Morgunblaðið - 06.04.2019, Page 27

27
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 6. APRÍL 2019
Púað Vegfarandi lygnir aftur augunum með vindil í munninum á Laugavegi í Reykjavík, nýtur þess að kasta mæðinni svolitla stund og láta líða úr sér áður en lengra er haldið í borgarerlinum.
Eggert
Nú stendur yfir sá
tími þar sem mik-
ilvægar ákvarðanir eru
teknar hjá fjölmennum
hópi ungmenna sem
eru að velja nám að
loknum grunnskóla.
Það er úr ótalmörgu að
velja því 38 skólar eru
að bjóða upp á nám á
framhaldsskólastigi og
þar af eru hátt í 20
þeirra með starfsnámsbrautir. Það
eru hvorki meira né minna en 100
mismunandi starfsnámsbrautir í boði
hér á landi og því úr miklu að velja
fyrir unga nemendur.
Til viðbótar við hefðbundið nám í
löggiltum iðngreinum líkt og húsa-
smíði, gullsmíði og rafvirkjun þá hafa
á undanförnum árum bæst við ýmsar
spennandi nýjar greinar og má þar
nefna tölvuleikjagerð, hljóðtækni og
teiknimyndagerð.
Það hefur sýnt sig að nemendur
sem koma úr starfsnámi hafa mögu-
leika á háum tekjum og geta valið úr
fjölmörgum atvinnutækifærum. En
því má heldur ekki gleyma að með
starfsnámi er hægt að taka samhliða
fög sem leiða til stúdentsprófs ef
hugurinn stefnir í áframhaldandi
nám. Oft er það þannig að með
starfsnám í farteskinu er hægt að
halda á vit ævintýranna og fá vinnu
hvar sem er í heiminum því námið
opnar dyr víða um heim. Starfsnám
getur líka gefið tækifæri til að stofna
eigin rekstur og verða þannig sjálf-
stæður atvinnurekandi.
Starfsmenntað fólk er svo sann-
arlega eftirsótt á vinnu-
markaði. Í nýrri könn-
un Samtaka iðnaðarins
meðal félagsmanna
sinna kemur fram að
73% félagsmanna vant-
ar iðnmenntaða starfs-
menn. Á síðasta ári
jókst aðsókn í starfs-
nám um þriðjung þegar
16% þeirra sem luku
grunnskólanámi hófu
starfsnám í stað 12%
árið áður. Það voru því
rúmlega 650 nemendur sem hófu
slíkt nám það árið. En betur má ef
duga skal. Við þurfum að fjölga nem-
endum enn frekar í starfsnámi til að
mæta þörfum atvinnulífsins.
Ég vil hvetja foreldra þeirra ung-
menna sem nú standa frammi fyrir
þessari mikilvægu ákvörðun að velja
framhaldsskóla að kynna sér starfs-
nám og allt það sem þar er í boði, til
dæmis með því að fara inn á vefsíð-
una nemahvad.is. Það er aldrei að
vita nema þar leynist nám sem gæti
einmitt fallið vel að áhugasviði ungra
nemenda, opnað þeim nýjar dyr sem
gæti leitt inn á farsælar brautir.
Eftir Guðrúnu
Hafsteinsdóttur
»Það hefur sýnt sig að
nemendur sem koma
úr starfsnámi hafa mögu-
leika á háum tekjum og
geta valið úr fjölmörgum
atvinnutækifærum.
Guðrún Hafsteinsdóttir
Höfundur er formaður Samtaka iðn-
aðarins.
Starfsnám opnar dyr
Vegna EES-
samningsins njóta Ís-
lendingar tollfrjáls
aðgangs að evrópsk-
um markaði fyrir iðn-
aðarvörur og mikilla
tollfríðinda fyrir sjáv-
arafurðir. Og við get-
um stundað atvinnu í
31 Evrópulandi án
hindrana. Sama á við
um námsaðgang, heil-
brigðisþjónustu
o.s.frv. Óhætt er að segja að samn-
ingurinn hafi reynst okkur Íslend-
ingum afar vel og fært EES-
löndunum öllum miklar hagsbætur.
