Morgunblaðið - 20.05.2019, Blaðsíða 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 20. MAÍ 2019
N Ý F O R M
h ú s g a g n a v e r s l u n
Komið og skoðið úrvalið
Opið virka daga
11-18
laugardaga
11-15
Klassísk gæða húsgögn
á góðu verði
Strandgötu 24 | 220 Hafnarfjörður | Sími 565 4100 | nyform.is
Sigurður Bogi Sævarsson
sbs@mbl.is
„Við eigum að ráðast á orsakir ör-
orku en ekki á afleiðingarnar,“
segir Þuríður Harpa Sigurðar-
dóttir, formaður Öryrkjabanda-
lags Íslands. Á vegum bandalags-
ins var fyrir helgina haldið
málþingið Allskonar störf fyrir
allskonar fólk þar sem rætt var
um stöðu og möguleika fatlaðs
fólks á vinnumarkaði. Stjórnvöld
vinna nú að breytingum á fram-
færslukerfi almannatrygginga
þar sem að leiðarljósi er haft að
taka upp mat á starfsgetu í stað
örorku. Starfshópur sem unnið
hefur að framgangi þessa máls
skilaði nýlega inn skýrslu um mál-
ið til félagsmálaráðherra, en for-
maður hópsins skrifaði aðeins
einn undir tillögurnar. Aðrir sátu
hjá eða skrifuðu ekki undir, svo
sem fulltrúar ÖBÍ og Alþýðu-
sambands Íslands.
Viljum skapa mann-
eskjulegri vinnumarkað
„Afstaða ÖBÍ er sú að starfs-
getumat komi ekki veg fyrir fötl-
un og veikindi. Matið mun heldur
ekki duga því fólki sem fellur út
af vinnumarkaði vegna veikinda
eða fötlunar seint á lífsleiðinni.
Stærstur hópur þeirra sem koma
nýir inn á örorkulífeyri er fólk
sem komið er yfir fimmtugt og
þar eru konur með stoðkerfis-
vanda í meirihluta,“ segir Þur-
íður Harpa.
„Leita verður leiða til að
gera vinnumarkað og -umhverfi
manneskjulegra og fjölskyldu-
vænna. Þá þarf að styrkja geð-
heilbrigðisþjónustu, skoða
menntakerfið og jafnframt skoða
aðstoð við foreldra sem eiga börn
með fatlanir og raskanir. Einnig
að skoða hvernig hægt sé að
styðja við börn og unglinga betur
en gert er í dag. Allt þetta þarf að
nálgast heildstætt. Við erum því á
móti starfsgetumati, en styðjum
þess heldur að hér verði byggður
upp vinnumarkaður þar sem allir
hafi tækifæri í samræmi við getu
sína og hæfileika.“
Reynslan er góð
– En hvert er framboð af
störfum fyrir fólk með takmarkaða
starfsgetu? Hver er vilji almenna
vinnumarkaðarins, það er fyrir-
tækja á samkeppnismarkaði, að
taka fólk í vinnu og gefa tækifæri?
„Atvinna er takmörkuð auðlind í
dag og hlutastörf alltof fá. Hins
vegar er reynsla þeirra atvinnu-
rekenda sem ráðið hafa fatlað
fólk í vinnu góð. Þá er ég auðvitað
að meina fólk með alls konar fatl-
anir; hreyfihamlað, einhverft,
sjónskert, þroskahamlað, geðfatl-
að og svo framvegis," segir Þur-
íður Harpa.
„Stjórnendur hafa hins vegar
óskað eftir meiri stuðningi við sig
þannig að þeir hafi tengilið að
ræða við ef spurningar vakna, til
dæmis ef koma þarf betur til móts
við starfsfólk eða breyta ein-
hverju. Almenni vinnumarkaður-
inn hefur hingað til verið viljugri
að ráða fólk með skerta starfs-
getu í vinnu heldur en sá opin-
beri, hvað sem því veldur.“
Vinnumarkaðurinn
breytist hratt
Vinnumarkaður og atvinnulíf
breytast hratt þessi árin og þar
kemur meðal annars til fjórða
iðnbyltingin sem svo er kölluð.
