
blaðið Aftonbladet eftir móðurinni.
Skaut börn af stuttu færi
Árásarmaðurinn hóf fyrst skot-
hríð í moskunni Masjid Al Noor þar
sem 41 lét lífið. Sjö biðu bana í ann-
arri mosku, Linwood Masjid, sem er
í fimm km fjarlægð frá fyrrnefndu
moskunni. Einn til viðbótar mun
hafa dáið af skotsárum á sjúkrahúsi.
Lögreglan fann tvær sprengjur í bíl
eins þeirra sem voru handteknir.
Árásirnar ollu miklum óhug meðal
múslíma á Nýja-Sjálandi. Margir
þeirra eru flóttamenn, meðal annars
frá Sýrlandi og Afganistan.
Hryðjuverkamaðurinn hóf skot-
hríðina í sal þar sem karlmenn voru á
bæn og hélt drápunum áfram í sal
þar sem konur voru með börnum sín-
um.
Einn þeirra sem lifðu af kvaðst
hafa verið á bæn þegar hann heyrði
skothvellina og síðan séð lík konu
sinnar á göngustíg fyrir utan þegar
hann hljóp frá moskunni. Annar
moskugestur kvaðst hafa séð hryðj-
verkamanninn skjóta börn til bana af
stuttu færi. „Lík lágu út um allt,“
sagði hann.
Vopnaðir lögreglumenn voru
sendir á nokkra staði í Christchurch
skömmu eftir árásirnar, m.a. skóla.
Þúsundir barna höfðu komið saman á
nálægu torgi til að krefjast aðgerða
gegn loftslagsbreytingum í heimin-
um og lögreglan bað þau um að fara
þaðan í öryggisskyni.
Hryðjuverk í beinni útsendingu
 49 manns létu lífið og tugir særðust í skotárás á tvær moskur á Nýja-Sjálandi  Fjöldamorðinginn
notaði myndavél til að sýna árásirnar á Facebook  Lýsti hatri á múslímum og innflytjendum á netinu
AFP
Hryðjuverk Eitt fórnarlamba skotárása þjóðernisöfgamanns á tvær moskur flutt á sjúkrahús í Christchurch.
Dómkirkja
Hagley Oval
(krikketvöllur)
Masjid Al Noor-
moskan
Linwood
Masjid
(moska)
Deans Ave
Linwood Ave
Tugir manna létu lífið í árásum í Christchurch
Skotárásir á fólk í
tveimur moskum
Christchurch
Wellington
Hryðjuverk á Nýja-Sjálandi
300 km 2 km
Mannskæðustu árás-
irnar í sögu landsins
» Fjöldamorð eru óalgeng á
Nýja-Sjálandi og árásirnar í
gær eru þær mannskæðustu í
sögu landsins. Íbúar þess eru
4,8 milljónir og að jafnaði eru
framin þar um 50 morð á ári.
» Lög um byssueign voru hert
til að takmarka aðgang að
sjálfhlaðandi byssum árið
1992, tveimur árum eftir að
þrettán manns létu lífið í skot-
árás andlega vanheils manns í
bænum Aramoana á Suðurey.
» Christchurch er stærsta
borgin á Suðurey, með rúm-
lega 400.000 íbúa. Jarðskjálfti
reið yfir borgina árið 2011 og
185 manns létu þá lífið.
Scott Morrison, forsætisráð-
herra Ástralíu, gagnrýndi í gær
ummæli ástralsks þingmanns,
Frasers Annings, sem sagði
fjölgun múslíma vera megin-
orsök fjöldamorðanna í gær.
„Ég er algerlega andvígur hvers
konar ofbeldi í samfélagi okkar
og fordæmi árásir byssumanns-
ins,“ sagði Anning en bætti við
að fjöldamorðin endurspegluðu
vaxandi ótta íbúa Nýja-Sjálands
og Ástralíu vegna fjölgunar
múslíma. „Raunveruleg ástæða
blóðbaðsins á götum Nýja-
Sjálands er innflytjendastefnan
sem gerir múslímskum öfga-
mönnum kleift að flytja til Nýja-
Sjálands.“
„Ummæli Frasers Annings,
þar sem hann kennir innflytj-
endastefnunni um fjöldamorð
hægrisinnaðs öfgamanns, eru
viðbjóðsleg,“ sagði forsætisráð-
herrann.
„Viðbjóðs-
leg“ ummæli
INNFLYTJENDASTEFNU
NÝJA-SJÁLANDS KENNT UM
H
a
u
ku
r
0
1
.1
6
Viðskiptatækifæri á www.kontakt.is
• Trésmiðja með 40 ára rekstrarsögu sem sérhæfir sig í innréttinga-
smíði fyrir heimili, fyrirtæki og stofnanir. Fyrirtækið er vel tækjum
búið og í eigin húsnæði. Velta 130 mkr.
• Fyrirtæki sem framleiðir ákveðnar tegundir einfaldra matvæla fyrir
aðra aðila á markaði. Töluverð sjálfvirkni þannig að kostnaði er
mjög stillt í hóf. Velta 100 mkr. og afkoman sérlega góð.
• Heildverslun sem flytur inn ýmsan tæknibúnað til hitunar, kælingar og
loftræstingar. Velta yfir 200 mkr. og góð afkoma.
• Blikkiðjan ehf. í Garðabæ. Um er að ræða rekstur og fasteign að
Iðnbúð 3. Velta um 80 mkr.
• Þjónustufyrirtæki á mjög sérhæfðu sviði sem hefur eftirlit með hrein-
læti á vinnustöðum, gerir tillögur að kerfum og sér um úttektir. Velta
100 mkr. og góð afkoma.
• Hádegisverðarþjónusta þar sem bæði er sent í fyrirtæki og neytt á
staðnum í hádeginu. Tilvalið fyrir samhenta fjölskyldu og kokka. Velta
100 mkr. Töluverðir möguleikar fyrir duglega aðila að auka veltuna.
• Gott fyrirtæki með áratuga sögu sem sérhæfir sig í vélaviðgerðum og
sölu varahluta sem það flytur sjálft inn. Velta nokkuð stöðug undan-
farin ár og jákvæð afkoma.
• Litlar heildsölueiningar sem henta sem viðbót við annað. Um er að
ræða snyrtivörur fyrir fagfólk, bætiefni og ýmsa smávöru.
• Ungt og hratt vaxandi veitingastaður (2 staðir) þar sem áhersla er
lögð á hollan skyndibita í hádeginu og á kvöldin. Veltan í ár áætluð
280 mkr. og EBITDA 20 mkr. Miklir möguleikar á að fjölga stöðum
undir vörumerkinu sem hlotið hefur góðar viðtökur.
Guðni Halldórsson
lögfræðingur,
gudni@kontakt.is
Þórarinn Arnar Sævarsson
fasteignaráðgjafi,
thorarinn@kontakt.is
Gunnar Svavarsson
viðskiptafræðingur,
gunnar@kontakt.is
Brynhildur Bergþórsdóttir
rekstrarhagfræðingur,
brynhildur@kontakt.is
Sigurður A. Þóroddsson
hæstaréttarlögmaður,
sigurdur@kontakt.isMorðingi Árásarmaðurinn á mynd-
skeiði sem hann setti á Facebook.