Í Icesave-málinu reyndi á sjálfstæði
EFTA-dómstólsins gagnvart ESB.
Dómstóllinn stóðst prófið með
stakri prýði þvert á vonir Samfylk-
ingarinnar og þess hluta Sjálfstæð-
isflokksins sem nú er Viðreisn.
Þetta fólk hélt nefnilega að Icesave
yrði byrðin sem ekki yrði borin án
aðildar að ESB. – Schengen-
samstarfið um afnám landamæra-
eftirlits o.fl. er hins vegar ekki hluti
EES-samningsins.
Andstaðan við EES
En Bjart í Sumarhúsum er víða
að finna. Þrátt fyrir ofangreint er
talsverð andstaða við aðild að EES,
einkum í Noregi. Þriðji orkupakk-
inn svonefndi var samþykktur í
Noregi þrátt fyrir talsverða and-
stöðu, en þar hefur
hann mikil áhrif vegna
samtengingar Noregs
við raforkumarkað Evr-
ópu. Að svo búnu sneru
þessir Norðmenn sér til
Íslands. Nú skyldi Ís-
lendingum att á foraðið.
Þeir hafa beitt sér hér
af miklum krafti og
fundað með manni og
öðrum í því skyni að
þriðji orkupakkinn
komi ekki til fram-
kvæmda í Noregi og til
að eyðileggja EES-
samninginn. Afskipti af innanlands-
málum eða hvað? Þriðji orkupakk-
inn er Íslandi nefnilega óviðkom-
andi um langa, langa framtíð, líkast
til að eilífu.
Staðan í íslenskum
stjórnmálum
Ég var að lesa enn eina ævisögu
Stalíns. Þar koma margir „istar“ við
sögu. trotskíistar, kamenévistar, zí-
nóvjevistar, lenínistar og stalínistar.
Allir með réttu línuna. Um sumt
minnir staðan núna í íslenskum
stjórnmálum á þetta. Fullveldið er
arfleifðin. Og þeir sem eru ekki á
línunni hreinu eru ekki sannir full-
veldissinnar. EES skerðir fullveldið
segja þeir og því þarf að finna eitt-
hvað sem hægt er að nota til að
koma okkur út, sem sé þriðja orku-
pakkann. Í Icesave-málinu sagði
Davíð Oddsson að varnarþing okkar
sem fullvalda ríkis væri í Reykjavík.
Engu væri að kvíða. Svo er enn og
þriðji orkupakkinn breytir þar
engu. Andstæðingar EES eiga ekki
að sigla undir fölsku flaggi og halda
öðru fram.
Afstaða Sigmundar Davíðs
og Gunnars Braga
Afstaða Sigmundar Davíðs og
Gunnars Braga er sérkapítuli. Á
augabragði hafa þeir fundið út að
þriðji orkupakkinn sem þeir sjálfir
innleiddu og nú stendur til að full-
gilda (nema nú með miklum nýjum
fyrirvörum) er ómögulegur. Þetta
er líkt og Indriði hefði snúist gegn
Icesave! Málflutningurinn er maka-
laus miðað við forsöguna og mark-
miðið þeim ekki til sæmdar; að reka
fleyg í raðir sjálfstæðismanna til að
afla þaðan fylgis.
Það eru mörg aðkallandi verkefni
sem kalla á athygli. Deilan um
þriðja orkupakkann er um keis-
arans skegg. Ég fullyrði að útganga
úr EES er óskadraumur Samfylk-
ingar og Viðreisnar. Þá yrði eft-
irleikurinn auðveldur og leiðin í
ESB greið. Allt annað er draumsýn.
– Enginn er eyland.
Eftir Einar S.
Hálfdánarson »Útganga úr EES
er óskadraumur
Samfylkingar og
Viðreisnar.
Einar S.
Hálfdánarson
Höfundur er hæstaréttarlögmaður.
Andstaðan við
EES-samninginn