Dagblaðið Vísir - DV - 29.03.2019, Qupperneq 41

FÓKUS - VIÐTAL 4129. mars 2019
var ritstjóri fyrstu árin en Magnús
stýrir því í dag.
Þeim félögum fannst vanta að
RÚV sinnti svæðinu sem skyldi.
Af byggðasjónarmiðum buðu þeir
því fram krafta sína sem verktakar
árið 1999. Það kom í hlut Gísla
að vera fréttaritari og boltinn fór
svo að rúlla. Árið 2003 gerði hann
þættina Út og suður og árið 2005
var hann kominn alveg yfir á RÚV.
Var þetta stórt skref fyrir sveita-
pilt?
„Já, það var það. En samt gerð­
ist þetta eiginlega án þess að ég
hefði stjórn á. Ég lenti í þessu, eins
og sagt er. Fram að þessu hafði ég
aldrei hugsað út í að verða sjón­
varpsmaður, hélt að ég gæti það
ekki og að það höfðaði ekki til
mín. Um leið og ég prófaði þetta,
þá fann ég hvað ég hafði gaman
af þessu og athyglisþörfin nærðist
eins og púkinn á fjósbitanum.“
Mýtan um furðulega
landsbyggðarfólkið
Gísli hefur þrætt landið þvert
og endilangt og dregið fram það
áhugaverðasta úr hverju byggðar­
lagi fram á skjái landsmanna í
þáttum sínum, fyrst Út og suður
og síðar Landanum. Hann segir
að markmiðið sé ekki að sýna fólki
„kynlega kvisti úti á landi.“ Það sé
mýta sem hugsanlega hafi skap­
ast þegar Árni Johnsen og Ómar
Ragnarsson kynntu Gísla á Upp­
sölum fyrir þjóðinni.
„Markmiðið er beinlínis að
eyða þessari mýtu. Að sýna fram
á að það sé venjulegt fólk úti á
landi eins og í Reykjavík. Furðu­
legasta fólk sem ég hef hitt býr
ekki á landsbyggðinni,“ segir Gísli
og brosir breitt. „Það er auðvitað
matsatriði hvaða fólk telst skrýtið,
en ég hef haft þá reglu að taka ekki
viðtal við neinn sem er skrýtnari
en ég sjálfur. Það sem við höfum
tekið fyrir er venjulegt fólk sem
er að gera óvenjulega hluti og
skemmtilega.“
Gísli segir að það hafi einnig
verið markmið í upphafi, með Út
og suður, að taka dagskrárgerðina
út á land. En á þeim tíma hafi ver­
ið sár skortur þar á, meðal annars
vegna fjárskorts. En þættir þeirra
voru ódýrir, aðeins tveir menn
með eina vél.
„Þetta hjálpaði okkur líka að
nálgast viðmælendur. Við vor­
um að ræða við fólk sem aldrei
hafði verið í sjónvarpsviðtali áður
og okkar aðferð var ekki eins yfir­
þyrmandi og almennt viðgekkst.
Þegar ég sjálfur var fyrst tekinn í
sjónvarpsviðtal, þá mætti mér tíu
manna teymi með stóra ljóskast­
ara og ég sökk ofan í stólinn af
hræðslu. Fólki fannst þægilegra að
tala við tvo lúða með litla mynda­
vél.“
Hver er eftirminnilegasti við-
mælandinn?
„Það var Steinólfur Lárus son
heitinn, frá Fagradal á Skarðs­
strönd, vísindamaður og
lífskúnstner með meiru. Hann var
einstaklega vel máli farinn og gerði
í því að stuða fólk með glanna­
legum sögum. Síðan hitti ég svo
margt merkilegt fólk, í hverri viku
eiginlega. Annar mjög eftirminni­
legur þáttur var þegar ég fékk að
fara með konu inn í hús í Vest­
mannaeyjum, hús sem hafði graf­
ist undir í gosinu og staðið óhreyft
í fjörutíu ár. Þarna fundum við
meðal annars gömul leikföng.“
Návígi við náttúrulegar og
mannlegar hamfarir
Gísli hefur starfað í beinni frétta­
mennsku hjá RÚV þó svo að hann
hafi mestmegnis verið í dagskrár­
gerð undanfarið. Hann er mikil
göngugarpur og náttúrubarn. Því
eru þær fréttir sem tengjast nátt­
úrunni, svo sem af eldgosum og
miklum óveðrum, það sem hann
saknar hvað mest. Á sínum tíma
var honum gjarnan teflt fram
í návígi við náttúruöflin. Gísli
viðurkennir fúslega að hann sé
spennufíkill.
„Að koma að gosinu í Fimm­
vörðuhálsi var ógleymanleg
stund. Þótt það væri mun minna
en til dæmis Holuhraunsgos­
ið, þá myndaðist þarna tilkomu­
mikill hraunfoss með glæringum
og látum,“ segir hann með glampa
í augum.
Gísli þekkir einnig návígi við
annars konar hamfarir. Árið 2016
fylgdu hann og Karl Sigtryggsson,
úr Landanum, varðskipinu Tý suð­
ur til Miðjarðarhafsins þar sem ver­
ið var að bjarga flóttafólki á leið til
Evrópu. Úr varð verðlaunuð heim­
ildamynd í tveimur hlutum.