Mörg störf sem talist hafa sjálf-
sögð eru nú að detta út og sjálf-
virknin að taka þau yfir.
„Þetta er áhyggjuefni og við
þurfum að vera vakandi fyrir alls
konar nýsköpun. Hugsa út fyrir
boxið og taka höndum saman um
að skapa fötluðu fólki – og alls
konar fólki – rými á vinnumark-
aði og þar er nærtækt að benda á
Norðurlöndin. Í Danmörku er
verið að hverfa frá starfsgetumati
og taka þar upp læknisfræðilegt
mat. Með því er átt við að heim-
ilislæknir geti ákvarðað að við-
komandi hafi ekki heilsu til að
vera í vinnu og áframsent á
tryggingalækni sem metur þá við-
komandi til örorku. Að starfs-
getumati koma margir sérfræð-
ingar úr ýmsum áttum til að meta
hvar viðkomandi stendur varð-
andi vinnugetu og horfur, en ekki
meta rétt einstaklingsins til bóta
eða lífeyris. Á þessu tvennu er
mikill munur. Þegar kemur að
jafn viðkvæmum hópum og ör-
yrkjar sannarlega eru þá er mik-
ilvægt að ákvarðanir byggist á
haldgóðri þekkingu en ekki á ein-
földunum og kreddum," segir
Þuríður Harpa að síðustu.
Starfsgetumat dugar ekki fólki sem dettur út af vinnumarkaði
Morgunblaðið/Hari
Formaður Gerum vinnumarkað og -umhverfi manneskjulegri og fjölskylduvænni, segir Þuríður Harpa.
Atvinnan er auðlind
 Þuríður Harpa Sigurðar-
dóttir fæddist árið 1967 og er
með BA-próf í grafískri hönnun
frá Myndlista- og handíðaskóla
Íslands og með diplómagráðu í
fötlunarfræðum frá HÍ. Hún var
um áraraðir framkvæmdastjóri
prentsmiðjunnar Nýprents á
Sauðárkróki, blaðaútgefandi
og fleira.
 Fyrir rúmum áratug slas-
aðist Þuríður Harpa í hesta-
slysi og fór í kjölfar þess að
beita sér í réttindamálum fatl-
aðs fólks. Hefur verið formaður
Öryrkjabandalags Íslands frá
árinu 2017.
Hver er hún?
Stefán Gunnar Sveinsson
sgs@mbl.is
„Þarna er óvissu eytt um að það er
ekki hægt að afla fjárheimilda eftir á
með að borgarfulltrúar skrifi upp á
ársreikning borgarinnar, því ef sú
væri raunin, þá þyrfti ekki að útvega
heimildir eða hafa eftirlit, heldur
væri hægt að skrifa upp á allt eftir
á,“ segir Eyþór Arnalds, oddviti
Sjálfstæðisflokksins í borgarstjórn,
um lögfræðilegt álit Trausta Fann-
ars Valssonar, dósents í lögfræði við
Háskóla Íslands, sem hann vann að
beiðni endurskoðunarnefndar
Reykjavíkurborgar. Þar lýsir
Trausti Fannar sig meðal annars
ósamþykkan þeirri skoðun fjármála-
skrifstofu borgarinnar, að samþykkt
eða staðfesting á ársreikningi henn-
ar feli í sér samþykki á þeim fjár-
hagslegu ráðstöfunum sem þar sé
lýst.
Eyþór segir að sú fullyrðing hafi
einungis verið síðasta rangfærslan af
mörgum í Braggamálinu sem minni-
hlutinn hafi þurft að leiðrétta og
bætir við að eftir standi að greiddar
hafi verið út fjárhæðir í nokkur verk-
efni, þar á meðal braggann í Naut-
hólsvík, á vegum borgarinnar án
heimilda, og að þeirra heimilda hafi
ekki verið aflað eftir á, sem sé brot á
sveitarstjórnarlögum.