„Upphaflega var hugmyndin að
gera þætti um íslensku hetjurnar
á Tý. En fljótlega áttuðum við okk­
ur á því að áherslan yrði að vera á
þennan mannlega harmleik. Sagan
var samt sögð að miklu leyti í gegn­
um áhöfnina. Það var ógleymanleg
reynsla að standa þarna og horfa í
augun á fólki sem var að stíga upp
úr bráðum lífsháska og búið að
upplifa mikla þolraun þar á und­
an.“
Gísli segir að ástandið og neyðin
þarna hafi verið mun verri en hann
átti von á.
„Við sáum bát sem var hálfgert
vaskafat og áætluðum að hann gæti
haldið um hundrað manns. Síðan
reyndust vera um 320 í honum.“
Hvað kenndi þetta þér?
„Að fara varlega í að kvarta yfir
eigin vandamálum,“ segir Gísli og
brosir.
Dansar á bjargbrúninni
Á upphafsárum Skessuhorns vakti
Gísli athygli fyrir leiðara sína í
Skessuhorni og opnuðust þá óvænt
tækifæri.
„Mér hefur alltaf fundist leiðar­
ar leiðinlegir og reyndi því að
skrifa mína með hæfilegu magni af
skætingi og húmor. Það var vegna
þeirra sem farið var að leita til mín
varðandi veislu­ og samkomu­
stjórn. Þetta byrjaði á þorrablótum
í héraðinu en vatt síðan fljótt upp á
sig. Strax á fyrsta árinu var ég farinn
að blaðra á árshátíðum í Reykjavík.“
Er það rétt að þú getir verið
djarfari í talsmáta á skemmtunum
en í sjónvarpinu?
„Já, stundum. Einn maður sagði
að ég kynni að dansa á bjargbrún­
inni án þess að detta fram af. Það
getur verið að ég hafi móðgað ein­
hverja í gegnum tíðina, en vonandi
sem fæsta, því það er aldrei ætl­
unin. Þetta er eins og í fótboltan­
um, þú skorar ekki nema að skjóta
á markið og helst fast. Það er ekki
hægt að vera fyndinn án þess að
gera grín að neinu.“
Gísli segir að strax í upphafi
hafi hann haft ákveðin viðmið. Til
dæmis að gera ekki gys að fólki sem
er í neyð, ástarsorg eða hefur lent í
hörmungum.
„Ég geri hins vegar hiklaust grín
að minnihlutahópum,“ segir hann
ákveðinn og hlær. „Mér finnst það
vera mannréttindi að fá að vera
tekinn fyrir í gríni, hvort sem mað­
ur á við einhverja fötlun að stríða,
tilheyrir ákveðinni kynhneigð eða
hvað svo sem það nú er. Annað
væri útskúfun. En það er auðvitað
ekki sama hvernig grínið er gert. Ég
hef ábyggilega stundum farið yfir
strikið en reyni að halda mig rétt­
um megin við það.“
Er fólk að öskra fram í?
„Já, það kemur fyrir. En ég er
alltaf með tæklingar á lager fyrir
þannig uppákomur. Grófar tækl­
ingar,“ segir Gísli og glottir við tönn.
Fyrir tuttugu árum var Gísli
með hvert orð skrifað niður í hand­
rit fyrir skemmtanir en með auk­
inni reynslu noti hann nú aðeins
punkta. Eins og uppistandarar
endurnýjar hann efnið reglulega og
aðlagar það að stað og tilefni.
„Það háir mér samt að ég kemst
ekki almennilega í gírinn fyrr en
rétt áður en ég mæti á staðinn. Ég
fresta því sífellt að undirbúa mig en
þegar stressið kemur þá kviknar á
mér og hugmyndirnar fæðast.“
Hefur þú lent í því að klúðra
skemmtun?
„Ég hef aldrei fengið margar
kvartanir eftir skemmtanir, en ég
hef hins vegar upplifað að líða ekki
vel á eftir skemmtun. Það er þegar
mér hefur fundist mér ekki takast
vel upp. Samkomur eru misjafn­
ar og sumar móttækilegri en aðr­
ar. Eitt erfiðasta kvöldið sem ég
man eftir var á þorrablóti í Garða­
bæ. Ég vissi að það væru tvö þús­
und manns á blótinu en ljósin voru
svo sterk að ég sá ekkert og hljóðið
svo hátt að ég heyrði ekkert nema
í sjálfum mér. Í annað skipti var ég
að skemmta á Ingólfstorgi þann 1.
maí. Skemmtunin sjálf gekk glimr­
andi vel en henni var útvarpað.
Ég prófaði að hlusta á upptökuna
og þá heyrðist enginn hlátur því
að hljóðneminn var á sviðinu. Fé­
lagar mínir á Ríkisútvarpinu hefðu
mátt gera mér þann greiða að setja
dósahlátur á upptökuna,“ segir
Gísli og við kveðjum hann með
virktum. n
„Furðulegasta fólk
sem ég hef hitt býr
ekki á landsbyggðinni