Eyþór segir að fulltrúar minni-
hlutans hafi ekki rætt næstu skref í
málinu, þar sem álit Trausta Fann-
ars hafi ekki fengist rætt á vettvangi
borgarinnar. „Það hefur enn ekki
orðið nein umræða um það, sem er
ansi sérkennilegt, því minnisblaðið
hefur legið fyrir í margar vikur. Við
óskuðum eftir að það yrði rætt milli
umræðna um fjárhagsáætlun, sem
var ekki gert, og það hefur ekki
fengist að ræða í borgarráði.“ Það sé
því næsta skref, að fá umræðu um
álitið í borgarráði. „Það er verið að
reyna að fresta þessu, en þetta er
mál sem hefði átt að ræða strax.“
Vill umræðu um álit Trausta
 Eyþór Arnalds segir gott að óvissu sé eytt  Hefði átt að ræða álitið mun fyrr
Bragginn Ýmis eftirmál hafa orðið
af Braggamálinu svonefnda.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Siglfirðingurinn
Andri Hrannar
Einarsson var
með allar tölur
réttar og vann 40
milljónir króna í
lottóútdrætti í
síðasta mánuði.
Vefsíðan Trölli
á Siglufirði
greinir frá þessu, en þar segir að
nokkrum mánuðum fyrir lottó-
útdráttinn hafi Andri opnað sig um
baráttu sína við þunglyndi. Hann
hafi lengi glímt við fjárhags-
vandræði auk þess sem hann er ör-
yrki eftir að hafa fengið æxli við
mænuna. Lukkan hafi nú loks dott-
ið honum í hag, nokkrum dögum
eftir fimmtugsafmælið í apríl.
Siglfirðingur varð
40 milljónum ríkari
Sigtryggur Sigtryggsson
sisi@mbl.is
Stjórn Faxaflóahafna samþykkti á
síðasta fundi sínum tillögu um að
nýr hafnarbakki utan Klepps fái
heitið Sundabakki, en eldri bakki
með því nafni verði kallaður Vatna-
garðabakki.
Tillagan er komin frá Jóni Þor-
valdssyni aðstoðarhafnarstjóra. Í
minnisblaði Jóns, sem lagt var fyrir
fundinn, kemur fram að bygging á
nýjum hafnarbakka utan Klepps
hafi verið helsta nýbyggingar-
framkvæmd Faxaflóahafna sf. und-
anfarin ár. Bygging bakkans hefur
staðið yfir frá árinu 2013 og reiknað
er með að framkvæmdum ljúki síð-
ari hluta árs 2019.
Þessum nýja hafnarbakka er ætl-
að að verða megin-vöru- og gáma-
flutningabakki fyrir farmstöð Eim-
skips í Vatnagörðum og taka við
hlutverki Kleppsbakka með stækk-
andi skipum í gámaflutningum.
Hafnarbakkinn er 70 metra lenging
á núverandi Kleppsbakka og 400
metra nýr hafnarbakki utan lands
við Klepp. Á byggingartíma bakkans
hafa verið notaðar ýmsar bráða-
birgðanafngiftir en þegar afnot af
bakkanum hefjast og fyrstu skip
leggjast að viðlegum þarf að ákveða
nafn hans. Samhliða því þurfa við-
legur að fá sitt númer til skilgrein-
ingar á því hvar skipum er lagt og
þau skráð, segir Jón. Einnig þurfi
nafn á nýja bakkanum að hafa land-
fræðilegar og sögulegar tengingar
við svæðið. Hinn nýi hafnarbakki
stendur við Viðeyjarsund.
Í laugardagsblaði Morgunblaðsins
auglýsa Faxaflóahafnir útboð vegna
yfirborðsfrágangs á hinum nýja
Sundabakka.
Verklok 1. áfanga eiga að vera 2.
ágúst 2019 og lokaskil 25. október
n.k. Bakkinn þarf að vera tilbúinn til
notkunar þegar það fyrra af tveimur
nýjum gámaskipum Eimskip, sem
eru í smíðum í Kína, kemur til lands-
ins. Tilboðsfrestur í verkið er til 13.
júní næstkomandi.
Nýi bakkinn fær
heitið Sundabakki
Ljósmynd/Faxaflóahafnir
Sundabakki Yfirlitsmynd af hinum nýja hafnarbakka í Sundahöfn. Hann
stendur við Viðeyjarsund og snýr í norðaustur. Kleppur er til vinstri.